Risteárd Ó Glaisne

Risteárd Ó Glaisne

Beathaisnéis
Breith	2 Meán Fómhair 1927 Droichead na Bandan, Éire
Bás	6 Samhain 2003 76 bliana d'aois
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Modhachas
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath
Gníomhaíocht
Gairm	iriseoir, múinteoir
Teangacha	An Ghaeilge agus Béarla

Scoláire, múinteoir, fear léinn agus iriseoir ab ea Risteárd Earnán Ó Glaisne. Ba líonmhar a chuid scríbhinní – idir leabhair, phrós agus ailt iriseoireachta agus teastaíonn léitheoireacht leathan dá réir le tuiscint chruinn a fháil ar an bhfear agus ar a dhearcadh ar an saol. Bhí sé ildánach agus bhí suim aige i ngach gné de shaíocht agus de shaol na Gaeilge. D’éag se in aois 76 sa bhliain 2003.

Beatha

Rugadh Risteárd i gceantar Dhoire Garbh Thoir tamall ó Dhroichead na Bandan, Co. Chorcaí ar 2 Meán Fómhair 1927. Ba é an tríú duine é den cheathrar clainne a bhí ag George William Giles agus a bhean Sara Jane Vickery. Feirmeoirí ba ea a shinsir agus cónaí sa cheantar sin ar mhuintir Giles le 350 bliain um an taca seo.

Modhach ab ea é agus fuair sé a chuid oideachais sa Scoil Ghramadaí Dhroichead na Bandan agus ina dhiaidh sin i gColáiste na Tríonóide i mBaile Átha Cliath.

Ar an drochuair, tholg sé an eitinn bhuaibheach agus é ina leanbh óg, rud a rinne dochar dá chromán agus a d’fhág céim bhacaí ann ar feadh a shaoil.

Ar na daoine a d’adhain an spéis sin bhí seanchainteoir dúchais i nGoirtín, Droichead na Bandan, darbh ainm Seán Ó Séaghdha agus a dheirfiúr Bean Uí Dhonnabháin. Thagadh Seán ag caitheamh tae sa teach corr-Dhomhnach agus thugadh Risteárd cuairt orthusan ar a sheal; i nGaeilge a scríobhadh an feirmeoir seo iontrálacha ina chín lae.

I gColáiste na Tríonóide bhí cúrsa onóracha sa Ghaeilge agus sa Bhéarla á dhéanamh aige agus bhí tionchar ag foireann na Gaeilge air, go háirithe ag Éamonn Ó Tuathail, Seán Beaumont agus Sorcha Ní Ghuairim. Ar feadh bliana freisin bhí sé ina rúnaí ag Cumann Gaelach an Choláiste; bhí de thoradh air sin gur lean cairdeas aige ar feadh a shaoil lena chomhaimsearaigh in Ollscoil na hÉireann, leithéidí Riobáird Mhic Góráin, Pheig Nic Curtáin (an tSiúr Benvenuta), agus Desmond Fennell. Tar éis dó céim a bhaint amach d’éirigh leis an ard-dioplóma san oideachas a fháil in 1950 agus céim mháistir in 1959.  

Saothar

• Bun-Ghaeilge; a concise guide to Irish, 1962 (In 1962 ba é Cara a d’fhoilsigh a chéad leabhar)

• Ian Paisley agus Tuaisceart Éireann, 1971 (Clódhanna teo.)

• Raon mo Shiúil, 1972 (Foilseachain Náisiúnta Teoranta, Baile Átha Cliath)

• Saoirse na mBan, 1973 (Cló Grianréime)

• Curriculum Vitae, 1973

• Ceannródaithe, 1974 (Foilseacháin Náisiúnta Tta)

• Scríbhneoirí na Nua-Ré, 1974

• Conor Cruise O’Brien agus an Liobrálachas, 1974 (Clódhanna Teo)

• Cuairt Ghearr: spléachadh ar na Stáit Aontaithe, 1975

• Cad deir tú leis na hAlbanaigh? 1978

• Don Ábhar Saoririseora, 1980

• Raidió na Gaeltachta, 1982

• Cúis náire – agus bróid: Proinsias Ó Mianáin agus cearta Gael, 1988

• Tomás Ó Fiaich, 1990

• To Irish Protestants, 1991

• Dúbhglas de hÍde, 1991-93 (2 iml.)

• Gaeilge i gColáiste na Tríonóide 1592-1992, 1992

• Teilhard de Chardin i gcuibhrinn Éireannach, 1994 (Coiscéim, 1994)

• Pádraig Ó Fiannachta, 1995

• Cosslett Ó Cuinn, 1995 (Coiscéim, 1996)

• Niall Brunicardi, 1997

• Modhaigh: Scéal pobail – Scéal eaglaise, 1998

• Denis Ireland, 2000

• De bhunadh Protastúnach nó rian Chonradh na Gaeilge, 2000

• Dí-armáil nó díothú: Éire, an Eoraip, an Domhan, 2001

• Cearbhall Ó Dálaigh, 2001

• Coláiste Moibhí, 2002

• Esperanto: teanga idirnáisiúnta, 2004

• Eagarthóir, 2005

• Éire agus an Eite Chlé, 2007