Jump to content

Łucja Frey-Gottesman

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaŁucja Frey-Gottesman

Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith3 Samhain 1889
Lviv (an Ostair-Ungáir)
Bás1942
52/53 bliana d'aois
Lviv Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/síOllscoil Lviv Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Réimse oibreDochtúir leighis
Gairmnéareolaí, dochtúir leighis Cuir in eagar ar Wikidata
Mac/iníon léinn de chuidOllscoil Vársá
TeangachaAn Pholainnis
Síniú

Lia agus néareolaí Polannach-Ghiúdach ab ea Łucja Frey nó Łucja Frey-Gottesman (3 Samhain, 1889, i Lwów - 1942?), a raibh aithne air as cur síos a dhéanamh ar an siondróm a ainmníodh ina diaidh níos déanaí. Bhí sí ar dhuine de na chéad néareolaithe acadúla baineanna san Eoraip. Cailleadh Frey le linn an Uileloscadh i 1942 i ghetto Lwów in aois a 53.

Saol

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh Łucja Frey ar an 3 Samhain, 1889, i Lwów, a bhí mar chuid den Impireacht Austro-Ungárach ag an am sin, mar iníon an chonraitheora tógála Szymon Symcha Frey agus a bhean chéile, Dina (née Weinreb) [1] Giúdaigh ba ea Frey agus a teaghlach.[2] D’fhreastail sí ar bhunscoil Chríostaí idir 1896 agus 1900. Bhain sí céim amach ó mheánscoil Franciszek-Józef mar dhalta seachtrach i 1907. Tar éis di céim a bhaint amach rinne sí staidéar ar an matamaitic agus ar an bhfealsúnacht faoin ollamh Marian Smoluchowski (1872-1917). Bhí sí ina mac léinn de dhámh na fealsúnachta ó 1907 go 1912, ach tar éis cúig bliana d'aistrigh sí go Vársá agus thosaigh sé ag staidéar leighis.

Rinne Frey staidéar ar leigheas ó 1918 go 1923 agus fuair sí dioplóma leighis ar 2 Meitheamh, 1923. Cuireadh isteach ar a cuid staidéir ar feadh bliana mar gheall ar an gCogadh Polannach-Úcránach.[1]

Tar éis di céim a bhaint amach, lean sí lena cuid oibre mar chúntóir sinsearach don ollamh Kazimierz Orzechowski (1878–1942) ina chlinic néareolaíoch i Vársá. [2] [3] I ndeireadh na bliana 1928 d’fhág sí Vársá le dul ar ais go Lwów, agus phós sí dlíodóir darbh ainm Mordechai (Marek) Gottesman (1887 i Komarno – 1941?). [1] Ó Bhealtaine 1929 bhí sí ag obair sa chlinic néareolaíoch i Lwów ar Shráid Rappaporta mar leas-chomhairleoir sinsearach. Thug sí a hiníon, Danuta, ar an seol in 1930.[1]

Tar éis ionradh na Sóivéide ar an bPolainn ar 19 Meán Fómhair, 1939, agus forghabháil Lwów ina dhiaidh sin, cúisíodh Marek Gottesman as gníomhaíochtaí frith-réabhlóideacha agus ghabh an NKVD é; níl aon eolas faoi tar éis an phointe seo. Sa bhliain 1941, faoi fhorghabháil Gearmánach Lwów, athlonnaíodh Łucja Frey go dtí an ghetto agus cuireadh iallach air oibriú i Ghettopoliklinik i Zamarstynowska 112 . Is dócha gur dúnmharaíodh í in éineacht lena cuid othar le linn leachtú an ghetto i Lúnasa 1942 nó go gairid tar éis díbeartha go campa díothaithe Belzec . Níl aon fhianaise ann gur mhair sí féin, nó aon duine dá gaolta. [1] [2] [4]

Tá go leor neamhchinnteachtaí faoina saol. De réir fianaise Yad Vashem ó dheirfiúr-chéile Frey, bhí mac ag Hedwa Balat, Łucja agus Marek darbh ainm Jakub, a rugadh i 1919. Is dócha gurb é seo Jakub Gottesman, mac Marek Gottesman lena chéad bhean, Klara Philipp. Maraíodh Jakub san Uileloscadh chomh maith agus a mháthair, Klara, agus a leasathair, an Dr. Michal Sokaler.

