Bola Ahmed Tinubu
  | |
| Ainm sa teanga dhúchais | (en) Bola Tinubu |
|---|---|
| Beathaisnéis | |
| Breith | (en) Asiwaju Bola Tinubu 29 Márta 1952 71 bliana d'aois Lagos |
 Uachtarán na Nígéire | |
| 29 Bealtaine 2023 – ← Muhammadu Buhari | |
| Gobharnóir Stát Lagos | |
| 29 Bealtaine 1999 – 29 Bealtaine 2007 ← Mohammed Buba Marwa – Babatunde Fashola → | |
| Ball de Sheanad na Nigéire | |
| | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Reiligiún | An tIoslam |
| Scoil a d'fhreastail sé/sí | Ollscoil Stáit Chicago |
| Teanga dhúchais | An Iarúibis |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | cuntasóir, polaiteoir |
| Fostóir | Arthur Andersen GTE (en)  Deloitte Mobil Producing Nigeria (en) |
| Ball de pháirtí polaitíochta | All Progressives Congress (en) (2013–) Alliance for Democracy (en) (1998–2006)Action Congress of Nigeria (en) |
| Teangacha | Béarla agus An Iarúibis |
| Teaghlach | |
| Céile | Oluremi Tinubu |
| Máthair | Abibatu Mogaji |
 | |
Polaiteoir ón Nigéir is ea an taoiseach Bola Ahmed Adekunle Tinubu (a rugadh 29 Márta 1952) atá ina 16ú uachtarán, agus ina uachtarán reatha, ar an Nigéir.[1] Bhí sé ina ghobharnóir ar Stát Lagos ó 1999 go 2007; agus ina sheanadóir do Lagos Thiar sa Tríú Poblacht.
Chaith Tinubu a luathshaol in iardheisceart na Nigéire agus ina dhiaidh sin bhog sé go dtí na Stáit Aontaithe áit a ndearna sé staidéar ar Chuntasaíocht in Ollscoil Stáit Chicago. D’fhill sé ar an Nigéir go luath sna 1990idí agus bhí sé fostaithe ag Mobil Nigeria mar chuntasóir, sula ndeachaigh sé isteach sa pholaitíocht mar iarrthóir seanadóir Lagos Thiar i 1992 faoi bhratach an an Pháirtí Dhaonlathaigh Shóisialta. Tar éis don deachtóir Sani Abacha an Seanad a dhíscaoileadh i 1993, tháinig Tinubu chun bheith ina ghníomhaí ag feachtais ar son an daonlathais a thabhairt ar ais mar chuid de ghluaiseacht na Comhghuaillíochta Daonlathaí Náisiúnta.
Sa chéad toghchán iar-aistrithe gobharnóra Stáit Lagos, bhuaigh Tinubu go héasca mar bhall den Chomhghuaillíocht um Dhaonlathas. Ceithre bliana ina dhiaidh sin, atoghadh é don dara téarma. Tar éis dó éirí as oifig i 2007, bhí ról lárnach aige i mbunú an All Progressives Congress in 2013. In 2023, toghadh é ina uachtarán ar an Nigéir.
Cúlra[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rugadh Tinubu i Lagos do theaghlach ceannaíochta Abibatu Mogaji, Ìyál'ọ́jà de Lagos. Glactar leis go ginearálta i bhfoinsí iontaofa gur rugadh é i 1952; [2] is minic a bíonn conspóid faoin bhliain a bhreithe, agus áitíonn a lucht comhraic polaitíochta go bhfuil sé i bhfad níos sine. Tugann roinnt foinsí iontaofa faoi deara nach bhfuil a aois fíoraithe.[3][4]
Oideachas[cuir in eagar | athraigh foinse]
D’fhreastail Tinubu ar St. John's Primary School, Aroloya, Lagos sula ndeachaigh sé ar aghaidh go dtí Children Home School in Ibadan.[5] Rinne sé staidéar fochéime sna Stáit Aontaithe, ar dtús ag Richard J. Daley College i Chicago agus ansin ag Ollscoil Stáit Chicago. Bhain sé céim Bhaitsiléara Eolaíochta amach sa Chuntasaíocht i 1979.
Gairmréim ghairmiúil[cuir in eagar | athraigh foinse]
D’oibrigh Tinubu do na cuideachtaí Meiriceánacha Arthur Andersen, Deloitte agus GTE Services Corporation.[6] Tar éis dó filleadh ar an Nigéir i 1983, chuaigh sé isteach i Mobil Oil Nigeria, agus ina dhiaidh sin bhí sé ina fheidhmeannach cuideachta.[7]
Luathghairm pholaitiúil[cuir in eagar | athraigh foinse]
Thosaigh gairm pholaitiúil Tinubu i 1991,[8] nuair a chuaigh sé isteach sa Pháirtí Daonlathach Sóisialta .
An Tríú Poblacht[cuir in eagar | athraigh foinse]
Sa bhliain 1992, toghadh chuig an Seanad é, ag déanamh ionadaíochta do thoghlach Lagos Thiar i dTríú Poblacht na Nigéire a raibh gearrthréimhse aige.[9]
Tar éis torthaí toghcháin uachtaránachta an 12 Meitheamh 1993 a chur ar neamhní, tháinig Tinubu chun bheith ina bhall bunaidh den National Democratic Coalition grúpa a spreag tacaíocht d'athbhunú an daonlathais agus Moshood Abiola a athaint mar bhuaiteoir toghchán an 12 Meitheamh.
Deoraíocht agus filleadh[cuir in eagar | athraigh foinse]
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Majeed, Bakare (2023-05-29). "PROFILE: Bola Tinubu: The Kingmaker becomes Nigeria's President, 16th Leader". Premium Times Nigeria (in Béarla na Breataine). Aisghafa 2023-05-29.
- ↑ The Guardian https://www.theguardian.com/world/2023/feb/24/godfather-of-lagos-is-the-man-to-beat-in-pivotal-nigerian-election.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(cabhair) - ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".
- ↑ Amaechi, Ikechukwu. Vanguard https://web.archive.org/web/20220707230143/https://www.vanguardngr.com/2022/06/tinubu-and-the-certificate-scandal-that-refuses-to-die/. Arna gcartlann ó an bunleagan ar 7 July 2022. Aisghafa 8 July 2022.
{{cite web}}: Missing or empty|title=(cabhair); Unknown parameter|teideal=ignored (cabhair) - ↑ "Bola Tinubu Biography: Life Story and Age Accomplishments of Asiwaju". buzznigeria.com. Aisghafa 2023-05-29.
- ↑ "My Profile". Asiwaju Bola Tinubu. Arna gcartlann ó an bunleagan ar 23 July 2011. Aisghafa 24 December 2009.
- ↑ Barnaby Phillips (20 February 1999). "Lagos hopes for change". BBC News. Arna gcartlann ó an bunleagan ar 9 January 2010. Aisghafa 24 December 2009.
- ↑ "Tinubu's house of war". TheCable (in Béarla Mheiriceá). 26 January 2022. Arna gcartlann ó an bunleagan ar 24 February 2022. Aisghafa 24 February 2022.
- ↑ "YORUBA LEADERSHIP: THE CAP AND THE SHOES FIT ASIWAJU BOLA TINUBU". NigeriaWorld. 4 May 2008. Arna gcartlann ó an bunleagan ar 27 September 2011. Aisghafa 24 December 2009.