Inis Món
(cy) Ynys Môn ![]() | |||||
Cineál | Oileán agus limistéar riaracháin ![]() | ||||
---|---|---|---|---|---|
Cuid de | Gwynedd ![]() | ||||
Suíomh | |||||
Limistéar riaracháin | Inis Món, Wales agus An Bhreatain Bheag, Ríocht Aontaithe ![]() | ||||
Suíomh | Muir Éireann ![]() | ||||
| |||||
Suite i nó in aice le limistéar uisce | Muir Bhreatan agus Muir Éireann ![]() | ||||
Teorainneacha le | Gwynedd ![]() | ||||
Tréithe | |||||
Achar | 749.0227 km² ![]() | ||||
Area of Outstanding Natural Beauty (en) ![]() | |||||
Suíomh gréasáin | anglesey.gov.uk ![]() | ||||
Oileán amach ó chósta thiar thuaidh na Breataine Bige is ea Inis Món (Breatnais: Ynys Môn). Cruthaíonn sé ceantar rialtais áitiúil ar a dtugtar Comhairle Contae Inis Món (Breatnais:Cyngor Sir Ynys Môn ) a chuimsíonn Ynys Gybi agus roinnt oileáin agus sceireacha san iarthar. Is ionann ynys na Breatnaise agus 'inis' na Gaeilge[1], Tugtar Inis Móna agus Oileán Móna i measc na n-ainmneacha uirthi sa teanga seo[2][3].
Ceanglaíonn dhá dhroichead, a chuimsíonn an Caolas Menai, é leis an mórthír: An Droichead Crochta Menai (ag iompar an A5), a dhear Thomas Telford sa bhliain 1826; agus an Droichead Britannia a tógadh níos déanaí (deartha ar dtús ag Robert Stephenson) agus a iompraíonn an A55 agus Iarnróid Chósta Thuaidh na Breatain Bige.
Áitíonn an staraí agus údar John Davies gur tháinig an t-ainm Lochlannach Anglesey ar an saol i rith an deichiú haois racánach, nuair a lonnaigh na hAngla-Normannaigh ar an oileán le linn ionraidh na Normannach ar Gwynedd.

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Rinne na Rómhánaigh ionradh ar an t-oileán sa bhliain 60/61 agus air ais sa bhliain 77 CE. Scríobh Tacitus faoin ionradh ina hAnnála, agus sa bhliain 2015, aimsíodh dún Rómhánach ón 1ú aois ar an t-oileán[4]
![]() | Is síol faoi thíreolaíocht na Breataine Bige é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid.
Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |
- ↑ Sabhal Mòr Ostaig. "Bunadas". Dáta rochtana: 01/11/2019.[nasc briste go buan]
- ↑ Gabriel Rosenstock (2017-04-04). "Rensaku sa Bhreatain Bheag". Géaga tré thine: 38.
- ↑ Allan Wynne Jones (1992). "Croesawiaith Mon!". Comhar 51 (12): 28. doi: .
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".