Aitheantas

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Go dtí 2004, ní raibh ann ach ailt ghearra beathaisnéise faoi shaol Łucja Frey: sa Pholainnis, [2] [5][6] Sualainnis, [7] agus Béarla. [4][8][9][10] Chuir na foilseacháin seo in iúl arís fíricí blúirí agus tearca ó mhonagraf clasaiceach Eufemiusz Herman faoi néareolaithe Polannacha. [3] Foilsíodh fíricí nua faoina saol tragóideach i mbeathaisnéis Mirjam Moltrecht. [1] Mar sin féin, fágtar an t-ainm Frey ar lár nó go ndéantar mílitriú air (mar "Lucy" [11][12] nó "Lucie" [13] [14] ) i go leor téacsleabhair agus foclóirí. Uaireanta tugadh dátaí breithe agus báis an dochtúir Ostaireach agus an fiseolaí Maximilian Ruppert Franz von Frey (1852-1932) mar léi féin. [13] [14]

Saothair

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Foilsíodh foilseachán Frey faoin siondróm néarógach chluaisínmhéadailíneach, ar a dtugtar go forleathan anois " siondróm Frey " ("zespół Łucji Frey" sa Pholainnis), i 1923, ar dtús san iris Pholainnise "Polska Gazeta Lekarska", agus níos déanaí an bhliain sin san iris cháiliúil Francach "Revue Neurologique". [15] Níorbh é an chéad chur síos ar an mbraisle siomptóm seo é. [16] [17] Ba iad na réamhtheachtaithe a bhí ag Frey ná Kastremsky (1740), Duphenix (1757), [18] Barthez (1806), [19] Dupuy (1816), [20] Brown-Sequard (1849), [21][22] Baillarger (1853), Henle (1855), [23] Berard (1855), [24] Bergounhioux (1859), [25] Rouyer (1859), [26] Botkin (1875), [27] Parkes Weber (1897), [28] Nua agus Bozer (1922) [29] agus Lipsztat (1922). [30] Thuairiscigh Brown-Sequard agus Henle a gcuid comharthaí féin. [17] Níl léargas leathan ar an anatamaíocht, ar an bpaiteolaíocht agus ar mheicníocht chruinn an allais bhlastachta. Meastar gurb í alt Łucja Frey "Przypadek zespołu nerwu usznoskroniowego" ("Le Siondróm du Nerf Auriculo-Temporal") an chéad tuairisc dá leithéid ar an bhfeiniméan. Ba í Frey an chéad duine a d'aithin an siondróm seo mar neamhord na spreagthaí comhbhraiteacha agus paraisimpiteacha araon. [4]

Thug Henryk Higier an t-ainm "siondróm Frey" isteach sa litríocht leighis i 1926 [31] agus i 1932 ag Bassoe. [32] Mar aitheantas ar thuairiscí níos luaithe ar an siondróm seo, tugtar siondróm Baillarger, siondróm Frey-Baillarger nó siondróm Dupuy air freisin.

Chomh maith leis an obair thábhachtach seo, d'fhoilsigh Frey páipéir ar éifeachtaí nimheanna glasraí ar mheathlú chorda an dromlaigh, [33] topagrafaíocht stoc na hinchinne, [34][35] scléaróis chliathánach amatrófach, [36][37] ailt Charcot, ainéarais mhogalra an mheidill, [38][39] cisteanna na méadailíní inchinne, [40] siadaí clivus, [41] siadaí maotháin tosaigh agus siadaí retrosplenial . [42][43]

Leabharliosta

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Liosta iomlán de shaothair Łucja Frey (is í an t-aon údar mura luaitear a mhalairt): [1]

