Fuathchaint
.jpg)
I ndlí na hÉireann, is éard is fuathchaint[1] ann ná aon chumarsáid a dhéantar go poiblí le hintinn nó le dóchúlacht a bheith bagrach nó maslach agus ar dóigh di fuath a chothú in aghaidh daoine[2] mar gheall ar a:
- Cine
- Dath
- Náisiúntacht
- Creideamh
- Bunús eitneach nó náisiúnta
- Ballraíocht den lucht siúil
- Claonadh gnéis
Is féidir an chumarsáid a labhairt, a fhoilsiú nó a chraoladh. Ní áirítear cumarsáid a dhéantar in áit chónaithe phríobháideach nach féidir le daoine lasmuigh den áit chónaithe í a fheiceáil ná a chloisteáil.[2]
Dlí[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ar 29 Samhain 1989, tháinig an tAcht um Thoirmeasc ar Ghríosú chun Fuatha[3] i bhfeidhm. Achtaíodh é chun a chur ar chumas don Stát an Cúnant Idirnáisiúnta ar Chearta Sibhialta agus Polaitiúla a dhaingniú, sa mhéid is gur rinneadh coir as iompar atá beartaithe chun fuath a adhaint nó gur dóigh dó fuath a adhaint do dhaoine mar gheall ar a gcine, a ndath, a náisiúntacht, a gcreideamh, a mbunadh eitneach nó náisiúnta, toisc gur den lucht siúil iad nó mar gheall ar a gclaonadh gnéasach.
Níor éiligh an Cúnant go mbainfeadh an reacht le claonadh gnéasach nó, d'fhéadfaí a rá, leis an lucht siúil ach an oiread. Sa dá chás, ba é an chéad uair a cosnaíodh na dreamanna sin go sonrach ar aon dóigh i ndlí na hÉireann.[4]
Deir an tAcht gur cion é ábhar bagrach, maslach nó tarcaisneach a chur in iúl a bhfuil sé d’aidhm aige, nó ar dóigh dó, fuath a “chothú” in aghaidh grúpa daoine mar gheall ar a gcine, a ndath, a náisiúntacht, a reiligiún, a mbunús eitneach nó náisiúnta, a mballraíocht den lucht siúil nó claonadh gnéis. Is féidir an chumarsáid a bheith labhartha, i scríbhinn, a chraoladh nó mar chuid de thaifeadadh.[2]
Mura raibh sé ar intinn ag an duine fuath a chothú, féadfaidh sé/sí cúiseamh a chosaint trína chruthú nach raibh a fhios acu ábhar an ábhair, agus nach raibh cúis ar bith acu a bheith in amhras go raibh an t-ábhar bagrach, maslach nó tarcaisneach.[2]
Athruithe molta ar an dlí[cuir in eagar | athraigh foinse]
B'fhéidir go n-athrófar an dlí reatha maidir le fuathchaint agus go dtabharfar isteach dlíthe nua maidir le coireacht fuatha. Déanfar an Bille nua:
- Na tréithe cosanta a leathnú chun inscne (lena n-áirítear féiniúlacht inscne agus léiriú) agus míchumas a chur san áireamh
- Déan é a bheith ina chion cinedhíothú a dhiúltú nó a mhionathrú
Níl dlíthe sonracha ag Éirinn faoi láthair a dhéileálann le coireanna fuatha.
Cúiseanna[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá ag méadú ar an imní atá ann mar gheall ar inneachar díobhálach agus ar fhuathchaint a chuirtear ar fáil ar sheirbhísí ar líne, mar shampla, na meáin shóisialta nó ardáin comhroinnte físeán.[5]
Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]
- Mionn mór
- Claontacht
- Cúnant Idirnáisiúnta ar Chearta Sibhialta agus Polaitiúla
- Coir fuatha
- Saoirse cainte sa Ghearmáin
Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Caint fuath nó i mBéarla "hate speech"
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 Citizensinformation.ie. "An dlí ar chaint fuath" (ga). www.citizensinformation.ie. Dáta rochtana: 2024-03-09.
- ↑ 3.0 3.1 Office of the Houses of the Oireachtas House Services Directorate Bills Office. "AN tACHT UM THOIRMEASC AR GHRÍOSÚ CHUN FUATHA, 1989" (ga). achtanna.ie. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2023-03-25. Dáta rochtana: 2024-03-09.
- ↑ Scoil Dlí, COBÁC (2017). "[https://www.facebook.com/100064067557702/posts/1769637593060557/ An tAcht um Thoirmeasc ar Ghríosú chun Fuatha, 1989 Prohibition of Incitement To Hatred Act, 1989]". www.facebook.com. Dáta rochtana: 2024-03-09.
- ↑ ""fuathchaint"". téarma.ie. Dáta rochtana: 2024-03-09.
- ↑ electronic Irish Statute Book (eISB). "electronic Irish Statute Book (eISB)" (en). www.irishstatutebook.ie. Dáta rochtana: 2024-03-09.