Cath Edgehill
| Cath Edgehill | |||
| |||
|---|---|---|---|
| Dáta: | 23 Deireadh Fómhair 1642 | ||
| Áit: | Edge Hill, Warwickshire | ||
| Toradh: | Neamhchinnte | ||
| Céilí comhraic | |||
| |||
| Ceannasaithe | |||
| |||
| |||
| Taismigh | |||
| |||
Cath riartha de Chéad Chogadh Cathartha Shasana ba ea Cath Edgehill (nó Edge Hill ). Troideadh é in aice le Edge Hill agus Kineton, i ndeisceart Warwickshire, Dé Domhnaigh, 23 Deireadh Fómhair, 1642.
Briseadh síos gach iarracht ar chomhréiteach bunreachtúil idir an Rí Séarlas agus an Pharlaimint go luath i 1642. Chruinnigh an Rí agus an Pharlaimint arm mór chun a mbealach a dhéanamh le fórsa arm. I mí Dheireadh Fómhair, ag a bhunáit shealadach in aice leis Shrewsbury, bheartaigh an Rí máirseáil go Londain d’fhonn troid chinntitheach a chur i bhfeidhm le príomh-arm na Parlaiminte, faoi cheannas Iarla Essex.
Go déanach an 22 Deireadh Fómhair, fuair an dá arm gan choinne go raibh an namhaid cóngarach. An lá dár gcionn, tháinig an t-arm Ríogaí ó Edge Hill chun cath a chur i bhfeidhm. Tar éis d'fhórsaí na Parlaiminte ionsaí airtléire a dhéanamh, rinne na Ríoga ionsaí orthu. Is éard a bhí sa dá arm den chuid is mó na trúpaí gan taithí agus uaireanta feistithe go dona. Theith go leor fir ón dá thaobh nó d'imigh siad i mbun bagáiste a namhaid a scriosadh, agus ní raibh ceachtar arm in ann buntáiste cinntitheach a fháil.
Tar éis an chatha, d’athchrom an Rí ar a mháirseáil ar Londain, ach ní raibh sé láidir go leor chun an mhílíste cosanta a shárú sula bhféadfadh arm Essex iad a threisiú. Chuir toradh neamhchinniúnach Chath Edgehill cosc ar cheachtar den dá thaobh bua tapa a fháil sa chogadh, a mhair ceithre bliana sa deireadh.
Cúlra[cuir in eagar | athraigh foinse]
Nuair a dhealraigh sé don Rí Séarlas I nárbh fhéidir aon chomhaontú leis an bParlaimint maidir le rialtas na ríochta a bhaint amach, d’fhág sé Londain an 2 Márta 1642 agus chuaigh sé go tuaisceart Shasana . Thuig an Pharlaimint agus an Rí araon go raibh coinbhleacht armtha dosheachanta, agus d’ullmhaigh siad chun fórsaí a chruinniú le chéile. D'achtaigh an Pharlaimint Reaacht Mílíste, trína d'éiligh sí údarás ar chuideachtaí mílíste (Béarla: trained bands ) na tíre, agus óna phríomhchathair shealadach Eabhrac, dhiúltaigh Charles do naoi dTogra Déag na Parlaiminte agus d'eisigh sé Coimisiúin Chóirithe, ag ordú d' Ard-Leifteanant gach contae fórsaí a earcú don Rí.