  • Przypadek podrażnienia nerwu usznskroniowego. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Íosa 8, 1-2 (1923)
  • Przypadek zakrzepu tętnicy móżdżkowej. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 8, 24 (1923)
  • Przypadek zespołu bocznej ściany zatoki jamistej (Zespół Feix). Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 8, 8-9 (1923)
  • Przypadek zespołu nerwu usznskroniowego. Polska Gazeta Lekarska 41, 708-710 (1923)
  • Le siondróm du nerf auriculo-temporal. Revue Neurologique 2, 2, 97-104 (1923)
  • O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego. Medycyna Doświadcsalna agus Spaile 5, 5–6, 379-387 (1925)
  • Przyczynki do nauki nó topografii w trzonie mózgowym. Ogniska boczne i środkowe w rdzeniu przedłużonym. Néareolaíocht Polainnis 8, 2, 124-142 (1925)
  • Frey Ł, (1925) "Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska w wyższych piętrach mostu Varola." Polska Gazeta Lekarska 15 335 – 338 (i Polainnis)
  • Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha. Polska Gazeta Lekarska 14, 328 (1925)
  • Przypadek guza stoku Blumenbacha. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 9, 6-7 (1925)
  • Przypadek zapalenia nerwów posurowiczego. Néareolaíocht Polainnis 8, 340-341 (1925)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Zmiany anatamaíocht w chorobie Charcota. Néareolaíocht Polainnis 8, 3–4, 196-219 (1925)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Zmiany anatamaíocht w chorobie Charcota. Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2, 145 (1925-1926)
  • O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzneia rdzeniowego. Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2, 158 (1925-1926)
  • Étude anatomo-pathologique d'un cas d'anévrisme cirsoide de la moelle. Revue Neurologique 1, 709 (1926)
  • Pokaz mózgu z torbielą III komory. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14, 192 (1926)
  • Ullmhaigh torbieli III-ej komory. Polska Gazeta Lekarska 16, 312 (1926)
  • Przypadek cierpienia rodzinno-dziedzicznego, dotyczącego głównie kończyn dolnych. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 4, 193 (1926)
  • Myelitis przypadek. Polska Gazeta Lekarska 50, 955 (1926)
  • Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Néareolaíocht Polainnis 9, 1–2, 21-30 (1926)
  • Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Nowiny Síc 9, 1–2, 21-28 (1926)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Sur l'histopathologie de la maladie de Charcot. Revue Neurologique 2, 2, 188 (1926)
  • Cuimhní cinn Torbiel III. Brak objawów lejkowych przy zupełnym zniszczeniu dna III komory. Nowiny Lekarskie 38, 289-292 (1926)
  • Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Néareolaíocht Polainnis 10, 3–4, 346-347 (1927)
  • Kyste du III ventricule. Scriosadh iomlán de la région infundibulaire sans signes dits hypophysiaires. Revue Neurologique 2, 413 (1927)
  • Kyste du III ventricule. Scriosadh iomlán de la région infundibulaire sans signes dits hypophysiaires. L Encéphale 22, 21-26 (1927)
  • Paraplegia spastica heredofamiliris. Néareolaíocht Polainnis 10, 1, 58 (1927)
  • Przypadek: Osteoarthropatiae veirteabrach tabidorum. Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus 10, 30-32 (1927)
  • Frey Ł, Opalski A. Przyczynki kliniczne do staidéar nad schorzeniami dziedzicznemi układu nerwowego. Polska Gazeta Lekarska 15, 6, 277-280 (1927)
  • Rdzeń agus drobnowidzowe z przypadku tętniaka splotowatego rdzenia. Polska Gazeta Lekarska 22, 431 (1927)
  • Etude anatomo-clinique d'un cas d'anévrisme cirsoide de la moelle. Pamiętnik I Zjazdu Anatomo-Zoologicznego w Warszawie 98-99 (1927)
  • Frey Ł, Orzechowski K. Neurirétinite unilatérale due à une Highmorite du même coté, améliorée après une ponction du sinus maxillaire. Lésions pagétoides dans les os de la voûte crânienne décelées à la radiographie. Revue Neurologique 2, 284 (1927)
  • Frey £, Drozdowicz. Neuroretinitis jednego oka przy zajęciu jamy Highmor'a tej że strony u osobnika z czaszką Pagetowską. Néareolaíocht Polainnis 11, 2, 246-248 (1928)
  • Przypadek guza retrosplejalnego. Néareolaíocht Polainnis 11, 3–4, 319-320 (1928)
  • Przypadek guza retrosplejalnego. Polska Gazeta Lekarska 14, 261 (1928)
  • Przypadek operowanego guza śródbłonka mózgu. Polska Gazeta Lekarska 8, 150 (1928)
  • Frey £, Sławiński. Przypadek operowany śródbłoniaka płata czołowego. Néareolaíocht Polainnis 11, 3–4, 312 (1928)
  • Przypadek: Osteoarthropatiae veirteabrach tabidorum. Néareolaíocht Polainnis 11, 1, 128-130 (1928)
  • Przypadek sympatomatu rdzenia kręgowego. Néareolaíocht Polainnis 11, 1, 125-127 (1928)
  • Przypadek śródbłoniaka płata czołowego wyłuszczonego pomyślnie. Polska Gazeta Lekarska 20, 373-376 (1928)
  • Urazowe podrażnienie nerwów promieniowego i mięśniowo-skórnego z przerwaniem kilku ścięgien. Néareolaíocht Polainnis 11, 3–4, 350-351 (1928)
  • Étude anatomo-clinique d'un cas d'anévrisme cirsoide de la moelle épinière. Ann d anat-cosán 5, 971-979 (1928)

