Jump to content

Uisce óil

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Pumpa uisce, Baile an Fhaoitigh, Luimneach[1]

Is buncheart daonna é teach ar uisce óil.[2] Gach lá, bíonn gach duine ag lorg, inár saol príobháideach nó ag obair nó ag súgradh, uisce glan sláintiúil ó sconna (uisce buacaire) nó ó fhoinse éigin eile dúinn féin agus dár n-ainmhithe agus ag an am céanna ár ndramhaíl agus a gcuid dramhaíola á scaoileadh ar ais chuig an timpeallacht uisce atá muid ag brath air an oiread sin.[3] Tá iarmhairtí tromchúiseacha eacnamaíocha, sóisialta agus comhshaoil aige seo, lena n-áirítear:

• an costas a bhaineann le huisce salach a ghlanadh chun cáilíocht inólta a thabhairt dó,

• tinneas de bharr uisce éillithe a ól, agus

• damáiste d’éiceachórais atá ag brath ar uisce.

Uisce óil san Aontas Eorpach

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tháinig leagan nua den Treoir um Uisce Óil de chuid an Aontais Eorpaigh amach sa bhliain 2020 [4] Leis na rialacha nua, tugadh aghaidh ar na hábhair imní atá ag dul i méid maidir leis na héifeachtaí a bhíonn ag suaiteoirí inchríneacha, ag cógais agus ag micreaphlaistigh ar shláinte an duine trí shásra a thabhairt isteach maidir le liosta faire. Éilítear chomh maith ar bhallstáit an Aontais rochtain ar uisce glan do chách a chur chun cinn, go mór mór i gcás daoine nach bhfuil lánrochtain ar uisce acu agus daoine atá faoi mhíbhuntáiste. Leagadh amach sna rialacha íoscheanglais shláinteacha maidir le hábhair a bhaineann le huisce óil, amhail píopaí.

Uisce óil in Éirinn

[cuir in eagar | athraigh foinse]

In Éirinn faightear thart ar 80% den uisce óil ó aibhneacha agus lochanna. Ach léirigh tuarascáil an GCC[5] ar cháilíocht an uisce go bhfuil cáilíocht uisce sna lochanna, aibhneacha, agus inbhir in Éirinn ag dul in olcas, agus go bhfuil go leor pobal in Éirinn fós ag fulaingt ó shrianta uisce agus fógraí.[3]

Tá beagnach 200,000 teaghlach in Éirinn ag brath ar thoibreacha príobháideacha le haghaidh a gcuid uisce óil. Ach tá ceann de na heachtraí is airde d’fhógraí VTEC ((verocytotoxigenic E.coli) ) in aghaidh an duine san Eoraip in Éirinn. Drochshláintíocht is cúis leis.

Léiríodh i dtuarascáil ón nGníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil sa bhliain 2023 go raibh E.coli i 14 grúpscéim phríobháideach in Éirinn.[6] Dúradh sa tuarascáil nach raibh caighdeán an uisce ó fhoinsí príobháideacha chomh maith leis an gcaighdeán uisce poiblí.[7]

Tugtar le fios i dtuairisc de chuid na GCC in 2024 gur theip ar 21 scéim uisce phríobháideach ar an iomlán. Bhí tionchar aige sin ar thart ar 4,600 duine.[8]

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Naisc sheachtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. "Baile an Fhaoitigh/Ballyneety" (ga). logainm.ie. Dáta rochtana: 2023-10-26.
  2. nó uisce le hól nó uisce ólacháin chomh maith
  3. 3.0 3.1 An Fóram Uisce /thewaterforum.ie (2023). "Tuarascáil Bhliaintúil 2022". Dáta rochtana: 2023.
  4. 4.0 4.1 AE (2018-10-22). "Uisce óil san Aontas Eorpach: rochtain níos fearr ar uisce d’ardchaighdeán | Nuacht | Parlaimint na hEorpa" (ga). www.europarl.europa.eu. Dáta rochtana: 2023-10-26.
  5. Gníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil (Éire)
  6. Environmental Protection Agency. "Annual Drinking Water Reports" (en). www.epa.ie. Dáta rochtana: 2023-10-21.
  7. Nuacht RTÉ (2023-10-20). "Bhain na mílte úsáid as uisce a bhí truaillithe ag E.coli" (as ga). 
  8. Nuacht RTÉ (2024-07-26). "Méadú ar chásanna E. coli in uisce óil" (as ga-IE). 
  9. AE (2019-07-26). "An tsláinte phoiblí a fheabhsú: míniú ar bhearta an Aontais | Nuacht | Parlaimint na hEorpa" (ga). www.europarl.europa.eu. Dáta rochtana: 2023-10-26.