An difríocht idir athruithe ar: "Impireacht na Breataine"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
Leathanach cruthaithe le 'I mbarr a réime, ba í '''Impireacht na Breataine''' an impireaacht ba mhó agus an stát ba chumhachtaí ar domhan. Sa bhliain 1922 bhí tuairim is ceathrú de thailte a...'
 
Líne 36: Líne 36:


[[af:Britse Ryk]]
[[af:Britse Ryk]]
[[an:Imperio britanico]]
[[ang:Bryttisce Rīce]]
[[ang:Bryttisce Rīce]]
[[ar:الإمبراطورية البريطانية]]
[[ar:الإمبراطورية البريطانية]]
[[arz:امبراطوريه بريطانيه]]
[[an:Imperio britanico]]
[[bat-smg:Brėtu imperėjė]]
[[be:Брытанская імперыя]]
[[be:Брытанская імперыя]]
[[be-x-old:Брытанская імпэрыя]]
[[be-x-old:Брытанская імпэрыя]]
[[bs:Britansko carstvo]]
[[br:Impalaeriezh Breizh-Veur]]
[[bg:Британска империя]]
[[bg:Британска империя]]
[[br:Impalaeriezh Breizh-Veur]]
[[bs:Britansko carstvo]]
[[ca:Imperi britànic]]
[[ca:Imperi britànic]]
[[cs:Britské impérium]]
[[cs:Britské impérium]]
Líne 50: Líne 52:
[[de:Britisches Weltreich]]
[[de:Britisches Weltreich]]
[[el:Βρετανική Αυτοκρατορία]]
[[el:Βρετανική Αυτοκρατορία]]
[[es:Imperio británico]]
[[en:British Empire]]
[[eo:Brita imperio]]
[[eo:Brita imperio]]
[[es:Imperio británico]]
[[eu:Britainiar Inperioa]]
[[eu:Britainiar Inperioa]]
[[fa:امپراتوری بریتانیا]]
[[fa:امپراتوری بریتانیا]]
[[fi:Brittiläinen imperiumi]]
[[hif:British Samrajya]]
[[fiu-vro:Briti impeerium]]
[[fr:Empire britannique]]
[[fr:Empire britannique]]
[[fy:Britske Ryk]]
[[fy:Britske Ryk]]
[[gl:Imperio Británico]]
[[gl:Imperio Británico]]
[[hak:Thai-yîn Ti-koet]]
[[hak:Thai-yîn Ti-koet]]
[[he:האימפריה הבריטית]]
[[ko:대영 제국]]
[[hi:ब्रिटिश साम्राज्य]]
[[hi:ब्रिटिश साम्राज्य]]
[[hif:British Samrajya]]
[[hr:Britansko Carstvo]]
[[hr:Britansko Carstvo]]
[[hu:Brit Birodalom]]
[[id:Imperium Britania]]
[[id:Imperium Britania]]
[[os:Британийы импери]]
[[is:Breska heimsveldið]]
[[is:Breska heimsveldið]]
[[it:Impero britannico]]
[[it:Impero britannico]]
[[ja:イギリス帝国]]
[[he:האימפריה הבריטית]]
[[ka:ბრიტანეთის იმპერია]]
[[kn:ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ]]
[[kn:ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ]]
[[ko:대영 제국]]
[[krc:Британ империя]]
[[krc:Британ империя]]
[[ka:ბრიტანეთის იმპერია]]
[[sw:Dola la Uingereza]]
[[la:Imperium Britannicum]]
[[la:Imperium Britannicum]]
[[lt:Britų imperija]]
[[lv:Lielbritānijas impērija]]
[[lv:Lielbritānijas impērija]]
[[lt:Britų imperija]]
[[hu:Brit Birodalom]]
[[mk:Британска империја]]
[[mk:Британска империја]]
[[ml:ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യം]]
[[ml:ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യം]]
[[ms:Empayar British]]
[[mt:Imperu Brittaniku]]
[[mt:Imperu Brittaniku]]
[[arz:امبراطوريه بريطانيه]]
[[ms:Empayar British]]
[[mwl:Ampério británico]]
[[mwl:Ampério británico]]
[[my:ဗြိတိသျှအင်ပါယာ]]
[[nl:Britse Rijk]]
[[nl:Britse Rijk]]
[[nn:Det britiske imperiet]]
[[ja:イギリス帝国]]
[[no:Det britiske imperiet]]
[[no:Det britiske imperiet]]
[[nn:Det britiske imperiet]]
[[oc:Empèri Britanic]]
[[oc:Empèri Britanic]]
[[os:Британийы импери]]
[[pnb:سلطنت برطانیہ]]
[[pl:Imperium brytyjskie]]
[[pl:Imperium brytyjskie]]
[[pnb:سلطنت برطانیہ]]
[[pt:Império Britânico]]
[[pt:Império Britânico]]
[[ro:Imperiul Britanic]]
[[ro:Imperiul Britanic]]
[[ru:Британская империя]]
[[ru:Британская империя]]
[[sq:Perandoria Britanike]]
[[sh:Britanski Imperij]]
[[simple:British Empire]]
[[simple:British Empire]]
[[sk:Britské impérium]]
[[sk:Britské impérium]]
[[sl:Britanski imperij]]
[[sl:Britanski imperij]]
[[sq:Perandoria Britanike]]
[[sr:Британска империја]]
[[sr:Британска империја]]
[[sh:Britanski Imperij]]
[[fi:Brittiläinen imperiumi]]
[[sv:Brittiska imperiet]]
[[sv:Brittiska imperiet]]
[[tl:Imperyong Britaniko]]
[[sw:Dola la Uingereza]]
[[ta:பிரித்தானியப் பேரரசு]]
[[ta:பிரித்தானியப் பேரரசு]]
[[tt:Британия империясе]]
[[th:จักรวรรดิอังกฤษ]]
[[th:จักรวรรดิอังกฤษ]]
[[tl:Imperyong Britaniko]]
[[tr:Britanya İmparatorluğu]]
[[tr:Britanya İmparatorluğu]]
[[tt:Британия империясе]]
[[uk:Британська імперія]]
[[uk:Британська імперія]]
[[ur:سلطنت برطانیہ]]
[[ur:سلطنت برطانیہ]]
[[vi:Đế quốc Anh]]
[[vi:Đế quốc Anh]]
[[fiu-vro:Briti impeerium]]
[[war:Imperyo Britaniko]]
[[war:Imperyo Britaniko]]
[[yi:בריטישע אימפעריע]]
[[yi:בריטישע אימפעריע]]
[[yo:Ilẹ̀ Ọbalúayé Brítánì]]
[[yo:Ilẹ̀ Ọbalúayé Brítánì]]
[[zh:大英帝国]]
[[zh-yue:大英帝國]]
[[zh-yue:大英帝國]]
[[bat-smg:Brėtu imperėjė]]
[[zh:大英帝国]]

