Duan Albanach

Dán Meán-Ghaeilge is ea an Duan Albanach, scríofa agus Mael Coluim III i gcoróin. Leanann sé ar an Duan Éireannach, a insíonn stair níos luaite na nGael.

Faightear an dán mar chuid den Lebor Bretnach, leagan Gaeilge den Historia Brittonum le Nennius, le tuilleadh ábhair go bhformhór i dtaobh na hAlban. Caomhnaítear é i bhfoinsí Gaelacha éagsúla, ach is as Leabhar Mór Leacáin agus Leabhar Uí Mhaine an leagan is coitianta.

Is dán molta le 27 rann, a chantaí sa chúirt le tionlacan cláirsigh. Agus é á chasadh os comhair an phobail, a is dócha é go nglacfadh an lucht féachana páirt sa léiriú.

Insíonn an Duan rithe na hAlban of the Scots ó theacht an sinsear eapainmneach, Albanus. Tosaíonn agus críochnaíonn an dán leis na rannta a leanas. Sna ranna deiridh, is léir go dtéann an dán siar go dtí aimsir Mhaoil Choilm III, sa dara leath na 11ú haoise.

Meán-Ghaeilge	NuaGhaeilge
A eolcha Alban uile,	A eolaithe Alban uile,
a shluagh feuta^[1] foltbhuidhe	A shlua chróga fholtbhuí
cia ceud ghabhail, an eól duíbh,	Cé céad ghabháil, an eol daoibh
ro ghabhasdair Albanruigh ?	a ghabh Alban-ríocht ?
Albanus ro ghabh, lia a shlógh,	Albanus do ghabh, is lia a shluaite
mac sen oirdérc Isicon,	Mac illustrious son of Isacon,
brathair is Briutus gan brath,	Bráthair is Brutus gan brath,
ó ráitear Alba eathrach.	Óna ghlaoitear Alba eathar^[2]

Se bliadhna Donnchaid glain gaoith	Sé bliana Donnchaidh ghlanghaoise wise,
xuii bliadhna mac Fionnlaoich,	Seacht mbliana déag mac Fionnlaoich;
tar és Mec Beathaidh go m-blaidh,	Tar éis Mhic Bheatha bhladha,^[3]
uii mís i f-flaithios Lughlaigh.	Seacht mí i bhflaitheas Lughlaigh
Maolcholuim anosa as rí,	Maol Coilm anois an rí,
mac Donnchaidh dhata dhrechbhi,	Mac Donnchaidh dhaite, dhreachbheo
a ré nocha n-^[4]fidir neach,	A ré i féidir neach
acht an t-eólach as éolach. A eolcha...	Ach eolaí na n-eolaithe. A eolaithe...

Féach freisin

Naisc sheachtracha

Duan Albanach ar CELT
Duan Albanach, aistriúchán Béarla le William F. Skene
The Albanic Duan ar Electric Scotland

Tagairtí

↑ [1], cróga, ar eDIL
↑ eathar, bád, long, caladh, ar teanglann FGB
↑ bladh, clú, cáil, iomrá, ar teanglann.ie FGB
↑ nocha n-, ní, cha(n), ar eDIL

[1] [1], cróga, ar eDIL

[2] thar, bád, long, caladh, ar teanglann FGB

[3] , clú, cáil, iomrá, ar teanglann.ie FGB

[4] -, ní, cha(n), ar eDIL

[1]

[2]

[3]

[4]