An difríocht idir athruithe ar: "Bolcán"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
mNo edit summary
No edit summary
Líne 1: Líne 1:
[[Íomhá:Spaccato vulcano.svg|thumb|deas|220px|Léaráid de bholcán ag brúchtaíl]]
[[Íomhá:Spaccato vulcano.svg|thumb|deas|220px|Léaráid de bholcán ag brúchtaíl]]


Is scoilt é '''bolcán''' ar dhromchla an domhain as a bhrúchtar [[magma]], [[luaithreamhán]] agus [[gás|gáis]]. Is iad ceann de na hiontais is cumhachtaí agus is contúirtí ar domhan. Eascraíonn bolcáin de ghnáth in áiteanna ina bhfuil scoilt idir phlátaí teicteonacha, amhail idir [[an Eoraip]] agus [[an Afraic]]. Deirtear go raibh baint ag [[Naomhán]] leo nuair a chruthaigh sé an domhan.
Is éard is '''bolcán''' ann [[maidhm]] i [[Screamh (geolaíocht)|screamh]] [[Pláinéad|phláinéid]], cosúil leis [[an Domhain]], a ligeann [[laibhe]] the, [[luaithreamhán bolcánach]], agus [[gás bolcánach|gáis]] amach ó [[seomra magma|sheomra magma]] bolcáin faoin dromchla.
Is iad ceann de na hiontais is cumhachtaí agus is contúirtí ar domhan. Eascraíonn bolcáin de ghnáth in áiteanna ina bhfuil scoilt idir phlátaí teicteonacha, amhail idir [[an Eoraip]] agus [[an Afraic]]. Deirtear go raibh baint ag [[Naomhán]] leo nuair a chruthaigh sé an domhan.
Tarlaíonn bolcáin an Domhain toisc go bhfuil a screamh briste ina 17 plátaí teicteonacha móra dochta, a bhíonn ag snámh ar sraith an mhaintlín a bhíonn níos boige agus níos teo. Dá bhrí sin, ar an Domhan, faightear bolcáin de gnáth san áit ina bmíonn plátaí teicteonacha ag eisréimniú nó ag inréimniú.
Mar shampla, is cúis le plátaí dibhéirseacha atá ag tarraingt óna chéile na bolcáin a bhíonn ag droim láraigéanach, mar shampla [[Droim an Atlantaigh Láir]]; plátaí teicteonacha coinbhéirseacha ag teacht le chéile is cúis leis na bolcáin ag [[Fáinne Tine an Aigéin Chiúin]].


[[Catagóir:Bolcáin| ]]
[[Catagóir:Bolcáin| ]]

Leagan ó 19:37, 5 Feabhra 2017

Léaráid de bholcán ag brúchtaíl

Is éard is bolcán ann ná maidhm i screamh phláinéid, cosúil leis an Domhain, a ligeann laibhe the, luaithreamhán bolcánach, agus gáis amach ó sheomra magma bolcáin faoin dromchla. Is iad ceann de na hiontais is cumhachtaí agus is contúirtí ar domhan. Eascraíonn bolcáin de ghnáth in áiteanna ina bhfuil scoilt idir phlátaí teicteonacha, amhail idir an Eoraip agus an Afraic. Deirtear go raibh baint ag Naomhán leo nuair a chruthaigh sé an domhan. Tarlaíonn bolcáin an Domhain toisc go bhfuil a screamh briste ina 17 plátaí teicteonacha móra dochta, a bhíonn ag snámh ar sraith an mhaintlín a bhíonn níos boige agus níos teo. Dá bhrí sin, ar an Domhan, faightear bolcáin de gnáth san áit ina bmíonn plátaí teicteonacha ag eisréimniú nó ag inréimniú. Mar shampla, is cúis le plátaí dibhéirseacha atá ag tarraingt óna chéile na bolcáin a bhíonn ag droim láraigéanach, mar shampla Droim an Atlantaigh Láir; plátaí teicteonacha coinbhéirseacha ag teacht le chéile is cúis leis na bolcáin ag Fáinne Tine an Aigéin Chiúin.