Jump to content

Aibidil Gaoidheilge agus Caiticiosma

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí LeabharAibidil Gaoidheilge agus Caiticiosma
Cineálsaothar liteartha agus leabhar priontáilte Cuir in eagar ar Wikidata
Cárta innéacs
Teangaan Ghaeilge Cuir in eagar ar Wikidata
FoilseachánBaile Átha Cliath Cuir in eagar ar Wikidata, 1571 Cuir in eagar ar Wikidata
Tréith
Seánracaiticeasma Cuir in eagar ar Wikidata

Ba í Aibidil Gaoidheilge agus Caiticiosma an chéad leabhar i gcló in Éirinn sa Ghaeilge.[1][2] I gceist mar primer Protastúnach, scríobhadh an leabhar ag Seán Ó Cearnaigh, ar cisteoir Ardeaglais Naomh Pádraig, Baile Átha Cliath.[2] Cuimsíonn sé cuid ghearr ar an litriú agus fuaimeanna na Gaeilge.[3] Ba é an táirgeadh an leabhair seo mar chuid de iarracht níos mó ag Protastúnaigh Éireannacha a phriontáil an Bíobla sa Ghaeilge ionas go bhféadfadh an duine coiteann a léamh. Bhí an leabhar i gcló ar preas a bunaíodh i dteach Alderman Sheón Ussher. Ussher, a bhí ina maith ar a dtugtar Protastúnach Baile Átha Cliath, d'íoc freisin le haghaidh an bhfiontar.[4] Cé go bhfuil céannacht an printéir anaithnid, is féidir go raibh William Kearney, nia John Kearney an printéir.[5][6] Cuireadh 200 cóip den leabhar clóite ach amháin ceithre chóip a dtugtar ann inniu.[7][6][8] Sa bhliain 1995 cuireadh cóip den leabhar ceannaithe ag Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath Leabharlann do £47,700 ( $76,463 ) ag Christies.[6][8]

  1. Staunton, Mathew D. (2005), "Trojan Horses and Friendly Faces: Irish Gaelic Typography as Propaganda", Revue LISA/LISA e-journal, III (1), pp.85–98, para.10, doi:10.4000/lisa.2546, arna gcartlann ón mbunleagan ar 23 Meitheamh 2014, aisghafa 10 Eanáir 2016
  2. 2.0 2.1 "The Oxford History of the Irish Book, Volume III : The Irish Book in English, 1550-1800: The Irish Book in English, 1550-1800" (2 February 2006). OUP Oxford. 
  3. "A New History of Ireland, Volume III: Early Modern Ireland 1534-1691" (12 March 2009). Oxford University Press. Dáta rochtana: 6 February 2015. 
  4. Rawlings, Gertrude Burford (13 August 2010), The Story of Books, pp. 139–144, arna gcartlann ó an bunleagan ar 27 October 2013, aisghafa 5 February 2015
  5. Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 5 February 2015.
  6. 6.0 6.1 6.2 Earráid leis an lua: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Christies1995
  7. hAodha, Ruairí Ó (2012). "‘Desirous to be delivered’:prophecy, printing and Puritanism beyond the Pale". 20(5). History Ireland.
  8. 8.0 8.1 "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 7 Feabhra 2015. Dáta rochtana: 10 Eanáir 2016.

Naisc Sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]