Spermatophyta
Spermatophytes | |
---|---|
Dicentra spectabilis | |
Tacsanomaíocht | |
For-ríocht | Eukaryota |
Ríocht | Plantae |
Foroinn | Spermatophytes |
Is éard is planda síl nó spermatophyte (go litriúil; 'planda síl'; ón tSean-Ghréigis σπέρματος (spérmatos) 'síol', agus φυτόν (phytón) 'planda'), ar a dtugtar freisin fanaragam (tacsan Phanerogamae), ná aon phlanda a tháirgeann síolta. Is catagóir d'Embryophyta (.i. planda talún) é a chuimsíonn an chuid is mó de na plandaí talún coitianta, lena n-áirítear na hAngiospermae (.i. plandaí bláthanna) agus na Gymnosperme (ga.gimnispeirm), ach ní na raithnigh, caonaigh nó algaí.
Díorthaítear an téarma fanaragam nó phanerogamae ón tSean-Ghréigis φανερός (phanerós), a chiallaíonn "infheicthe", i gcodarsnacht leis an téarma "cryptogam" nó "cryptogamae" ón tSean-Ghréigis κρυπτός (kruptós) 'i bhfolach'), mar aon leis an iarmhír γαμέω (gaméō)γω (gaméō), "pósadh". Déanann na téarmaí seo idirdhealú idir na plandaí sin a bhfuil orgáin ghnéis fholaithe acu (cryptogamae) uathu siúd a bhfuil cinn infheicthe acu (phanerogamae).
Tuairisc
[cuir in eagar | athraigh foinse]Comhdhéanann na spermatophyta atá ar marthain cúig rannán, agus aicmítear na chéad cheithre cinn díobh mar Gymnospermae, plandaí a bhfuil síolfholaithe nó “síolta nocht” acu:
- Cycadophyta - grúpa fothrópaiceach agus trópaiceach de phlandaí,
- Ginkgophyta- níl ach speiceas amháin ar marthain, Ginkgo biloba
- Pinophyta - cuimsíonn cónaiféir, crainn a tháirgeann buaircíní (cóin)
- Gnetophyta - cuimsíonn plandaí den 70 speiceas, grúpáilte faoina trí finte Ephedra (fine Ephedraceae), Gnetum (fine Gnetaceae), agus Welwitschia (fine Welwitschiaceae)
Is é an cúigiú rannán atá ar marthain ná na hAngiospermae (nó Magnoliophyta.), ar a dtugtar freisin plandaí bláthanna, an grúpa is mó agus is éagsúla de na Spermatophytes:
- Angiospermae - na plandaí bláthanna, tá síolta folaithe i dtorthaí, murab ionann agus gymnosperms.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |