Gallóglach

Ba aicme de gaiscíoch amhas mionlach a bhí ina mbaill go príomha de chlanna Lochlannacha-Gaelacha na hÉireann agus na hAlban idir lár an 13ú haois agus deireadh an 16ú haois iad na gallóglaigh. Bhain sé leis an Albainis ar dtús, a raibh cúlra agus teanga choitianta acu leis na hÉireannaigh, ach toisc gur shliocht na lonnaitheoirí Lochlannacha ón 10ú haois a bhí tar éis phósadh leis an bpobal áitiúil in iarthar na hAlban, thug na hÉireannaigh Gall Gaeil orthu.^[1]

Ba iad Clann Mhic Suibhne, a shocraigh Clann Uí Dhónaill i dtuaisceart Dhún na nGall, luath-theaghlach de gallóglaigh. Ina dhiaidh sin bhí Mac Domhnaill, Mac Cába agus go leor grúpaí eile lonnaithe ag uaisle cumhachtacha na hÉireann i gceantair éagsúla. Bhí na gallóglaigh mealltach mar choisithe traenála armúrtha a rabhthas ábalta brath orthu mar chosaint láidir chun seasamh a choinneáil, murab ionann agus formhór na saighdiúirí coise Éireannacha, nach raibh chomh armúrtha is a bhí ag an uasal Éireannach a throid mar marcra.

Ba chuid shuntasach de choisithe na hÉireann iad roimh theacht an phúdair gunna, agus bhí siad ag brath ar fhostaíocht shéasúrach ag Ceann na Fine. Is minic a roghnódh ceannaire míleata Éireannach gallóglach chun fónamh mar chúntóir pearsanta agus mar gharda coirp dó mar, mar eachtrannach, is lú an tionchar a bheadh ar gallóglach ag na coimhlintí inmheánacha ar chomharbas ríshleachta laistigh de dearbhfhine chlanna na hÉireann.

Gallóglaigh agus Ceithearnach. Líníocht le Albrecht Dürer, 1521. Ceaptar anois gur tháinig sé seo ó chuntas scríofa 1518 le Laurent Vital, seachas ó líníocht ón saol.

Féach freisin

Fianna

Tagairtí

↑ McMahon (2004). "Brewer's Dictionary of Irish Phrase & Fable" (in en): 324. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 0304363340.
↑ Halpin; Newman (2006) p. 244; Simms (1998) p. 78; Simms (1997) pp. 111 fig. 5.3, 114 fig. 5.6; Halpin (1986) p. 205; Crawford, HS (1924).
↑ Halpin; Newman (2006) p. 244; Verstraten (2002) p. 11; Crawford, HS (1924).

Foinsí

GA Hayes McCoy, Cathanna na hÉireann, Appletree Press, Béal Feirste, 1990.
Colm Lennon, Éire san Séú hAois Déag: The Incomplete Conquest, Gill & MacMillan, Baile Átha Cliath 1994.
The Galloglass Project (tiomsaithe ag TCD, curtha ar líne ag UCC)

[:0-1] McMahon (2004). "Brewer's Dictionary of Irish Phrase & Fable" (in en): 324. London: Weidenfeld & Nicolson. ISBN 0304363340.

[2] Halpin; Newman (2006) p. 244; Simms (1998) p. 78; Simms (1997) pp. 111 fig. 5.3, 114 fig. 5.6; Halpin (1986) p. 205; Crawford, HS (1924).

[3] Halpin; Newman (2006) p. 244; Verstraten (2002) p. 11; Crawford, HS (1924).

[1]

[2]

[3]