Tigray
 Tigray | ||||
|---|---|---|---|---|
| Suíomh | ||||
| ||||
| Sonraí stairiúla | ||||
| Díscaoileadh | 1995 | |||
| Aitheantóir tuairisciúil | ||||
Is tír, nó cúige stairiúil i dTuaisceart na hAetóipe,[1] é Tigray (Tigrinya: ትግራይ, təgray), i Réigiún Tigray. Cuimsíonn sé an chuid is mó de na críocha ina labhraítear Tigrinya (Gaeilge:Tigrinis), (agus cúpla grúpa mionlaigh a bhfuil dlúthbhaint acu leo) san Aetóip. Tá Tigray scartha ó na críocha Tigrinya sa tuaisceart ag abhainn na Merebe, atá anois mar theorainn stáit na hEiritré.[2]
_-_Flickr_-_Rod_Waddington.jpg)
Cultúr
[cuir in eagar | athraigh foinse].jpg)
.jpg)
Is teanga Aetó-Sheimíteach í An Tigrinis a labhraítear go príomha in oirthuaisceart Chorn na hAfraice.[3] Labhraíonn daoine dúchasacha in ardchríocha na hEiritré agus i réigiún Tigray i dtuaisceart na hAetóipe í mar a gcéad teanga.
Tá an Eaglais Cheartchreidmheach an-láidir i Tigray.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tharla Éirí amach Woyane sa bhliain 1943
Mhair Cogadh cathartha na hAetóipe[4] le linn 1974-1991.
Tharla cogadh cathartha eile idir 2020-2022, nó Cógadh Tigray, Fuair 385,000 - 600,000 bás, díreach nó indíreach, de bharr an chogaidh nó de bharr ocrais nó easpa cúraim sláinte[5][6][7][8] ach tá meastacháin níos mó ann.[9]
Geilleagar
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá géarchéim feirmeoireachta ann. Agus an t-athrú aeráide faoi lán seoil, tá an ithir sa chuid seo na hAetóipe gainmheach agus ina phúdar.[10] Fágann athrú aeráide cheana féin nach féidir na séasúir a thuar san Aetóip mar a dhéanfaí, rud a fhágann go bhfuil bainistiú uisce agus barra níos crua níos tábhachtaí fós chun cuidiú le feirmeoirí.[11]
Thacaigh Cúnamh Éireann le roinnt tionscadal in Tigray, mar shampla le clinic tréidliachta nua in 2019.[12]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- 'Bia agus Feirmeoireacht in Tigray', Cúnamh Éireann 2014.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Tá easaontas ann faoi ... tír nó cúige
- ↑ Smidt, Wolbert (2010). "Təgray". In Uhlig, Siegbert (ed.). Encyclopaedia Aethiopica. Vol. O–X. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag. pp. 888–895.
- ↑ "Tigrinya language". Encyclopaedia Britannica.
- ↑ "Ethiopian Civil War" (as en) (2023-11-01). Wikipedia.
- ↑ "New estimate of the Tigray death toll" (en). Martin Plaut (2022-10-19). Dáta rochtana: 2023-11-03.
- ↑ "Surge of dehumanizing hate speech points to mounting risk of mass atrocities in northern Ethiopia, experts say" (en-CA). The Globe and Mail (2022-10-21). Dáta rochtana: 2023-11-03.
- ↑ David Volodzko (2022-05-10). "There’s Genocide in Tigray, but Nobody’s Talking About it" (en-US). Dáta rochtana: 2023-11-03.
- ↑ Dr Ewelina U. Ochab. "Heightened Risk Of Genocide Against Tigrayans In Ethiopia" (en). Forbes. Dáta rochtana: 2023-11-03.
- ↑ "Casualties of the Tigray War" (as en) (2023-09-11). Wikipedia.
- ↑ "Ag Freagairt d’Ocras agus Athrú Aeráide san Aetóip - Department of Foreign Affairs". www.irishaid.ie. Dáta rochtana: 2023-11-03.
- ↑ irishaid.ie / Cúnamh Éireann (2012). "Ocras a Laghdú, Teacht Aniar a Neartú / Tuarascáil Bhliantúil Chúnamh Éireann 2012". Dáta rochtana: 2023.
- ↑ Cúnamh Éireann – ourworldirishaidawards.ie (2021). "COMHPHÁIRTÍOCHT AR SON NA SPRIOCANNA / clár cúnaimh Rialtas na hÉireann le haghaidh forbairt thar lear / GRADAIM CHÚNAMH ÉIREANN, ÁR nDOMHAN". Dáta rochtana: 2023.[nasc briste go buan]