Jump to content

Anbhás Chonchúir

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí LeabharAnbhás Chonchúir
Cineálsaothar liteartha agus aided Cuir in eagar ar Wikidata
Tréith
Carachtair
Cuid den tsraith
Cuid deAn Rúraíocht Cuir in eagar ar Wikidata

I Miotaseolaíocht na nGael, scéal de chuid na Rúraíochta is ea Anbhás Chonchúir (Sean-Ghaeilge Aided Chonchobuir). Caomhnaítear an scéal i gcúig lámhscríbhinn, ina measc trí leagan éagsúla. Sa Leabhar Laighneach, faightear leagan gar-iomlán, i dteannta leis an réamhscéal, Cath Éadair.

I rith Chath Éadair, bhain laoch na nUladh, Conall Cearnach a cheann de rí na Laighean, Meas Geaghra, agus rinne sé meall dó chomh crua le cloch, ag meascadh a inchinne le haol beo. Tugadh an meall seo ar ais go cúige Uladh mar chreach cogaidh. Ghoid gaiscíoch na gConnacht, Cead mac Mágach, an meall, agus thóg sé é dá chrann tabhall. Bhuail sé Conchúr mac Neasa san éadan leis, agus chuaigh sé i bhfostú ina inchinn isteach. Níorbh fhéidir leis na lianna an meall a thógaint amach as eagla go marófaí siad an rí, ach d'éirigh leo ina ainneoin Conchúr a shábháil.[1]

Seacht mbliana ina dhiaidh sin, chuala Conchúr faoi chéasadh Chríost. I leagan amháin den scéal, tugadh an oiread sin racht feirge as dá bharr, gur léim an meall as a chionn amach agus fuair sé bás den chneá oscailte. De réir an nóis seo, mairtíreach Críostaí ba ea Conchúr roimh theacht fiú Naomh Pádraig.

I lámhscríbhinn eile, bhí beirt bhuachaillí ag imirt peile leis an meall in aice le rí-thigh Chonchúir. Thóg Cead mac Mágach an meall uathu agus chaith sé leis an rí é. As sin amach, is ionann an scéal agus an leagan thuas.[2]

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. Ingeborg Clarus: Keltische Mythen. Der Mensch und seine Anderswelt, ll. 52 ff.
  2. Helmut Birkhan: Kelten. Versuch einer Gesamtdarstellung ihrer Kultur, lch. 825.