Matilda Smith
  | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 30 Iúil 1854 Mumbai |
| Bás | 5 Eanáir 1927 72 bliana d'aois Kew, England |
| Áit adhlactha | Reilig Richmond |
| Áit chónaithe | Londain Kew Buirg Londan Lewisham |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | maisitheoir luibheolaíochta, maisitheoir eolaíochta, luibheolaí |
| Fostóir | Garraithe Ríoga na Lus, Kew Board of Agriculture (en)  |
| Saothar | |
Saothar suntasach | |
| Giorrúchán luibheolaíochta | M.Sm. |
Gradam a fuarthas
| |
 | |
Ealaíontóir luibheolaíoch ab ea Matilda Smith (1854 -1926). Bhí a saothar le feiceáil in Curtis's Botanical Magazine le breis is daichead bliain anuas. Bhí sí ar an gcéad ealaíontóir a léirigh flóra na Nua-Shéalainne go grinn, an chéad ealaíontóir oifigiúil de chuid an Royal Botanic Gardens ag Kew, agus an dara bean a bhí ina comhlach den Linnaean Society. Ba í an chéad ealaíontóir a léirigh flóra na Nua-Shéalainne go domhain, an chéad ealaíontóir oifigiúil de chuid Gairdíní Ríoga na Lus ag Kew, agus an dara bean le bheith ina comhalta den Linnaean Society. Úsáidtear an giorrúchán caighdeánach údair M.Sm. chun an duine seo a chur in iúl mar an t-údar agus ainm luibheolaíoch á lua.
Beathaisnéis
[cuir in eagar | athraigh foinse].jpg)
Rugadh Matilda Smith i Mumbai na hIndia ar 30 Iúil 1854, ach chuaigh a teaghlach ar imirce go Sasana nuair a bhí sí ina leanbh beag. Chothaigh a dara col ceathrar Joseph Dalton Hooker a suimeanna sa luibheolaíocht agus san ealaín luibheolaíoch, agus rachadh a iníon Harriet ar aghaidh le bheith ina maisitheoir luibheolaíoch freisin. Bhí Hooker ina stiúrthóir ar Kew Gardens ag an am sin agus ina dhréachtóir cumasach as a stuaim féin, agus thug sé Smith isteach sna Gairdíní le traenáil mar mhaisitheoir.ann féin, agus thug sé Smith isteach sna Gairdíní chun oiliúint a chur uirthi mar mhaisitheoir. [1]
Bhí meas ar leith ag Smith ar shaothar Walter Hood Fitch, a bhí ag an am sin ina phríomhealaíontóir ag Curtis's Botanical Magazine. In ainneoin a cuid oiliúna ealaíonta teoranta, spreag Hooker í chun a saothar féin a thaispeáint don iris, agus in 1878 d’fhoilsigh sí ceann dá líníochtaí den chéad uair. Mar gheall ar aighneas faoi phá idir Fitch agus Hooker - a raibh Fitch ag ullmhú léaráidí dó do roinnt leabhar - d'fhág Fitch an iris seanbhunaithe i 1877. Iarmhairt amháin a bhí ann gur tháinig Smith go tapa chun bheith ina phríomh-mhaisitheoir ag an iris, ag obair in éineacht le Harriet Anne Thiselton-Dyer ar dtús. Sa tréimhse 1879–1881, chuimsigh gach eagrán timpeall 20 dá líníochtaí, agus, faoin mbliain 1887, ba í beagnach an t-aon mhaisitheoir, nach mór, don iris. Sa bhliain 1898, ceapadh í mar ealaíontóir oifigiúil aonair na hirise.
