Creachadh
Gníomh cogaidh nó oll-ropaireachta is ea an creachadh, (dá ngairtear freisin; goid, slad agus argain), a eascraíonn as scriosadh agus gadaíocht ollmhór, agus éigniú ag gabháil leis go minic.
Dá réir sin, sonraíonn an nóisean seo gníomhartha sibhialta comhchosúla a d’fhéadfadh tarlú, ar scála níos lú, le linn tubaistí nádúrtha mar Hairicín Katrina, Cioclón Xynthia nó creathanna talún.
Faoi dheireadh, clúdaíonn looting nua-aimseartha anois réimsí na maoine intleachtúla, an eolais theicneolaíoch agus na hoidhreachta cultúrtha.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]An creachadh de réir cineáil
[cuir in eagar | athraigh foinse]Le linn tubaiste, uaireanta ní bhíonn na póilíní agus an t-arm deireadh a chur le creachadóireach nuair a bhíonn géarchéim dhaonnúil an chloch is mó ar a bpaidrín, nó nuair nach ní féidir iad a thoghairm mar gheall ar bhonneagar cumarsáide a ndearnadh damáiste dóibh. Go háirithe, le linn tubaistí nádúrtha, bíonn iallach ar dhaoine áirithe an rud nach leo féin a thógáil chun maireachtáil. Is minic gur aincheist do rialtais í conas freagairt dó seo, i gcás ina luíonn an líne idir "creachadh" neamhriachtanach agus "scroblachóireacht" riachtanach gar dá chéile.[1]I gcásanna eile, d’fhéadfadh rialtais glacadh leis an chreachadh nó fiú é a spreagadh ar chúiseanna polaitiúla nó ar chúiseanna eile. Is é is dóichí go nglacfadh ropairí leas as daoine eile a rinne na creachtaí agus dá réir is dócha ná a mhalairt go mbeadh na contúirtí a bhaineann leis an ngníomh méadaithe.