Fearghal Óg Mac an Bhaird
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 1550 (Féilire Ghréagóra) |
| Bás | 1620 69/70 bliana d'aois |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | file  |
| Teangacha | An Ghaeilge |
File iomráiteach ba ea Fearghal Óg Mac an Bhaird (c.1550–1620) lena linn. Tá sé ráite faoi go raibh sé “ar dhuine de mhórfhilí gairmiúla sin Chúige Uladh a chonaic an dá shaol”: cúrsaí 1585–1620 agus teacht Shéamais I san áireamh, agus saol seanbhunaithe an aosa léinn.[1]
Ba é Fearghal Mac an Bhaird (d’éag in 1550) a athair agus is cosúil gur timpeall 1577 a chuaigh sé i mbun a cheirde. I measc na bpátrún a bhí aige faighimid Brian na Múrtha Ó Ruairc, Toirdhealbhach Luineach Ó Néill, Aodh Mhág Aonghusa. Cormac Ó hEadhra, agus Cúchonnacht Mag Uidhir. Ar nós a lán filí eile d’fháiltigh sé roimh Shéamus I agus é ina rí Stíobhartach ar Éirinn. In 1601 bhí sé ag iarraidh a bheith ina ollamh ag Aodh Rua Ó Domhnaill, rud a theastaigh go géar uaidh, agus bhí olc air i ndiaidh bhás Aodha Rua nár thug Ruairí Ó Domhnaill dó í.[1]
Bhí sé pósta ar Mháire, deirfiúr le Tadhg mac Dáire Mac Bruaideadha, ollamh larla Thuamhumhan.[1]
Bhí sé in Albain in 1603 agus fuair pátrúnacht ann. Tá sé le tuiscint as dán dá chuid gur namhaid a thug air Éire a fhágáil.[1]
Is cosúil gur cuireadh as seilbh é uair éigin i ndiaidh 1616. Chuaigh sé go dtí Lováin ar lorg pátrúnachta. Bhí sé bocht go leor ar feadh tamaill, agus i Lováin a fuair sé bás.[1]
Sliocht as “Truagh do bheatha, a bhean a-réir!”[2]
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Truagh do bheatha, a bhean a-réir!
- an ngoilleann ort féin mar taoi?
- ní chuala féin thuaidh ná theas
- leath th'ainnise ar fhear ná ar mhnaoi.
- Ar chréatúir dár chruthaigh Dia
- ní chuala riamh leath bhar n-olc;
- don duine is boichte fán ghréin
- ní thiubhrainn féin mo dhéirc thort.
- Gach martra dá bhfuilngeann tú,
- gach crádh croidhe, a chúl na sreath,
- dá bhfuilngeadh sibh ar son Dé,
- do rachthá gan péin ar neamh.
Nótaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 ”Fearghal Mac an Bhaird” in Ainm.ie: https://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=1329
- ↑ Fearghal Óg Mac an Bhaird, “Truagh do bheatha, a bhean a-réir!” in CELT: The Corpus of Electronic Texts: https://celt.ucc.ie/published/G402327/index.html