Murchadh MacPhàrlain
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 15 Feabhra 1901 Mealabost, Scotland  |
| Bás | 7 Samhain 1982 81 bliana d'aois |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | scríbhneoir, saighdiúir, file |
| Seánra | Filíocht |
| Teangacha | Gaeilge na hAlban |
 
| |
Rugadh agus tógadh Murchadh MacPhàrlain nó Bàrd Mhealaboist, i Mealaboist, sráidbhaile beag in aice le Steòrnabhagh, san Eilean Leòdhais. Ar scoil, d’fhoghlaim sé Béarla, Laidin agus roinnt Fraincise ach ní bhfuair sé oideachadh trí Ghaeilge riamh.
Chuaigh Murchadh ag obair don Tiarna Leverhulme, ar chuid de na scéimeanna a bhunaigh sé ar Eilean Leòdhais, ach nuair a theip air sin, ar nós na mílte eile, chuaigh sé ar imirce go Ceanada. Chaith sé roinnt blianta i Manitoba, áit nár thaithin leis, agus d'fhill sé ar ais abhaile i 1932. Rinne sé a sheirbheis náiseanta idir 1942 agus 1945.
Chaith sé an chuid eile dá shaol i Leòdhas ag obair mar chrochtóir. Níor phós sé riamh.
Tríd an scríbhneoireacht, cuireann Murchadh síos ar an mhéid a chonaic sé agus a d’fhulaing sé féin, i Leòdhas, i gCeanada agus i mblianta an chogaidh.
Fuair cuid dá dhánta aitheantas trí bheith á gcanadh ag bannaí Gaelacha éagsúla, na h-Òganaich agus na Siaraich ina measc. Agus bhuaigh sé gradam as 'Mi le m’ Uillinn' a scríobh nuair a sheinn na h-Oganaich é ag an bhFéile Phan-Cheilteach 1972 i gCill Airne. Tá dhá leabhar d'filíocht Mhurchaidh foilsithe, An Toinneamh Dìomhair i 1973 agus Dàin Mhurchaidh i 1986.
D’éag sé 7 Samhain, 1982.
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Dealbh
- GRD:Bàird Ghàidhlig:Bàrd Mhealaboist Curtha i gcartlann 2019-04-04 ar an Wayback Machine
- BBC Alba:Bliadhna nan Òran:Murchadh MacPhàrlain (Bàrd Mhealboist)
- BBC Alba:Làrach nam Bàrd:Murchadh MacPhàrlain
- Faclan Cànan nan Gàidheal Curtha i gcartlann 2017-04-14 ar an Wayback Machine
- Faclan Cànan nan Gàidheal (atharrachadh eile)
- 'The Lewis Folk' - Clár raidió ó 1976, le Kieran Sheedy ar RTÉ 1, ina bhfuil agallamh agus amhrán ó Mhurchadh
