Dlí Hess
Sonraíonn Dlí Hess go bhfuil an t-athrú eantalpachta d’imoibriúcháin neamhspleách ar an bhealach a leantar, chomh fada is go bhfuil na dálaí tosaigh agus deiridh mar an gcéanna.
Ainmnítear an dlí i ndiaidh Germain Hess, ceimiceoir agus lia Rúiseach a rugadh san Eilvéis a d’fhoilsigh é i 1840.
Tuigtear anois dlí Hess mar léiriú ar phrionsabal imchoimeád an fhuinnimh, arna chur in iúl freisin i gcéad dlí na teirmidinimice, prionsabal a shonraíonn nach féidir fuinneamh a chruthú ná a scrios, ach is féidir é a athrú ó fhoirm amháin go foirm eile.[1][2] Is féidir athruithe imoibrithe eantalpachta a chinneadh trí chalraiméadracht do go leor imoibrithe. De ghnáth luaitear na luachanna do phróisis a bhfuil na teochtaí agus na brúnna tosaigh agus deiridh céanna acu, cé gur féidir leis na dálaí athrú le linn an imoibrithe. Is féidir dlí Hess a úsáid chun an fuinneamh foriomlán a theastaíonn le haghaidh imoibrithe cheimicigh a chinneadh, nuair is féidir é a roinnt ina chéimeanna sintéiseacha atá níos éasca a thréithriú ina n-aonar. Tugann sé seo tiomsú eantalpachtaí caighdeánacha déanmhaíochta, a fhéadfar a úsáid mar bhunús chun sintéisí casta a dhearadh.
Teoiric
[cuir in eagar | athraigh foinse]Deirtear i ndlí Hess go bhfuil athrú na heantalpachta in imoibriú ceimiceach (i.e. teas imoibriúcháin ag brúthairiseach) neamhspleách ar an gconair idir an staid tosaigh agus na staideanna deireanacha.
Tuilleadh léitheoireachta
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Leicester, Henry M. (1951). "Germain Henri Hess and the Foundations of Thermochemistry". The Journal of Chemical Education 28 (11): 581–583. doi:. Bibcode: 1951JChEd..28..581L.
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- COMHAD FÍRICÍ:CEIMIC GCE.https://ccea.org.uk/downloads/docs/Support/Comhad%20F%C3%ADric%C3%AD%3A%20AS/2019/Comhad%20F%C3%ADric%C3%AD%3A%202.8%3A%20Fuinneamhachas.pdf
- Hess' paper (1840) on which his law is based (at ChemTeam site)
- http://www.adamequipment.com/education/Documents/experiment_6.pdf Curtha i gcartlann 2016-03-03 ar an Wayback Machine a Hess’ Law experiment
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Dlí Hess faoi Theas-Suimiúchán. Ó Cinnéide, Ceimic Bhunúsach 1, Oifig an tSoláthair 1975.
- ↑ Hess's Law The principle of conservation of energy. https://web.archive.org/web/20150109195637/http://www.science.uwaterloo.ca/~cchieh/cact/c120/hess.html