Leac an Scail
 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Sonraí | ||||
| Cineál | Tuama ursanach agus dolmain | |||
| Suíomh geografach | ||||
| Limistéar riaracháin | Contae Chill Chainnigh, Éire | |||
| ||||
Dolmain agus Séadchomhartha Náisiúnta atá suite i gContae Chill Chainnigh, Éire is ea Leac an Scail ar a thugtar Tuama Chill Mhóg chomh maith.[1][2]
Suíomh[cuir in eagar | athraigh foinse]
Seasann Leac an Scail ar an taobh thoir den Sliabh Donn, 7.2 km (4.5 mhíle) soir ó thuaidh ó Mhuileann an Bhata.[3]
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tógadh an chuid is mó den dolmain c. 3000 RC, sa ré Neoiliteach.
Tagraíonn an t-ainm Chill Mhóg don dé Ceilteach Mogons, dia a bhfuil baint aige le sléibhte. Mar sin féin, tógadh dolmainí i bhfad sular shroich an cultúr Ceilteach Éire (800–400 R.Ch.); d’fhéadfadh sé seo a thabhairt le fios gur ghlac na lonnaitheoirí Ceilteacha an séadchomhartha ársa dá ndia féin.
Ainm eile air ná Leac an Scail, "cloch an laoch." Ciallaíonn scal go litriúil "pléasctha", agus úsáidtear scal ghréine chun tagairt a dhéanamh do laochra miotaseolaíochta na Fianna. D’fhéadfadh gur Leac an Scáil, “Carraig an taibhse” a bheadh air seo freisin.
Cur síos[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá an dolmain déanta as eibhir le féitheacha grianchloiche,[4] ag baint úsáide as cloch mhullaigh a bhfuil ar foscadh ar dhá chloch mhóra tairsí agus cloch philiúir ar fostú ar chúlchloch. Tá bealach isteach dírithe i dtreo an oirthuaiscirt, i dtreo éirí gréine ghrianstad an tsamhraidh, agus tá cloch dorais ann.[5][6][7]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ “megalithomania: Leac na Scail (Kilkenny) :: Portal Tomb :: Visit notes”. www.megalithomania.com.
- ↑ “5000 year old tombs, Writers Block & Graveyards of Inspiration • Irish history podcast” (21 June 2021).
- ↑ “Kilmogue Portal Tomb”. atlasobscura.com. Dáta rochtana: 12 Deireadh Fómhair 2020.
- ↑ “Leac An Scailc - Ireland's tallest dolmen”.
- ↑ “Kilmogue Dolmen”.
- ↑ Pip. “KILMOGUE PORTAL TOMB-LEAC NA SCAIL/MEGALITHIC MONUMENTS OF IRELAND.”.
- ↑ “Ireland 5. Kilmogue Prehistoric Portal Tomb Dolmen (Leac An Scail Dolmain), Rising Sun pub in Mullinavat, County Kilkenny”.