Toghchán parlaiminte na Polainne, 2023

Toghchán parlaiminte na Polainne, 2023
Cineál	toghchán parlaiminte na Polainne
Dáta na bliana	15 Deireadh Fómhair 2023
	← 2019
Tír	an Pholainn
Baint le limistéar údaráis	an Pholainn
Oifig le buachan	Ball de Sejm Phoblacht na Polainne ; Member of the Senate of the Republic of Poland (en)
Iarrthóir	United Right (en) (7,640,854); Civic Coalition (en) (6,629,402); Third Way (en) (3,110,670); The Left (Poland) (en) (1,859,018); Confederation (en) (1,547,364)
Iarrthóir ar éirigh leis/léi	United Right (en) ; Civic Coalition (en) ; Third Way (en) ; The Left (Poland) (en) ; Confederation (en)

Reáchtáladh toghchán parlaiminte na Polainne 2023 ar an 15 Deireadh Fómhair.

Cúlra[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí páirtí na heite deise, an PiS [Páirtí Dlí agus Cirt] faoi cheannaireacht Jaroslaw Kaczynski, i gcumhacht idir 2015-2023.^[1] Faoi pháirtí an PiS, cuireadh deireadh de réir a chéile le go leor de na hiarshrianta agus na cosaintí a bhíodh ann ionas go raibh smacht níos mó ag an bpáirtí ar institiúidí an stáit – na cúirteanna, na meáin phoiblí agus an próiseas toghcháin féin. Cháin lucht feachtais LADT agus comhshaoil an páirtí chomh maith mar gheall ar a sheasamh i leith cúrsaí chearta an duine agus athraithe aeráide.

Bhí go leor cainte ann le linn 2023 gurb é seo an toghchán is tábhachtaí ón gceann i 1989, nuair a cuireadh an daonlathas i bhfeidhm sa tír tar éis chliseadh an chumannachais, a bhí i bhfeidhm go hoifigiúil sa tír ó 1952. Measadh go mbeidh an-tionchar ag toradh an toghcháin seo ar an tír agus gur ród nua don tír a bheidh ann go sóisialta agus ó thaobh na polaitíochta agus an chultúir.^[1]

Feachtas[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí Comhghuaillíocht Shibhialta na Polainne, páirtí a bhfuil Donald Tusk, iarUachtarán ar an Aontas Eorpach, i gceannas air, réidh le teacht in áit pháirtí na heite deise, an PiS [Páirtí Dlí agus Cirt] faoi cheannaireacht Jaroslaw Kaczynski.

Bhí sé geallta ag Tusk go gcuirfidh rialtas faoina cheannas féin feabhas ar chaidreamh na Polainne leis an AE agus go n-éireoidh leis an €36 billiún as Ciste Téarnaimh ón Covid an Aontais Eorpaigh (a ceileadh orthu go dtí 2023 a fháil don tír). Aighneas idir an tAE agus páirtí PiS, toisc gur breithiúna a bhí báúil leis an bpáirtí sin a ceapadh in ardchúirteanna na tíre, ba chúis leis an maoiniú sin a bheith gan dáileadh roimh an toghchán.

Gheall an Chomhghuaillíocht Shibhialta freisin go ndéanfaí liobrálú ar dhlíthe na tíre maidir le ginmhilleadh. Sa bhliain 2021 a tugadh isteach dlí a chuir nach mór cosc iomlán ar an gcóir leighis sin.^[1]

Torthaí an toghcháin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Vótáil thart ar 73% den toghlach, an vóta is airde ó 1989 nuair a cuireadh deireadh leis an gcumannachas.

Fuair Páirtí Dlí agus Cirt 194 suíochán, i bhfad ón 231 suíochán a bheadh riachtanach chun móramh a bheith aige.

Ní bhfuair Páirtí na Cónaidhme, a bhí i bhfad amach ar an eite dheis, ach 18 suíochán. Ní raibh aon choinne le torthaí chomh dona sin don Pháirtí.

Mar sin ní raibh an Páirtí Dlí agus Cirt comhrialtas a chur le chéile leis na feisirí a bhí i bhfad amach ar an eite dhei

Bhí teacht ag an bhfreasúra ar 248 suíochán agus bhí páirtí Tusk in ann comhrialtas leathan a dhéanamh leis Tríú Slí, páirtí atá ar dheis ón lár, agus le Lewica, páirtí ar an eite chlé.^[1]