Tagairtí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Mirjam Moltrecht: Dr. med. Lucja Frey. Eine Ärztin aus Lwow 1889-1942. Rekonstruktion eines Lebens. Hartung Gorre Verlag Konstanz, 2004. PDF Curtha i gcartlann 2020-06-01 ar an Wayback Machine
  2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Gliński JB. Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 1997
  3. ↑ 3.0 3.1 Eufemiusz Herman: Neurolodzy polscy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1958, ss. 225-227.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Maciejewska I, Dziewiatkowski J, Spodnik E. Lucja Frey: a pioneering physician in tragic times. Clin Anat. 20. 6: 588-90 (2007). doi:10.1002/ca.20481. PMID 17352411. Earráid leis an lua: Invalid <ref> tag; name "maciejewska" defined multiple times with different content
  5. ↑ Bennett JD, Pietruski J. Łucja Frey (1889-1943). W 70 rocznicę ogłoszenia zespołu uszno-skroniowego i 50 rocznicę śmierci. Otolaryngologia Polska. 47. 4: 378-382 (1993). PMID 8255594
  6. ↑ Herman E. Wspomnienia pośmiertne. Neurologia Polska 24, 27-28 (1950)
  7. ↑ Erkki Hakulinen: Känd för sin beskrivning av en gustatoriskt utløst svettning i ansiktet. Läkartidningen 4: 211-212 (1992).
  8. ↑ Bennett JD. The woman behind the syndrome: Frey's syndrome--the untold story. Journal of the History of the Neurosciences. 2 (3): 139–44 (1994). PMID 11618815
  9. ↑ Burton MJ, Brochwicz-Lewinski M. Lucja Frey and the auriculotemporal nerve syndrome. J R Soc Med. 84. 10: 619-20 (1992). PMID 1744848 PDF Curtha i gcartlann 2020-06-01 ar an Wayback Machine
  10. ↑ O'Neill JP, Condron C, Curran A, Walsh A. Lucja Frey--historical relevance and syndrome review. The surgeon : journal of the Royal Colleges of Surgeons of Edinburgh and Ireland. 3 (6): 178–81 (2008). PMID 18581755
  11. ↑ Parviz Janfaza, Joseph B. Nadol, Robert Galla, Richard L Fabian, William W. Montgomery: Surgical Anatomy of the Head and Neck. Lippincott Williams & Wilkins, 2001 p. 418 ISBN 0-683-06302-2
  12. ↑ D. S. Grewal, Bachi T Hathiram: Atlas of Facial Nerve Surgery. McGraw-Hill Professional Publishing, 2007 ISBN 0-07-148576-7
  13. ↑ 13.0 13.1 Susan L. Bartolucci, Thomas Lathrop Stedman: Stedman's Medical Eponyms. Lippincott Williams & Wilkins, 2005 p.899 ISBN 0-7817-5443-7
  14. ↑ 14.0 14.1 Roche Lexikon Medizin. Elsevier,Urban&FischerVerlag, 2003 p.646 ISBN 3-437-15150-9
  15. ↑ Frey Ł. Le syndrome du nerf auriculo-temporal. Revue Neurologique 2, 2, 97-104 (1923). The same in Polish: Przypadek zespołu nerwu usznoskroniowego. Polska Gazeta Lekarska 41, 708-710 (1923)
  16. ↑ Dulguerov P, Marchal F, Gysin C. Frey Syndrome Before Frey: The Correct History. Laryngoscope 109:1471–1474 (1999) PMID 10499057
  17. ↑ 17.0 17.1 Dunbar EM, Singer TW, Singer K, Knight H, Lanska D, Okun MS. Understanding gustatory sweating. What have we learned from Lucja Frey and her predecessors?. Clinical autonomic research : official journal of the Clinical Autonomic Research Society. 3 (12): 179–84 (czerwiec 2002). PMID 12269550
  18. ↑ Duphenix M . Observations sur les fistules du canal salivaire de Stenson. I. Sur une playe compliq la joue ou le canal salivaire fut déchireé. Mémoires de l’Académie royale de chrirugie III:431–439 (1857)
  19. ↑ Barthez (1806) Nouveaux Éléments de la Science de L’ hommo, Paris, vol II
  20. ↑ Dupuy LE (1816) Sur l’enévement des ganglions gutturaux des nerfs trisplanchniques sur des chevau. Journal de médecine, chirurgie, pharmacie, Paris 37:340–350 As cited in Dunbar et al. (2002)
