An Háig

An Háig
Bratach	Armas
	;
Mana	«Vrede en Recht (en) »
Suíomh
	52°05′N 4°19′E / 52.08°N 4.31°E
Stát ceannasach	Ríocht na hÍsiltíre
Country of the Kingdom of the Netherlands (en)	an Ísiltír
Province of the Netherlands (en)	Ollainn Theas
Príomhchathair de	Ollainn Theas ; an Ísiltír ; Ríocht na hÍsiltíre
Daonra
Iomlán	548,320 (2021)
• Dlús	5,588.26 hab./km²
Líon na dteaghlach	253,420 (2015)
Tíreolaíocht
Achar dromchla	98.12 km²
Suite i nó in aice le limistéar uisce	An Mhuir Thuaidh, Haagse Trekvliet (en) agus Koninginnegracht (en)
Airde	1 m
Ar theorainn le	Wassenaar ; Westland ; Zoetermeer ; Rijswijk ; Leidschendam-Voorburg ; Pijnacker-Nootdorp ; Delft
Sonraí stairiúla
Cruthú	13 haois
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht feidhmiúcháin	college van burgemeester en wethouders of The Hague (en)
• Méara na Háige	Jan van Zanen (en) (2020–)
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	2491–2599
Lonnaithe i gcrios ama	Am Lár na hEorpa
Glaochód	070 agus 015
BAG residence ID (en)	1245
Eile
Suíomh gréasáin	denhaag.nl

Is í an Háig an phríomhchathair ar an Ollainn Theas san Ísiltír. Tá 500 000 duine (ó 1 Meán Fómhair 2011) ina gcónaí ann agus is í an tríú chathair is mó san Ísiltír, i ndiaidh Amstardam agus Rotterdam. Tá an Háig lonnaithe in iarthar na hÍsiltíre, i lár chomhchathair Haaglanden agus i gcúinne thiar theas de chuid na comhchathrach níos mó ar a dtugtar "Randstad".

Tá an Háig mar shuíomh do rialtas, parlaimint agus Cúirt Uachtarach na hÍsiltíre, mar aon le Comhairle an Stáit, ach ní príomhchathair na hÍlstíre í os rud é gurb é Amstardam príomhchathair na tíre ó thaobh an bhunreachta de. Tá Rí Willem-Alexander na hÍsiltíre ina cónaí in Huis ten Bosch agus oibríonn sí i bPálás Noordeinde sa Háig. Tá na hambasáidí eachtracha uile agus 150 eagraíocht idirnáisiúnta lonnaithe sa chathair, lena n-áirítear an Chúirt Bhreithiúnais Idirnáisiúnta agus an Chúirt Choiriúil Idirnáisiúnta. Dá bhrí sin, is ceann de na príomhchathracha a óstálann na Náisiúin Aontaithe (in éineacht le Nua-Eabhrac agus leis an nGinéiv) í an Háig.

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bunaíodh an Háig timpeall na bliana 1230 nuair a cheannaigh Floris IV, Cunta na hOllainne, talamh feadh linne (ar a dtugtar "Hofvijver" faoi láthair) d'fhonn cónaí seilge a thógáil. Sa bhliain 1248, shocraigh William II, Cunta na hOllainne agus Rex Romanorum, an cónaí a shíneadh go pálás. Fuair sé bás sa bhliain 1256 roimh an pálás a chur i gcrích, ach chríochnaigh a mhac Floris V codanna den phálás agus is é an Ridderzaal (Halla na Ridirí), atá fós ann faoi láthair, an chuid is suntasaí. Baintear úsáid as fós le haghaidh ócáidí polaitiúla, ar nós óráid bhliantúil an mhonarc ón ríchathaoir. Ón 13ú haois ar aghaidh, bhain cuntaí na hOllainne úsáid as an Háig mar a n-ionad riaracháin agus a gcónaí agus iad san Ollainn.

Ainm agus stádas[cuir in eagar | athraigh foinse]

Luadh an Háig don chéad uair mar 'Die Hage' i ndoiciméad ó 1242. Sa chúigiú haois, úsáideadh an teideal níos foirmiúla 'des Graven hage', sin 'coill an chunta' go litriúil. Mar sin, bhí fochialla ar nós 'fál an chunta, clós príobháideach nó tailte seilge' ag baint leis. Úsáideadh 's Gravenshage go hoifigiúil don chathair ón 17ú haois ar aghaidh. Faoi láthair, ní úsáidtear an teideal seo ach i ndoiciméid oifigiúla. Baineann an chathair féin úsáid as "Den Haag" i ngach cumarsáid eile.