Creamh

Creamh
Allium ursinum
	; bláth
Sonraí
Is foinse é an tacsón seo de	planda inite
Planda
Cineál an toraidh	capsúl
Tacsanomaíocht
Ríocht	Plantae
Ord	Asparagales
Fine	Amaryllidaceae
Treibh	Allieae
Géineas	Allium
Speiceas	Allium ursinum ; L., 1753
Ainmníocht
Ainmnithe in ómós	béar donn

Is planda bláthanna ilbhliantúil san fhine Amaryllidaceae é Allium ursinum, ar a dtugtar creamh go coitianta i nGaeilge.^[1] Tá sé dúchasach don Eoraip agus don Áise, áit a bhfásann sé i gcoillte taise. Is gaol fiáin é d'oinniún agus gairleog, atá sa ghéineas céanna, Allium. Tá dhá fhospeiceas aitheanta ann: A. ursinum fosp. ursinum agus A. ursinum fosp. ucrainicum.^[2]

Sanasaíocht

Ciallaíonn an sainainm Laidine ursinum “béar”, toisc go dtaitníonn bleibeanna an phlanda leis an mbéar donn.^[2] Teoiric eile atá ann ná gur tagairt don réaltbhuíon Ursa Major é ursinum, toisc go raibh A. ursinum ar cheann de na speicis Allium is faide ó thuaidh a bhí ar eolas ag na Sean-Ghréagaigh,^[2] cé go bhfuil easaontas ann faoin hipitéis seo.^[3] Déanann ainmneacha coitianta ar an bplanda i go leor teangacha tagairt do bhéir.^[4]

Tagairtí

↑ ““Allium ursinum” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Sobolewska (2015). "Allium ursinum: botanical, phytochemical and pharmacological overview". Phytochemistry Reviews 14 (1): 81–97. doi:10.1007/s11101-013-9334-0. ISSN 1568-7767. PMID 25774103.
↑ Kolosova (2017-02-21). "The bear in Eurasian plant names: motivations and models". Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 13 (1): 14. doi:10.1186/s13002-016-0132-9. ISSN 1746-4269. PMID 28222790.
↑ “Ramsons names - Encyclopedia of Life”. eol.org. Dáta rochtana: 2021-02-17.

Tagairtí

[Tearma-1] ““Allium ursinum” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.

[:0-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Sobolewska (2015). "Allium ursinum: botanical, phytochemical and pharmacological overview". Phytochemistry Reviews 14 (1): 81–97. doi:10.1007/s11101-013-9334-0. ISSN 1568-7767. PMID 25774103.

[3] Kolosova (2017-02-21). "The bear in Eurasian plant names: motivations and models". Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 13 (1): 14. doi:10.1186/s13002-016-0132-9. ISSN 1746-4269. PMID 28222790.

[4] “Ramsons names - Encyclopedia of Life”. eol.org. Dáta rochtana: 2021-02-17.

[1]

[2]

[3]

[4]