Jump to content

An Réabhlóid Fhilipíneach

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Coinbhleacht MhíleataAn Réabhlóid Fhilipíneach

Cuir in eagar ar Wikidata
Cineálréabhlóid agus cogadh
Dáta1896
Áitna hOileáin Fhilipíneacha
Tírna hOileáin Fhilipíneacha

Sraith d'eachtraí réabhlóideacha ab ea an Réabhlóid Fhilipíneach, a bhí ina coimhlint armtha idir rialtas coilíneach na Spáinne agus ceannaircigh Fhilipíneacha an Katipunan, a bhunaigh Andres Bonifacio, a chríochnaigh le ceannas na Spáinne thar an oileánra, agus mar thús an Chogaidh Fhilipíneacha-Mheiriceánach.

Sa naoú haois déag, agus i lár ghéarchéim choilíneach na Spáinne, d'fhéach an Madrid i dtreo an Aigéin Chiúin mar an fhoirmle chun maolú a dhéanamh ar a bhreoiteachta sna tiarnais Mheiriceá. Tháinig an cás seo chun cinn go príomha ag deireadh Chogadh Deich mBliana i gCúba (1868-1878) (Spáinnis: Guerra de los Diez Años), nuair a athraíodh a lán infheistíochtaí i dtreo na nOileán Filipíneach, toisc gur creideadh nach mbeadh suim ag an chumhacht nua domhanda, is é sin, Stáit Aontaithe Mheiriceá. san áit sin i bhfad i gcéin. An staid seo a tharla go príomha ag an deireadh an Cogadh ar an Deich Mbliana i Cúba (1868-1878), nuair a bhíonn go leor infheistíochtaí a bhí a atreorú i dtreo na hoileáin Fhilipíneacha, mar gheall ar bhí chreid sé go bhfuil áit mar sin i bhfad ní a d ' fhéadfadh go mbeadh suim nua atá ag teacht chun cinn cumhachta ar an stáitse an domhain, na Stáit aontaithe.

Agus an t-ábhar imní seo á gcur i láthair, dúirt Aire an Chabhlaigh, Santiago Durán, go raibh athchoilíniú na nOileán Filipíneach riachtanach don Spáinn. I láthair na huaire sin, nuair a bhí an leithinis "a punto de ver desaparecer su proponderancias en las Antillas"  taibhsíodh deiseanna nua san Chianoirthear. De réir Durán, d'osclaíodh doirse ar impireacht mhuirí, foinse rathúnais agus saibhris gan deireadh. Chun margadh r na Filipíneach a chur chun cinn, eagraíodh taispeántas i Maidrid sa bhliain 1887, agus bliain ina dhiaidh sin, i gcroílár 'Exposición Universal de Barcelona' (Gaeilge:Taispeántas Uilechoiteann Barcelona), bhí pailliún faoi leith ag na hOileáin Fhilipíneacha.

Na trí maisitheoir leabhar Filipíneach is iomráití sa 19ú haois - José Rizal, Marcelo del Pilar, agus Mariano Ponce.
Bratach a d'úsáid na réabhlóidithe Filipíneacha

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]