Naegleria fowleri
.png)  | |
| Sonraí | |
|---|---|
| Galar | primary amebic meningoencephalitis (en)  |
| Tacsanomaíocht | |
| For-ríocht | Eukaryota |
| Aicme | Heterolobosea |
| Ord | Schizopyrenida |
| Fine | Vahlkampfiidae |
| Géineas | Naegleria |
| Speiceas | Naegleria fowleri |
.svg){kind=icon}
Is speiceas den ghéineas Naegleria é Naegleria fowleri, ar a dtugtar go coitianta “aiméibe a itheann inchinn”, a bhaineann leis an bhfíleam Percolozoa, nach bhfuil rangaithe go teicniúil mar fíor-aiméibe, ach ina haiméibe lascaideach den sárghrúpa Excavata.[1] Is miocrorgánach saorbheathach é a itheann baictéir agus is féidir a bheith pataigineach, agus is cúis le hionfhabhtú inchinne fíor-annamh, tobann, dian agus marfach de ghnáth ar a dtugtar naegleriáis nó meiningeinceifealaíteas aiméibeach príomhúil (MAP).[2] Faightear an miocrorgánach seo go hiondúil i réimsí uisce fionnuisce te,[3] mar locháin, lochanna,[4] aibhneacha, fuaráin theo,[5] sceitheadh uisce te ó stáisiúin tionsclaíochta nó cumhachta,[6] tobar uisce geoiteirmeach,[7] linnte snámha nach bhfuil coinnithe go maith nó a chlóirínítear ag íosleibhéal (faoi 0.5 mg/m 3 iarmharach),[8] téitheoirí uisce,[9] ithir, agus píopaí ceangailte le huisce sconna.[10] Is féidir é a fheiceáil i gcéim aiméabóideach nó lascnaideach sealadach.[11]
Sanasaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ainmníodh an t-orgánach i ndiaidh Malcolm Fowler, paiteolaí Astrálach ag Ospidéal na Leanaí Adelaide, a bhí ar an gcéad údar ar an tsraith bhunaidh de tuairiscí cáis faoin mheiningeinceifealaíteas aiméibeach príomhúil.[12][13]
Saolré
[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is aiméibe teirmifileach, saorbheathach é Naegleria fowleri. Tá sé le fáil i locháin fionnuisce bogthe agus te srl, de réir mar a ardaíonn teocht an uisce, méadaíonn a chuid uimhreacha. Aithníodh an t-aiméibe sna 1960idí san Astráil ach bhí an chuma air gur tháinig sé chun cinn sna Stáit Aontaithe. Tarlaíonn N. fowleri i dtrí fhoirm – mar cist, trófasóit agus délascnaideach. Ní chruthaíonn sé cist i bhfíochán soladach daonna, áit nach bhfuil ach an chéim trófasóite ann, ach tá an fhoirm lascnaideach le fáil i sreabhán ceirbrispíonach.
=Céim chisteach
[cuir in eagar | athraigh foinse]Athraíonn trófasóití go foirm ciste chun maireachtáil ag amanna nuair a bhíonn an timpeallacht crua go sealadach.[14] The cyst is a spherical, single-layered, smooth wall about 7–15 µm in diameter, that encloses a single nucleus. Is balla mín sféarúil aon-sraitheach í an chist, tuairim is 7–15 µm ar trastomhas, a chuimsíonn núicléas amháin.
Is capsúl seasmhach í an chist, a d'fhéadfadh beathra don aiméibe, a chuireann i gcoinne coinníollacha díobhálacha. I measc na bhfachtóirí a chothaíonn fás na gcisteanna tá easpa bia, plódú, triomú, carnadh táirgí dramhaíola, agus teochtaí fuar. Nuair a thagann feabhas ar na coinníollacha, is féidir leis an aiméibe éalú tríd an ostiole (an phóir), a fheictear i lár na ciste. Fuarthas amach go bhfuil N. fowleri ábalta cistiú ag teocht faoi bhun 10 °C.[14]
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Las Vegas teen dies from brain-eating amoeba as experts warn against panic
- Naegleria information site from the Centers for Disease Control and Prevention
- Naegleria Curtha i gcartlann 2020-11-24 ar an Wayback Machine from The Tree of Life Web Project
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Schuster, Frederick L., and Govinda S. Visvesvara. "Free-living Amoebae as Opportunistic and Non-opportunistic Pathogens of Humans and Animals." International Journal for Parasitology 34.9 (2004): 1001–1027. Web.
- ↑ "Texas residents warned of tap water tainted with brain-eating microbe". The Guardian (26 September 2020). Dáta rochtana: 27 September 2020.
- ↑ Maclean (2004). "The identification of Naegleria fowleri from water and soil samples by nested PCR". Parasitology Research 93 (3): 211–217. doi:. ISSN 0932-0113. PMID 15138806.
- ↑ Wellings FM, Amuso PT, Chang SL, Lewis AL (1977). "Isolation and identification of pathogenic Naegleria from Florida lakes.". Appl Environ Microbiol 34 (6): 661–7. doi:. PMID 596870.
- ↑ Sheehan (2003). "PCR Detection and Analysis of the Free-Living Amoeba Naegleria in Hot Springs in Yellowstone and Grand Teton National Parks". Applied and Environmental Microbiology 69 (10): 5914–5918. doi:. ISSN 0099-2240. PMID 14532044.
- ↑ Sykora JL, Keleti G, Martinez AJ (1983). "Occurrence and pathogenicity of Naegleria fowleri in artificially heated waters.". Appl Environ Microbiol 45 (3): 974–9. doi:. PMID 6847189.
- ↑ Marciano-Cabral (2003). "Identification of Naegleria fowleri in Domestic Water Sources by Nested PCR". Applied and Environmental Microbiology 69 (10): 5864–5869. doi:. ISSN 0099-2240. PMID 14532037.
- ↑ Yoder (2009). "The epidemiology of primary amoebic meningoencephalitis in the USA, 1962–2008". Epidemiology and Infection 138 (7): 968–975. doi:. ISSN 0950-2688. PMID 19845995.
- ↑ Yoder (2012). "Primary Amebic Meningoencephalitis Deaths Associated With Sinus Irrigation Using Contaminated Tap Water". Clinical Infectious Diseases 55 (9): e79–e85. doi:. ISSN 1058-4838. PMID 22919000.
- ↑ “Ritual Nasal Rinsing & Ablution | Naegleria fowleri | CDC” (en-us). www.cdc.gov (2020-09-29). Dáta rochtana: 2020-10-16.
- ↑ “General Information: Naegleria fowleri” (en-us). Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Dáta rochtana: 2015-12-14.
- ↑ Fowler (September 1965). "Acute pyogenic meningitis probably due to Acanthamoeba sp.: a preliminary report". British Medical Journal 2 (5464): 740–2. doi:. PMID 5825411.
- ↑ “The discovery of amoebic meningitis in Northern Spencer Gulf towns”. samhs.org. South Australian Medical Heritage Society Inc. Dáta rochtana: August 15, 2019.
- ↑ 14.0 14.1 "Resistance of pathogenic Naegleria to some common physical and chemical agents" (1978). Applied and Environmental Microbiology 35 (2): 368–375. doi:. PMID 637538. PMC:242840.