  21. ↑ Brown-Séquard CE: Production de sueur sous l’influence d’une excitation vive des nerfs du goût. Compte Rendu Société de Biologie 1:104 (1850) As cited in Dunbar et al. (2002)
  22. ↑ Brown-Séquard CE: Remarques sur la précédente note. Compte Rendu Société de Biologie 1:449–450 (1850) As cited in Dunbar et al. (2002)
  23. ↑ Henle J: Handbuch der rationnellen Pathologie, 3rd ed, vol. 1, p. 236 (1855) As cited in Dunbar et al. (2002)
  24. ↑ Bérard PH. Cours de physiologie, fait à la Faculté de médecine de Paris, vol 4 (1855) As cited in Dunbar et al. (2002)
  25. ↑ Bergounhioux: La Gazette de Hôspitaux, Paris (1859) As cited in Dunbar et al. (2002)
  26. ↑ Rouyer J. Sur l’éphidrose parotidienne. Journal de la physiologie de l’homme et des animaux: 447 (1859)
  27. ↑ Botkin S. Über die Reflexerscheinungen im Gebiete der Hautgefässe und über den reflectorischen Schweiss. Berliner Klinische Wochenschrift 7:81–83 (1857) As cited in Dunbar et al. (2002)
  28. ↑ Weber FP. Clinical cases V: a case of localized sweating. Transactions: Clinical Society of London 31: 277–280 (1897) As cited in Dunbar et al. (2002)
  29. ↑ New GB, Bozer HE. Hyperhydrosis of the check associated with the parotid region. Minnesota Medicine, vol. 5 (1922) As cited in Dunbar et al. (2002)
  30. ↑ Lipsztat J. Przypadek umiejscowionego pocenia się podczas jedzenia. Neurologia Polska 6 (1922) As cited in Frey (1923)
  31. ↑ Higier S. Das auriculo-temporale syndrom und seine pathogenese. Z Ges Neur Psych 1926;106:114–119.
  32. ↑ Bassoe PN. The auriculotemporal syndrome and other vasomotor disturbances about the head. Med North Am 1932; 16:405–412.
  33. ↑ Frey Ł. O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego. Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2, 158 (1925-1926) As cited in Moltrecht (2004)
  34. ↑ Frey Ł. Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska boczne i środkowe w rdzeniu przedłużonym. Neurologia Polska 8, 2, 124-142 (1925) As cited in Moltrecht (2004)
  35. ↑ Frey Ł. Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska w wyższych piętrach mostu Varola. Polska Gazeta Lekarska 15, 335-338 (1925) As cited in Moltrecht (2004)
  36. ↑ Frey Ł, Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. Neurologia Polska 8, 3-4, 196-219 (1925) As cited in Moltrecht (2004)
  37. ↑ Frey Ł, Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2, 145 (1925-1926) As cited in Moltrecht (2004)
  38. ↑ Frey Ł. Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. Neurologia Polska 9, 1-2, 21-30 (1926) As cited in Moltrecht (2004)
  39. ↑ Frey Ł. Rdzeń i preparaty drobnowidzowe z przypadku tętniaka splotowatego rdzenia. Polska Gazeta Lekarska 22, 431 (1927) As cited in Moltrecht (2004)
  40. ↑ Frey Ł. Pokaz mózgu z torbielą III komory. Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14, 192 (1926) As cited in Moltrecht (2004)
  41. ↑ Frey Ł. Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha. Polska Gazeta Lekarska 14, 328 (1925) As cited in Moltrecht (2004)
  42. ↑ Frey Ł. Przypadek guza retrosplejalnego. Neurologia Polska 11, 3-4, 319-320 (1928) As cited in Moltrecht (2004)
  43. ↑ Frey Ł. Przypadek guza retrosplejalnego. Polska Gazeta Lekarska 14, 261 (1928) As cited in Moltrecht (2004)

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Łucja_Frey-Gottesman&oldid=1247700"