An Mheán-Bhéarla
Middle English | |
---|---|
Cineál | teanga stairiúil |
Úsáid | |
Cainteoirí dúchais | 0 |
Stáit | an Ríocht Aontaithe |
Aicmiú teangeolaíoch | |
teanga dhaonna teangacha Ind-Eorpacha teangacha Gearmáinice Gearmáinic an Iarthair an Angla-Fhreaslainnis Anglic (en) | |
Tréithe | |
Córas scríbhneoireachta | aibítir Laidineach |
Cóid | |
ISO 639-2 | enm |
ISO 639-3 | enm |
ISO 639-6 | meng |
Glottolog | midd1317 |
Linguist List | enm |
IETF | enm |
B'é an Meán-Bhéarla an cineál Béarla a bhí á shaothrú ó ghabháltas Uilliam Concaire ar Shasana (1066) go dtí an dara leath den chúigiú haois déag, nuair a thosaigh Caighdeán na Seansaireachta, a bhí bunaithe ar Bhéarla Londan, ag dul chun tábhachta. San am céanna, bhí an Nua-Ghaeilge Chlasaiceach á scríobh in Éirinn. Ní raibh caighdeán an Mheán-Bhéarla leath chomh cruinn le caighdeán na Nua-Ghaeilge Clasaicí, nó bhí a litriú agus a chanúint féin ag gach scríobhaí timpeall na tíre.
Ní raibh mórán stádais ag an mBéarla i sochaí Shasana i dtréimhse an Mheán-Bhéarla. Bhí sé á úsáid sna cúirteanna dlí, ach b'í an Fhraincis Normánach teanga na n-uasal, teanga na litríochta agus teanga na gcáipéisí poiblí. B'í an Laidin teanga na heaglaise, ar ndóigh. Bhí úsáid áirithe á baint as an mBéarla sa scríbhneoireacht liteartha, cosúil leis na téacsanna cráifeacha, naomhsheanchas agus litríocht shaolta féin. Breacadh an chuid ba mhó de litríocht an Mheán-Bhéarla síos ón dara leath den dóú haois déag anuas, agus mar sin, is gnách "aois chaillte na litríochta Béarla" a thabhairt ar an tréimhse a chuimsíonn an dara leath den aonú haois déag agus an chéad leath den dóú haois déag. Ní raibh an aois chomh caillte sin i ndiaidh an iomláin, áfach, ó ba rud é go raibh na scríobhaithe ag léamh na seantéacsanna san am sin féin agus iad á gcur in oiriúint don teanga chomhaimseartha.
Is é Geoffrey Chaucer an scríbhneoir Meán-Bhéarla is mó a léitear inniu.
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |