Teoiric an ionchais

Daniel Kahneman, a bhuaigh Duais Chuimhneacháin Nobel 2002 san Eacnamaíocht as a chuid oibre ag forbairt teoiric an ionchais.

Teoiric na heacnamaíochta iompraíochta agus an airgeadais iompraíochta is ea teoiric an ionchais, a d'fhorbair Daniel Kahneman agus Amos Tversky i 1979. Luadh an teoiric sa chinneadh Duais Cuimhneacháin Nobel na nEolaíochtaí Eacnamaíochta a bhronnadh ar Kahneman.

Déanann eacnamaíocht iompraíochta staidéar ar éifeachtaí síceolaíocha, cognaíocha, mothúchánacha, cultúrtha agus sóisialta i gcinntí daoine aonair nó institiúidí, agus conas a chlaonann na cinntí sin uathu siúd atá intuigthe ag teoiric chlasaiceach eacnamaíoch.ar an gcaoi a n-imíonn na cinntí seo ó na cinn atá intuigthe ag teoiric eacnamaíoch chlasaiceach.

Bunaithe ar thorthaí ó staidéir rialaithe, déanann sé cur síos ar an gcaoi a ndéanann daoine aonair measúnú ar a gcaillteanas agus a ndearcadh a fháil ar bhealach neamhshiméadrach (féach: col a ghlacadh le caillteanais). Mar shampla, i gcás daoine áirithe, ní fhéadfaí an phian ó chailliúint $1,000 a chúiteamh ach leis an sásamh a bhaineann le $ 2,000 a thuilleamh. Mar sin, contrártha le teoiric an fhóntaisa, a bhfuiltear ag súil léi (a mhúnlaíonn an cinneadh a dhéanfadh gníomhairí breá réasúnach), tá sé mar aidhm ag teoiric an ionchais cur síos a dhéanamh ar iompar iarbhír daoine.

I bhfoirmliú bunaidh na teoirice, rinne an téarma 'ionchas' tagairt do thorthaí intuartha crannchuir. Mar sin féin, is féidir teoiric ionchais a chur i bhfeidhm freisin maidir le cineálacha eile iompraíochta agus cinntí a thuar.

Tugann teoiric an ionchais dúshlán do teoiric na háirgiúlachta a bhíothas ag súil léi, a d'fhorbair John von Neumann agus Oskar Morgenstern sabhliain 1944 agus tá sí ar cheann de na chéad teoiricí eacnamaíocha a tógadh ag baint úsáide as modhanna turgnamhacha.

Léirshamhail

Tá an luachfheidhm a théann tríd an bpointe tagartha s-chruthach agus neamhshiméadrach. Tá an luachfheidhm níos géire do chaillteanais ná do ghnóthachain, a léiríonn go bhfuil na caillteanais níos mó ná gnóthachain.

Cuireann an teoiric síos ar na próisis chinntí in dhá chéim:

• Le linn na céime tosaigh ar a nglaoitear eagarthóireacht, déantar torthaí an chinnidh a ordú de réir heorastaice áirithe.

Go háirithe, socraíonn daoine na torthaí a mheasann siad a bheith coibhéiseach, leagtar pointe tagartha agus ansin measann siad torthaí níos lú mar chaillteanais agus cinn níos mó mar ghnóthachain. Tá sé mar aidhm ag an gcéim eagarthóireachta aon éifeachtaí frámaíochta a mhaolú. Tá sé mar aidhm aige freisin éifeachtaí aonrúcháin a thagann go minic ó chlaonadh daoine aonair, dóchúlacht leantacha a scaradh amach, seachas iad a chóireáil le chéile. Is féidir breathnú ar an bpróiseas eagarthóireachta mar chodáil, theaglaim, dheighilt, chealú, shimpliú agus aimsiú an cheannais.

• Sa chéim mheasúnaithe ina dhiaidh sin, iompraíonn daoine iad féin amhail is dá ndéanfadh siad luach (áirgiúlacht) a ríomh, bunaithe ar na torthaí féideartha agus a dóchúlacht faoi seach, agus ansin ríomhfadh siad an rogha eile a raibh níos mó áirgiúlachta aige.

