Stair an choilíneachais

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Críocha coilínithe ag cumhachtaí Eorpacha, Meiriceánacha agus Seapánacha ó 1492 i leith

Tá feiniméan stairiúil an choilínithe ar cheann a shíneann ar fud na cruinne agus thar am. Chleachtaigh na Féinicigh, na Gréagaigh, na Turcaigh, agus na hArabaigh an coilíneachas sa chianaois agus sa mheánaois. Thosaigh an coilíneachas sa chiall chomhaimseartha le " Ré na Fionnachtana ", fagus na Portaingéalaigh ar thosach an tslua, agus ansin ag taiscéalaíocht na Spáinne ar Mheiriceá, chóstaí na hAfraice, Iardheisceart na hÁise ar a dtugtar freisin an Meánoirthear, an India, agus Oirthear na hÁise. Ba iad impireachtaí na Portaingéile agus na Spáinne na chéad impireachtaí domhanda mar ba iad na chéad impireachtaí a shíneadh trasna ilchríocha éagsúla, ag clúdach críocha ollmhóra ar fud na cruinne. Idir 1580 agus 1640, bhí an dá impireacht á rialú ag monarcaí na Spáinne in aontas pearsanta. I rith an 16ú haois agus an 17ú haois, bhunaigh Sasana, an Fhrainc agus Poblacht na hÍsiltíre a n-impireachtaí féin thar lear freisin, in iomaíocht dhíreach lena chéile.