Jump to content

Ciaróg choirte an sprúis

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoCiaróg choirte an sprúis
Ips typographus Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Taifead

Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
Óstach
Tacsanomaíocht
For-ríochtHolozoa
RíochtAnimalia
FíleamArthropoda
AicmeInsecta
OrdColeoptera
FineCurculionidae
GéineasIps
SpeiceasIps typographus Cuir in eagar ar Wikidata
(Linnaeus, 1758)
Ainmníocht
An chéad ainm Laidine a bhí airDermestes typographus Cuir in eagar ar Wikidata

Is lotnaid í ciaróg choirte an sprúis (Ips typographus).[1]

In Éirinn tá eagla ann go ndéanfadh an chiaróg dochar do chrainnte sprúis go háirithe.[2] Go luath sa 21ú haois, bhí léirscrios déanta ag na feithidí ar limistéir foraoise ar fud na hEorpa.[3]

I mí na Nollag 2023 thug an Roinn Talmhaíochta le fios go raibh mianach amháin ciaróg neamhdhúchasach ar a laghad i ndeisceart Chontae an Chláir, an chiaróg phéine Monterey.[4][5] Ní fios cén chaoi a dtáinig an chiaróg seo, speiceas coimhthíoch ionrach b'fhéidir, an bealach uilig as Meicsiceo.

Sa bhliain 2024, bhí faitíos ollmhór in Éirinn ar lucht na gcrann roimh alpadh na ciaróige coirte.[6] Bhí moltaí curtha chun na Roinne Talmhaíochta go mb'fhéidir gur cheart an choirt a scríobadh de na crainnte atá á n-allmhairiú do thionscal an adhmaid, ar mhaithe le cothú agus gnáthóg a shéanadh ar aon chiaróg a thagann anall. Bhí srian curtha i bhfeidhm ag an Roinn, gan aon chrann a leagan ná a ghearradh i limistéir 10km² i ndeisceart an Chláir, gan fógra a bheith curtha agus cead a bheith faighte ón Roinn. Le Coillte an chuid is mó de na crainnte atá curtha i bhforaoisí sa gcontae ach tá riar acu freisin faoi úinéireacht phríobháideach.[3]

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. Béarla: European spruce bark beetle
  2. "European spruce bark beetle" (as en) (2023-12-03). Wikipedia. 
  3. 3.0 3.1 Nuacht RTÉ (2024-05-07). "Imní ar lucht foraoise i gCo an Chláir faoi chiaróg aduain" (as ga). 
  4. "Monterey pine engraver" i mBéarla
  5. "Invasive pine bark beetle discovered in Co Clare" (en). www.farmersjournal.ie. Dáta rochtana: 2024-05-08.
  6. Joe Mag Raollaigh (2024-04-19). "Calls for log import suspension over beetle concerns" (as en).