Tochmarc Becfola

I miotaseolaíocht na nGael, scéal de chuid Scéalaíocht na Ríthe is ea Tochmharc Beagfholadh (Sean-Ghaeilge Tochmarc Becfola). Caomhnaítear an leagan is sine i Leabhar Buí Leacáin, agus leagan eile i lámhscríbhinn de chuid na 16ú haoise.

Scéal

Tá Ardrí na hÉireann, Diarmaid mac Aodha Sláine, i mbun seilge leis an tiarna, Criomhthann. Feiceann siad síog ag teacht as a Sídh. Titeann an rí i ngrá léi agus tugann sé í abhaile chuig Teamhraigh. Da die Frau jede Auskunft verweigert, tugann sé an t-ainm Becfola (beag-fala nó -foladh, is é sin a rá, gan spré) di agus pósann sé í. Tá sise i ngrá le Criomhthann ámh, agus ealaíon na leannáin. Sa choill, cuireann síofraí Becfola amú agus is ar éigin go n-éiríonn léi mic tíre ar a tóir a éalú. Agus í lag leis an ocras, buaileann sí le fear rúndiamhair, a thógann í chuig oileán, ach tógann sé ansin Becfola ar ais chuig Teamhraigh.

Lena linn seo ámh, níl aon am dulta thart, agus níl sé tugtha faoi ndeara go raibh sí as láthair. Socraíonn sí fanacht le Diarmaid, ach tagann manach go Teamhair agus deir sé go bhfaca sé i le fear eile ar an oileán agus cuireann sé go poiblí adhaltranas ina leith. Admhaíonn sí go bhfuil siad ciontach agus fágann sé Teamhair go deo.

Tá an rí sa scéal seo bunaithe ar an rí stairiúil, Diarmaid mac Aodha Sláine. Feictear é fosta sa scéal Scéla Cano meic Gartnáin. Bhí sé i réim lena dheartháir Bláthnat ón mbliain 642 go dtí 664.

Féach freisin

• Miotaseolaíocht na nGael

Foinsí

• Bernhard Maier, Lexikon der keltischen Religion und Kultur. Kröner, Stuttgart 1994, ISBN 3-520-46601-5.

Naisc sheachtracha

• Acadamh Ríoga na hÉireann, Irish manuscript series, 1, Cuid 1, The Academy, 1870, ll. 172 ff.
• Tochmarc Becfola ar CODECS