Broc
Mustelidae  | |
|---|---|
 | |
| Tacsanomaíocht | |
| For-ríocht | Eukaryota |
| Ríocht | Animalia |
| Fíleam | Chordata |
| Rang | Mammalia |
| Ord | Carnivora |
| Forfhine | Musteloidea |
| Fine | Mustelidae Fischer von Waldheim, 1817 |
| Ainmníocht | |
| Ainmnithe in ómós | Mustela |
Is uiliteoirí gearrchosacha iad na broic san fhine Mustelidae (in éineacht leis na dobharchúnna, glutain, cait chrainn, minceanna, cait choille, easóga, agus firéid). Is grúpa polaifíléiteach seachas grúpa tacsanomaíoch nádúrtha iad na broic, bunaithe ar a gcorp dingthe agus buntáistí éabhlóideacha i gcomhair tochailt.
Tá na cúig speiceas déag aicmithe laistigh de cheithre fhofhine: seacht speiceas Melinae (géinis Meles agus Arctonyx, an broc Eorpach Meles meles san áireamh), sé speiceas Helictidinae (géineas Melogale, na broic firéid), an broc meala (Mellivora capensis, san fhofhine Mellivorinae), agus an broc Meiriceánach (Taxidae taxus, san fhofhine Taxidae).
D'aicmítí an dá speiceas de bhroic bhréantais (géineas Mydaus) laistigh de Melinae, ach léiríonn an fhianaise ghéiniteach is déanaí gur baill den fhine Mephitidae (na scúinc) iad.[1]
Sanasaíocht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Creidtear go dtagann an focal “broc” ón Phróta-Cheiltis *brokkos a chiallaíonn “liath” (cf. Breatnais broch, Sean-Bhéarla brocc, agus an t-ainm neamhchoitianta Béarla brock).[2]
Nuair a úsáidtear an téarma “broc” i nGaeilge, is tagairt don bhroc Eorpach é de ghnáth, an speiceas amháin atá dúchasach in Éirinn.
Aicmiú[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Fine Mustelidae
- Fofhine Melinae[3][4][5]
- Géineas Arctonyx
- Broc muice tuaisceartach, Arctonyx albogularis
- Broc muice mór, Arctonyx collaris
- Broc muice Sumatrach, Arctonyx hoevenii
- Géineas Meles
- Broc Seapánach, Meles anakuma
- Broc na hÁise, Meles leucurus
- Broc Eorpach, Meles meles
- Broc Cugasach, Meles canescens
- Géineas Arctonyx
- Fofhine Helictidinae[3][4][5]
- Géineas Melogale
- Broc firéid Burmach, Melogale personata
- Broc firéid Iávach, Melogale orientalis
- Broc firéid Síneach, Melogale moschata
- Broc firéid Formósach, Melogale subaurantiaca
- Broc firéid Boirneoch, Melogale everetti
- Broc firéid Vítneamach, Melogale cucphuongensis
- Géineas Melogale
- Fofhine Mellivorinae
- Broc meala, Mellivora capensis
- Fofhine Taxidiinae:
- † Chamitataxus avitus
- † Pliotaxidea nevadensis
- † Pliotaxidea garberi
- Broc Meiriceánach, Taxidea taxus
- Fofhine Melinae[3][4][5]
- Fine Mephitidae
- Fofhine Mydainae
- Géineas Mydaus
- Broc bréantais Indinéiseach, Mydaus javanensis
- Broc bréantais Palawan, Mydaus marchei
- Géineas Mydaus
- Fofhine Mydainae
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Goswami, Anjali (2010). "Carnivoran Evolution: New Views on Phylogeny, Form and Function". Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-73586-5.
- ↑ Weiner, E. S. C. (1989). "The Oxford English Dictionary". Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-861186-8. Dáta rochtana: 30 August 2008.
- ↑ 3.0 3.1 Koepfli (February 2008). "Multigene phylogeny of the Mustelidae: Resolving relationships, tempo and biogeographic history of a mammalian adaptive radiation". BMC Biology 6. doi:. PMID 18275614.
- ↑ 4.0 4.1 Yu (2011). "On the phylogeny of Mustelidae subfamilies: analysis of seventeen nuclear non-coding loci and mitochondrial complete genomes". BMC Evol Biol 11 (1). doi:. PMID 21477367.
- ↑ 5.0 5.1 Law (2018-01-01). "Lineage Diversity and Size Disparity in Musteloidea: Testing Patterns of Adaptive Radiation Using Molecular and Fossil-Based Methods". Systematic Biology 67 (1): 127–144. doi:. PMID 28472434.