Augusto Pinochet

Augusto Pinochet
	; (1974)
Beathaisnéis
Breith	(es) Augusto José Ramón Pinochet Ugarte ; 25 Samhain 1915; Valparaíso, An tSile
Bás	10 Nollaig 2006 ; 91 bliana d'aois; Santiago de Chile, An tSile
Siocair bháis	Bás nádúrtha (Ionfharchtadh miócairdiach)
Áit adhlactha	luach ar iarraidh
Uachtarán na Sile
	11 Márta 1981 – 11 Márta 1990 ; ← Military Junta of Chile (en) – Patricio Aylwin →
Seanadóir na Sile
Faisnéis phearsanta
Idé-eolaíocht pholaitíochta	Frithchumannachas
Reiligiún	An Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil na Sile - dlí (1954–1956); Chilean Army War Academy (en) - geopholaitíocht, military geography (en) (1949–1953); Bernardo O'Higgins Military School (en) - alférez (en) (1931–1936); Colegio de los Sagrados Corazones de Valparaíso (en) (1927–1930); Instituto Rafael Ariztía (en) (1925–1927)
Áit chónaithe	Valparaíso
Teanga dhúchais	an Spáinnis
Gníomhaíocht
Gairm	saighdiúir, polaiteoir
Tréimhse oibre	1931 –
Fostóir	Chilean Army War Academy (en)
Ball de	Military Junta of Chile (en) (1973–1981)
Teangacha	An Spáinnis
Gairm mhíleata
Brainse míleata	Chilean Army (en)
Céim mhíleata	captain general (en)
I gceannas ar	Fórsaí Armtha na Sile
Coinbhleacht	1973 Chilean coup d'état (en)
Spórt	cearáité ; Greco-Roman wrestling (en) ; pionsóireacht
Ghlac sé/sí páirt i
11 Meán Fómhair 1973	1973 Chilean coup d'état (en)
Eile
Teaghlach	Pinochet family (en)
Céile	Lucía Hiriart (1943–2006), bás an duine
Páiste	Lucía Pinochet, Augusto Pinochet Hiriart
Ciontaíodh i	neamh-chomhlíonadh cánach
Croineolaíocht
10 Deireadh Fómhair 1998	Indictment and arrest of Augusto Pinochet (en)
	R v Bow Street Metropolitan Stipendiary Magistrate Ex parte Pinochet Ugarte (en)
	Gradam a fuarthas (12 Feabhra 1993) Grand Cross of the Order of May (en) ; (4 Iúil 1977) Grand Cross of the Order of the Quetzal (en) ; (6 Nollaig 1976) Grand Cross of the Order of the Liberator General San Martín (en) ; (18 Meán Fómhair 1975) Grand Cross of the Military Merit - White Badge (en) ; Order of Rama (en) ; Grand Cross of the Order of the Sun of Peru‎ (en) ; Knight Grand Cross of the Order of St. Olav‎ (en) ; Order of José Matías Delgado (en) ; Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria (en) ; Grand Cross of the Order Bernardo O'Higgins (en) ; Order of Military Merit José María Córdova (en) ; Grand Cross of the Order of Merit (en) ; Ord Réalta Neipeal; National Order of Merit (en) ; Order of Abdon Calderón (en) ; Ord an Chriosantamaim; Grand cross of the Order of the Million Elephants and the White Parasol (en) ;
	Síniú

Ginearál agus uachtarán na Sile ab ea Augusto Pinochet Ugarte (25 Samhain 1915 - 10 Nollaig 2006). Bhí sé i gceannas ar éirí amach i gcoinne rialtas Salvador Allende i Meán Fómhair 1973. Bhí sé ina uachtarán - nó ina dheachtóir - ó 1973 go dtí 1990 agus ina sheanadóir ina dhiaidh sin.

Deachtóireacht

Toghadh Salvador Allende mar uachtarán na tíre i 1970, an chéad Marxach a toghadh go daonlathach i dtír ar bith.

D'éirigh an t-arm faoin nginearál Augusto Pinochet amach i gcoinne Allende ar 11 Meán Fómhair 1973 agus maraíodh an t-uachtarán le linn an éirí amach. Ghlac Pinochet seilbh ar rialtas na Sile agus lean an deachtóireacht ar aghaidh go 1988.

Gabháil

Gabhadh an Ginearál Pinochet i Londain ar an 16 Deireadh Fómhair 1998.^[1]^[2] Cuireadh ina leith gur ordaigh sé cinedhíothú ar dhaoine neamhchiontacha sna 1970idí.

D'eisigh na Tiarnaí Dlí barántas eiseachadta, chun Pinochet a chur ar triail sa Spáinn.^[3] Ach níos déanaí, fuair Tiarnaí Dlí eile locht sa chinneadh sin.^[4]

I gcinneadh eile ina dhiaidh sin i dTeach na dTiarnaí, fuarthas go raibh Pinochet freagrach as na himeachtaí a tharla ó 1988 ar aghaidh, agus na himeachtaí sin amháin (ach bhí Pinochet ag éirí as oifig timpeall an ama seo).

Ar aon nós, rinne Pinochet achomharc in aghaidh an chinnidh sin ach chaill sé an t-achomharc.

Ansin lig Pinochet air féin go raibh sé tinn agus faoi mhíchumas, agus ag brath ar chathaoir rothaí. Mar sin, ligeadh saor é i Sasana ar an 2 Márta 2000. Thuirling Pionchet i Santiago de Chile an lá dár gcionn (le cúnamh ó RAF) ach ní raibh sé ag brath ar chathaoir rothaí níos mó, iontas na niontas.^[5]

Tagairtí

↑ "Pinochet arrested in London" (en). the Guardian (1998-10-18). Dáta rochtana: 2021-10-17.
↑ "BBC World Service - Witness History, The Arrest in London of Augusto Pinochet" (en-GB). BBC. Dáta rochtana: 2021-10-18.
↑ "Indictment and arrest of Augusto Pinochet" (as en) (2021-02-05). Wikipedia.
↑ "Hutton, Baron, (James Brian Edward Hutton) (born 29 June 1931)" (2007-12-01). Who's Who. Oxford University Press.
↑ Youtube (físeán) (2000). "Retorno de Pinochet (2000)" (as es).

[1] "Pinochet arrested in London" (en). the Guardian (1998-10-18). Dáta rochtana: 2021-10-17.

[2] "BBC World Service - Witness History, The Arrest in London of Augusto Pinochet" (en-GB). BBC. Dáta rochtana: 2021-10-18.

[3] "Indictment and arrest of Augusto Pinochet" (as en) (2021-02-05). Wikipedia.

[4] "Hutton, Baron, (James Brian Edward Hutton) (born 29 June 1931)" (2007-12-01). Who's Who. Oxford University Press.

[5] Youtube (físeán) (2000). "Retorno de Pinochet (2000)" (as es).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]