Gall-Ghàidhealaibh

Gall-Ghàidhealaibh
Suíomh
55° 03′ N, 4° 08′ O
Stát ceannasach	an Ríocht Aontaithe
Comhthír na Ríochta Aontaithe	Albain
Limistéar comhairle in Albain	Comhairle Dhùn Phris is Ghall-Ghàidhealaibh
Aitheantóir tuairisciúil

Is réigiún in iardheisceart na hAlban é Gall-Ghaidhealaibh; Laidin: Gallovidia , a chuimsíonn contaetha stairiúla Siorrachd Bhaile na h-Ùige agus Siorrachd Chille Chuithbeirt. Tá sé á riaradh mar chuid de cheantar comhairle Dhumhach Thrá agus Dhún na Gall.Is ceantar suite i gComhairle Dhùn Phris is Ghall-Ghàidhealaibh é Gall-Ghàidhealaibh. Tá sé á riaradh mar chuid de cheantar comhairle Dhùn Phrìs is Gall-Ghaidhealaibh.

Tá teorainn ag Gall-Ghàidhealaibh leis an bhfarraige siar agus ó dheas, ar Chnoic Ghallda ó thuaidh, agus ar Abhainn Nith soir; tá an teorainn idir Siorrachd Chille Chuithbeirt agus Siorrachd Bhaile na h-Ùige, marcáilte ag Abhainn Cree. Tá an sainmhíniú, áfach, athraithe go mór i méid le himeacht ama.

Tagann ainm na réigiún ó na Gall-Gàidheil, pobal de shliocht measctha Gaelach agus Lochlannach a shocraigh síos anseo sa 10ú haois, is cosúil. D'fhan Gall-Ghàidhealaibh ina Gàidhealtachd ar feadh i bhfad, níos faide ná réigiúin eile den Galldachd na h-Alba agus mhair canúint áitiúil ar leith den Ghàidhlig go dtí an 18ú haois ar a laghad.

Tá pór crua de mhaoileanna dubha, darb ainm beithígh Ghall-Ghàidhealaibh, dúchasach don réigiún, chomh maith leis an Ghall-Ghàidhealaibh le Beilt níos sainiúla ann freisin.

Bardais

• An t-Sròn Reamhar
• Baile na h-Ùige
• Baile Ur nan Stiùbhartach
• Caisteal Dhùghlais
• Cille Chùithbeirt
• Port Phàdraig
• Taigh Mhàrtainn

Daoine Cáiliúla

• Sir John Ross CB (1777 - 1856). Oifigeach cabhlaigh.
• Dyke White (1885-1933). Dealbhóir.
• George Dickie (1912–1951). Cumannach.
• Hamish MacAonghais (1930 - 2020) Dreapadóir.
• Bill Drummond (1955). Ceoltóir.
• Emma Harper (1978). Polaiteoir

Féach freisin

• Sruth na Maoile
• An Gleann Cain