Anois agus arís, thar an daichead bliain idir 1878 agus 1923, tharraing Smith níos mó ná 2,300 plátaí don iris - ach 600 níos lú ná Fitch, cé go bhfuair sí aitheantas i bhfad níos lú as an éacht seo ina saolré féin. Chomh déanach le lár an 20ú haois, léirigh an múinteoir ealaíne Wilfrid Blunt, ina leabhar The Art of Botanical Illustration, dímheas uirthi mar ealaíontóir, ag tabhairt le fios go raibh a hábaltacht ar chaighdeán íseal, ag moladh í go searbhasach as a tarraingteacht, a heitic oibre. Sa mhéid seo leanann sé patrún a tugadh faoi deara den chéad uair sa ré Victeoiriach, ag díluacháil de réir a chéile luibheolaíocht agus ealaín luibheolaíoch agus mná ag dul isteach sa réimse go gairmiúil. Tá meas ag údair eile, áfach, anois agus ina lá féin, ar shoiléireacht agus ar chruinneas a líníochta, agus léiríonn a ceithre scór bliain fostaíochta i lár dhomhan luibheolaíoch na Breataine fianaise ar luach leanúnach dá cuid scileanna.
Le linn an cheangail fhada a bhí ag Smith le Kew Gardens, chruthaigh sí 1,500 pláta le haghaidh imleabhair de Icones Plantarum, suirbhé ollmhór ar phlandaí Kew a bhí á gcur in eagar ag Hooker an uair sin. Ag tosú le Pláta 1354, ba í an t-aon ealaíontóir amháin don tsraith seo, agus cistí á gcur ar fáil chun í a choinneáil sa ról seo chomh fada agus a roghnaigh sí é a dhéanamh. Mhacasamhlaigh sí freisin plátaí a bhí in easnamh ó imleabhair neamhiomlána i leabharlann Kew, agus bhí sí ar an gcéad ealaíontóir luibheolaíoch a léirigh flóra na Nua-Shéalainne go fairsing.
Bhí meas ar leith uirthi as a cumas léaráidí inchreidte a chruthú as eiseamail triomaithe, leata, agus uaireanta neamhfhoirfe. Mar gheall ar an méid eisceachtúil a rinne sí do Ghairdíní Kew, ainmníodh í mar an chéad ealaíontóir oifigiúil luibheolaíoch de chuid Kew Gardens in 1898. Sa bhliain 1921, an bhliain ar éirigh sí as Kew, ainmníodh í ina comhalta den Linnaean Society – an dara bean amháin a bhfuil an onóir sin bainte amach aici. Bronnadh Bonn Cuimhneacháin Silver Veitch an Royal Horticultural Society uirthi freisin as a líníocht luibheolaíoch go ginearálta agus as an méid a chuir sí le Curtis's Botanical Magazine ach go háirithe.
Ainmníodh na géinis plandaí Smithiantha (san fhine Gesneriaceae ) agus Smithiella ( viz. Smithiella myriantha, comhchiallach de chuid Pilea myriantha ) ina honóir. Tugtar The Matilda Smith Memorial Prize atá urraithe ag an Kew Guild mar chuimhne uirthi don mhac léinn praiticiúla is fearr. [1]
Bás
[cuir in eagar | athraigh foinse]Fuair Smith bás ar 29 Nollaig 1926 ag Gloucester Road, Kew, agus tá sí curtha i Reilig Richmond . [2][3] [1]
Foilseacháin léirithe ag Smith
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Cheeseman, TF (1914) Léaráidí de fhlóra na Nua-Shéalainne . Wellington, Seán Mac Aoidh.
-
Pandanus furcatus, 1916. -
Costus spectabilis, 1905. -
Passiflora sanguinolenta, 1900. -
Echinocereus fendleri, 1880. -
Phyteuma comosum, 1880. -
Lilium henryi, 1891. -
Lonicera hispida (as L. chaetocarpa), 1919.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Miss Matilda Smith" (1915). Journal of the Kew Guild. Annual Report, 1914-1915 1915: 265. Curtha i gcartlann 2023-02-28 ar an Wayback Machine
- ↑ "Miscellaneous Notes. Miss Matilda Smith" (1927). Bulletin of Miscellaneous Information (Royal Botanic Gardens, Kew) 1927 (3): 135. JSTOR 4107545.
- ↑ Durant (2004). "The Dictionary of Nineteenth-Century British Scientists": 1841–1842. Bristol: Thoemmes. doi:. ISBN 9781350052529.