Galar prióin

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Teimpléad:WD Bosca Sonraí GalarGalar prióin
Cineáleinceifealapaite agus neurodegenerative disease with dementia (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Speisialtacht leighisgalair thógálacha Cuir in eagar ar Wikidata
Pataigineas
Cúis ghéiniteachPRNP agus SEMA3A Cuir in eagar ar Wikidata
Cúisprión Cuir in eagar ar Wikidata
Aicmiú
ICD-10A81 Cuir in eagar ar Wikidata
ICD-9046 Cuir in eagar ar Wikidata
Acmhainní seachtracha
DiseasesDB25165 Cuir in eagar ar Wikidata
eMedicine1168941 Cuir in eagar ar Wikidata
MeSHD017096 Cuir in eagar ar Wikidata
Orphanet56970 agus 56970 Cuir in eagar ar Wikidata
UMLS CUIC0162534, C0162534 agus C0751645 Cuir in eagar ar Wikidata
DOIDDOID:649 Cuir in eagar ar Wikidata

Is éard atá i gceist le galar prióin ná Rangú neamhchoitianta galar a tharchuirtear ag oibreáin ionfhabhtaithe, déanta as próitéiní nó giotaí de phróitéiní, meastar.

Cumadh an t-ainm as an téarma ‘páirteagal ionfhabhtaithe próitéineach’ (proteinous infectious particle). Faightear é i ndaoine (mar shampla, galar Creutzfeldt-Jakob) agus ainmhithe (mar shampla, scráibeach i gcaoirigh, einceifileapaite spúinseach bólachta — galar na mbó buile — i mba).

Sna galair seo tarlaíonn meath forchéimnitheach sa néarchóras le hathruithe paiteolaíocha, ina measc poill bheaga sna cealla (folúisíní) ar tugadh an t-ainm einceifealapaite spúinseach ar an riocht astu, agus deascáin mhínormálta próitéine, fillte go mór. Cuirtear isteach ar fheidhmeanna uile na hinchinne, agus mar thoradh air sin tarlaíonn neamhoird gluaisne is néaltrú do dhuine/ainmhí.

Is féidir an galar a fháil sa bhroinn, a tholgadh go randamach, agus a tharchur ó ainmhí go hainmhí, de speiceas amháin nó speicis éagsúla. I dtolgadh dúchasach, féadfaidh sóchán géiniteach a bheith taobh thiar de chun an prión a tháirgeadh.

Is féidir le tarchur ionfhabhtaithe tarlú trí ionachlú nó ionghabháil fíocháin (fíocháin intinne is néaróige, go háirithe) ó fhoinse ionfhabhtaithe.

Is ábhar mór imní an seans gur féidir an galar a tharchur ó bha go daoine.[1]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Hussey, Matt (2011). "Galar prióin". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 302.

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]