Inis Món

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Môn)
WD Bosca Tíreolaíocht FhisiceachInis Món
(cy) Ynys Môn
View from the Anglesey Coastal Path (geograph 6222502).jpg
CineálOileán agus limistéar riaracháin
Cuid deGwynedd
Suíomh
Stát ceannasachAn Ríocht Aontaithe
Comhthír na Ríochta AontaitheAn Bhreatain Bheag
Contaebhuirg na Breataine BigeInis Món
Anglesey in Wales.svg Map
 53°17′38″N 4°22′36″W / 53.29398°N 4.37673°W / 53.29398; -4.37673Comhordanáidí: 53°17′38″N 4°22′36″W / 53.29398°N 4.37673°W / 53.29398; -4.37673
FarraigeMuir Bhreatan agus Muir Éireann
Teorainneacha leGwynedd
Tréithe
CrosAn Ríocht Aontaithe, Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus na hÉireann, Ríocht na Breataine Móire, Ríocht Shasana agus Principality of Wales (en) Aistrigh
Area of Outstanding Natural Beauty (en) Aistrigh

Suíomh oifigiúil

Oileán amach ó chósta thiar thuaidh na Breataine Bige is ea Inis Món (Breatnais: Ynys Môn). Cruthaíonn sé ceantar rialtais áitiúil ar a dtugtar Comhairle Contae Inis Món (Breatnais:Cyngor Sir Ynys Môn ) a chuimsíonn Ynys Gybi agus roinnt oileáin agus sceireacha san iarthar. Is ionann ynys na Breatnaise agus 'inis' na Gaeilge[1], Tugtar Inis Móna agus Oileán Móna i measc na n-ainmneacha uirthi sa teanga seo[2][3].

Ceanglaíonn dhá dhroichead, a chuimsíonn an Caolas Menai, é leis an mórthír: An Droichead Crochta Menai (ag iompar an A5), a dhear Thomas Telford sa bhliain 1826; agus an Droichead Britannia a tógadh níos déanaí (deartha ar dtús ag Robert Stephenson) agus a iompraíonn an A55 agus Iarnróid Chósta Thuaidh na Breatain Bige.

Áitíonn an staraí agus údar John Davies gur tháinig an t-ainm Lochlannach Anglesey ar an saol i rith an deichiú haois racánach, nuair a lonnaigh na hAngla-Normannaigh ar an oileán le linn ionraidh na Normannach ar Gwynedd.

Droichead Britannia

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rinne na Rómhánaigh ionradh ar an t-oileán sa bhliain 60/61 agus air ais sa bhliain 77 CE. Scríobh Tacitus faoin ionradh ina hAnnála, agus sa bhliain 2015, aimsíodh dún Rómhánach ón 1ú aois ar an t-oileán[4]


  1. Sabhal Mòr Ostaig. "Bunadas". Dáta rochtana: 01/11/2019.[nasc briste go buan]
  2. Gabriel Rosenstock (2017-04-04). "Rensaku sa Bhreatain Bheag". Géaga tré thine: 38. 
  3. Allan Wynne Jones (1992). "Croesawiaith Mon!". Comhar 51 (12): 28. doi:10.2307/25571955. 
  4. Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".