Seo an fhoirmle a ghlacann Kahneman agus Tversky don chéim mheasúnaithe (ar a mhodh is simplí) mar a leanas:

$V=\sum _{i=1}^{n}\pi (p_{i})v(x_{i})$

i gcás inarb é {\ displaystyle V} V áirgiúlacht iomlán nó ionchasach na dtorthaí don phearsa aonair a dhéanann an cinneadh, {\ displaystyle x_ {1}, x_ {2}, \ ldots, x_ {n}} x_ {1}, x_ Is iad na torthaí féideartha {2}, \ ldots, x_ {n} agus {\ displaystyle p_ {1}, p_ {2}, \ dots, p_ {n}} p_ {1}, p_ {2}, \ dots, p_ {n} a dóchúlachtaí faoi seach agus {\ displaystyle v} v is feidhm a shannann luach le toradh. Tá an luachfheidhm a théann tríd an bpointe tagartha s-chruthach agus neamhshiméadrach. Bíonn claonadh ag daoine agus is fearr leo caillteanais a sheachaint ná gnóthachain choibhéiseacha a fháil. (caillghráin). Tá sé seo difriúil ó hipitéis na háirgiúlachta ionchaise, ina mbíonn an gníomhaire réasúnach fuarthé don phointe tagartha. San hipitéis háirgiúlachta ionchaise, is cuma leis an duine cén caoi a ndéantar toradh an chaillteanais agus an ghnóthachain a chumadh. Is éard is feidhm le {\ displaystyle \ pi} \ pi ná feidhm dhóchúlachta ualaithe agus léiríonn sí an smaoineamh go mbíonn claonadh ag daoine dul thar fóir nuair a titeann imeachtaí dóchúlachta beaga amach, ach is minic a bhíonn a mhalairt fíor maidir le dóchúlachtaí móra. Lig do {\ displaystyle (x, p; y, q)} {\ displaystyle (x, p; y, q)} ionchas a chuir in iúl toradh {\ displaystyle x} x le dóchúlacht {\ displaystyle p} p agus toradh {\ displaystyle y} y le dóchúlacht {\ displaystyle q} q agus is gnáth ionchas rud ar bith le dóchúlacht {\ displaystyle 1-pq} {\ displaystyle 1-pq}. Más rud é {\ displaystyle (x, p; y, q)} {\ displaystyle (x, p; y, q)} is ionchas rialta (ie, bíodh {\ displaystyle p + q <1} {\ displaystyle p + q <1}, nó {\ displaystyle x \ geq 0 \ geq y} {\ displaystyle x \ geq 0 \ geq y}, nó {\ displaystyle x \ leq 0 \ leq y} {\ displaystyle x \ leq 0 \ leq y }), ansin:{\ displaystyle V (x, p; y, q) = \ pi (p) \ nu (x) + \ pi (q) \ nu (y)}

Tuilleadh léitheoireachta

• Easterlin, Richard A. "An bhfeabhsaíonn an Fás Eacnamaíoch an Lot Daonna?", in "Nations and Households in Economic Growth: Essays in Honor of Moses Abramovitz" (1974). Academic Press. Dáta rochtana: 2016-03-10. 
• "The frame of reference as a public good" (1997). The Economic Journal 107 (445): 1832–1847. doi:10.1111/j.1468-0297.1997.tb00086.x. ISSN 0013-0133. 
• Kahneman, Daniel (2011). "Thinking, Fast and Slow". Farrar, Straus and Giroux. Dáta rochtana: 2016-03-10. 
• "Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk" (1979). Econometrica 47 (2): 263–291. doi:10.2307/1914185. ISSN 0012-9682. JSTOR 1914185.  Curtha i gcartlann 2019-01-17 ar an Wayback Machine
• "Advances in prospect theory: Cumulative representation of uncertainty" (1992). Journal of Risk and Uncertainty 5 (4): 297–323. doi:10.1007/BF00122574. ISSN 0895-5646. 
• Lynn, John A. (1999). "The Wars of Louis XIV 1667-1714". Routledge. Dáta rochtana: 2016-03-10. 
• "On the Evolutionary Origin of Prospect Theory Preferences" (2008). The Journal of Politics 70 (2): 335–350. doi:10.1017/S0022381608080341. ISSN 0022-3816. 
• "Deal or No Deal? Decision Making under Risk in a Large-Payoff Game Show" (2008). American Economic Review 98 (1): 38–71. doi:10.1257/aer.98.1.38. ISSN 0002-8282. 
• Baron, Jonathan (2006). "Thinking and Deciding". Cambridge University Press. Dáta rochtana: 2016-03-10. 
• "Rational Choice and the Framing of Decisions" (1986). The Journal of Business 59 (S4): S251. doi:10.1086/296365.  Curtha i gcartlann 2019-11-26 ar an Wayback Machine
• "Rationality" (2002). Annual Review of Psychology 53 (1): 491–517. doi:10.1146/annurev.psych.53.100901.135213. ISSN 0066-4308. PMID 11752494. 
• "High volatility eliminates the disposition effect in a market crisis" (2013). Decyzje 10 (20): 5–20. doi:10.7206/DEC.1733-0092.9.  Curtha i gcartlann 2018-06-01 ar an Wayback Machine

Naisc sheachtracha

• Réamhrá do Theory Prospect
• Teoiric na Radharc