[[en:British Empire]]

Leagan ó 18:14, 6 Meán Fómhair 2010

I mbarr a réime, ba í Impireacht na Breataine an impireaacht ba mhó agus an stát ba chumhachtaí ar domhan. Sa bhliain 1922 bhí tuairim is ceathrú de thailte agus de dhaonra an domhain faoi smacht na Ríochta Aontaithe. Tá oidhreacht na himpireachta an-tábhachtach fós ó thaobh na teanga, na polaitíochta agus an chultúir de.

Stair

Chuir Sasana go leor cóilineaachtai agus postanna trádála ar bun sa 16ú agus sa 17ú hoais agus ba iad na críocha seo príomhbhunús na hImpireachta. Cailleadh na Stáit Aontaithe i ndeireadh na 18ú haoise, ach dhírigh an Bhreatain a haigne ar an Aigéan Ciúin, an Áise agus an Afraic. I ndiaidh bhua i gCogaí Napoléon, bhí sí ar an stát ba chumhachtaí ar domhain ar feadh 100 bliain.

Chuir fás na Gearmáine agus na Stát Aontaithe deireadh le forlamhas eacnamaíiochta na Breataine. Bhí an Chéad Chogadh Domhanda agus an Dara Cogadh Domhanda an-deacair, agus in ainneoin an bhua is ag dul i laige a bhí sí. Bain formhór na gcóilineachtaí neamspleáchas amach san fhichiú céad. Tá cuid mhaith díobh ina mbaill den Chomhlathas fós.

Naisc

Leabharliosta

Béarla

  1. Nicholas Canny: The Origins of Empire. In: The Oxford History of the British Empire. Band I, Oxford University Press, Oxford 1998, ISBN 0199246769.
  2. PJ Marshall: The Eighteenth Century. In: The Oxford History of the British Empire. Band II, Oxford University Press, Oxford 1998, ISBN 0199246777.
  3. Andrew Porter: The Nineteenth Century. In: The Oxford History of the British Empire. Band III, Oxford University Press, Oxford 1998, ISBN 0199246785.
  4. Judith Brown: The Twentieth Century. In: The Oxford History of the British Empire. Band IV, Oxford University Press, Oxford 1998, ISBN 0199246793.
  5. Niall Ferguson: Colossus: The Price of America's Empire. Penguin Books, London 2004, ISBN 1594200130.
  6. Niall Ferguson: Empire: The Rise and Demise of the British World Order and the Lessons for Global Power. Basic Books, New York 2004, ISBN 0465023290.
  7. James Olson: Historical Dictionary of the British Empire. Greenwood Publishing Group, Santa Barbara 1996, ISBN 031329366X.
  8. Simon Smith: British Imperialism 1750-1970. Cambridge University Press, Cambridge 1998, ISBN 052159930X.
  9. Lawrence James: The Rise and Fall of the British Empire. St. Martin's Griffin, New York 1997, ISBN 031216985X.
  10. Nigel Dalziel: The Penguin Historical Atlas of the British Empire. Penguin Books, London 2006, ISBN 0141018445.
  11. Trevor Owen Lloyd: The British Empire 1558-1995. Oxford University Press, Oxford 1996, ISBN 0198731345.
  12. Roger Louis: Ends of British Imperialism: The Scramble for Empire, Suez and Decolonization. I. B. Tauris, New York 2006, ISBN 1845113470.
  13. PJ Marshall: The Cambridge Illustrated History of the British Empire. Cambridge University Press, Cambridge 1996, ISBN 0521002540.

Gearmáinis

  1. Claudia Schnurmann: Vom Inselreich zur Weltmacht. Kohlhammer, Stuttgart 2001, ISBN 317016192X.
  2. Peter Wende: Das Britische Empire, Geschichte eines Weltreichs. C. H. Beck, München 2008, ISBN 9783406570735.

Fraincis

  1. Albert Demangeon, L'Empire britannique. Étude de géographie coloniale, Paris, Armand Colin, 1923, 280 p. (réédité)