Port an Dúnáin
 Port an Dúnáin | ||||
|---|---|---|---|---|
  | ||||
| Suíomh | ||||
| ||||
| Stát ceannasach | an Ríocht Aontaithe | |||
| Comhthír na Ríochta Aontaithe | Tuaisceart Éireann | |||
Administrative territorial entity of Northern Ireland (en)  | Ard Mhacha, Droichead na Banna, agus Craigavon | |||
| Aitheantóir tuairisciúil | ||||
| Lonnaithe i gcrios ama | ||||
| Glaochód | 028 | |||
| Eile | ||||
| Suíomh gréasáin | portadowntown.com | |||
Is baile suite ar an Bhanna i gContae Ard Mhacha é Port an Dúnáin. Tá daonra 22,000 ann. Tá an baile suite ar Abhainn na Banna. Tá sé suite sa limistéar Chomhairle Baile, Craigavon, Ard Mhacha agus Droichead na Banna. Is féidir le Port an Dúnáin a bhunús a rian do Phlandáil Uladh go luath sa ré na 17ú céad. Ní raibh sé go dtí an ré Victeoiriach, agus teacht an iarnróid, a bhí sé ábalta baile mór a fhorbairt. Maidir le daonra, tá thart ar 61% ó chúlra Protastúnach agus 31% ó chúlra Caitliceach.
Is é Port an Dúnáin suíomh an díospóid Dhroim Crí. San am atá caite, is siad na paráidí Oráisteacha, a rith tríd an chuid Caitliceach den bhaile, a ba chúis le foréigean.
Tíreolaíocht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá Port an Dúnáin suite i réigiún réasúnta cothrom na hÉireann, in aice le bruach theas Loch nEathach. Is sé an chuid is mó den bhaile atá tógtha ar an taobh thiar d’Abhainn na Banna. Is é cuid mhaith dá rathúnas luath atá ann, mar gheall don abhainn. Ba é an tógáil Canáil an Iúir (ag nascadh Loch Cairlinn le Loch nEathach) sa bhliain 1740, mar aon le fás an iarnród sa 19ú haois, a chuir Port an Dúnáin ag croílár na bealaí iompair. Tá trí droichid a thrasnaíonn na habhann ag Port an Dúnáin. Is droichid bhóthair iad, Sráid an Droichid agus Northway. Is é droichead iarnróid atá in aice leis an Northway.
Bailte fearainn
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is é Port an Dúnáin (Ard-sráide), (Sráid an Mhargaidh) mar thoradh ar an bhfás idir dhá Bhaile Fearainn, Tavanagh agus Corcrain.
Córas iompair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is siad an Bóthar, an Canáil, agus an t-Iarnróid a thagann le chéile ag Port an Dúnáin. Mar thoradh fuair Port an Dúnáin an leasainm "Mol an Thuaidh". Mar a thoradh, cruthaíodh an fhostaíocht trí thionscal mais agus cuidiú lean geilleagar talmhaíochta traidisiúnta an cheantair.
Osclaíodh Canáil an Iúir sa bhliain 1742. Nasctha le chéile, Loch Cairlinn agus Muir Éireann le Loch nEathach.