Néandartálach

Néandartálach

Homo neanderthalensis
Tacsanomaíocht
Aicme	Mammalia
Ord	Primates
Fine	Hominidae
Treibh	Hominini
Géineas	Homo
Speiceas	Homo neanderthalensis King, 1864
Cineál tacsanomaíoch	Neanderthal 1
Ainmníocht
Ainmnithe in ómós	Neandertal
Léarscáil de raon an tacsóin

Ba ainmhí mór é an néandartálach. Mamach atá ann. Is hominin imithe in éag Eoráiseach é Néandartálaigh. Tháinig siad ó hominins a d’fhág an Afraic timpeall milliún bliain ó shin (An tSean-Chlochaois). D’éag Neanderthal thart ar 40 míle bliain ó shin. Rinne siad meascadh le homo sapiens i roinnt réigiún. D'ainmnigh an tOllamh William King ar Coláiste na hOllscoile, Gaillimh an speiceas seo.

Creidtear gur tháinig na Naindirtéalaigh chun cinn thart ar 400,000 bliain ó shin. D’fhorbair siad as grúpa níos luaithe d’Homo heidelbergensis, a bhí ina gcónaí san Eoraip. Faoi 200,000 bliain ó shin, bhí an speiceas seo leathnaithe amach go leor ar fud na hEorpa agus cuid mhaith d’Áise an Iarthair ,ó thuaidh na Fraince go dtí na hUrals, agus ó dheas go dtí an Meánoirthear.

Fuarthas iarsmaí na Naindirtéalach i dtíortha éagsúla, lena n-áirítear an Fhrainc, an Ghearmáin, an Spáinn, an tSiria agus an Iaráic. Bhí siad oiriúnaithe go maith don aeráid fhuar a bhain leis an oighearaois.

Gnéithe coirp

Bhí na Naindirtéalaigh níos géire agus níos láidre ná an duine nua-aimseartha (Homo sapiens). Bhí cnámharlach láidir, guaillí leathan, agus géaga gearra acu, rud a chabhraigh leo teas a choinneáil i gclimate fuar. Bhí cloigeann mór orthu le méadú breise ar an limistéar tábhachtach don radharc agus don boladh. Cé go raibh a gcuid inchinn chomh mór nó fiú níos mó ná inchinn an duine nua-aimseartha i méid, níl sé cinnte go raibh cumais chognaíocha comhchosúla acu i ngach slí.

Modh maireachtála

Ba sealgairí agus bailitheoirí bia iad na Naindirtéalaigh. Bhain siad leas as ainmhithe móra mar mhamut, tarbh fiáin agus fianna, agus bhí siad ábalta obair i ngrúpaí le haghaidh seilge. D'úsáid siad uirlisí cloiche deartha go cúramach, cosúil le lanna, scianóga agus scrapers chun feoil a ghearradh agus craicne a ullmhú.

Tá fianaise ann freisin gur bhailigh siad plandaí áirithe, cé gur ar sheilg a bhí a mbéim is mó.

Naisc sheachtracha

• Aimsíodh “Seanfhear La Chapelle” Curtha i gcartlann 2021-07-27 ar an Wayback Machine