Coimhlint na nOrd

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Coimhlint pholaitiúil a bhí i gCoimhlint na nOrd, ar a dtugtar Streachailt na nOrd uaireanta, idir na pleibigh (na comóntaigh) agus na paitrígh (an uasalaicme) de Phoblacht na sean-Róimhe a mhair ó 500 RCR go 287 RCR, inar lorg na pleibigh comhionannas polaitíochta leis na paitrígh. Bhí ról mór aige seo i bhforbairt Bhunreacht Phoblacht na Róimhe. Go gairid i ndiaidh bhunú na Poblachta, mar thoradh ar an gcoimhlint seo scar na paitrígh leis an Róimh chun dul go dtí an Sliabh Naofa (Mons Sacer) ag am cogaidh. Ba é an toradh a bhí air sin ná oifig na dtreabhann pleibeach (tribunus plebis) a chruthú, agus leis sin fuair na pleibigh fíorchumhacht den chéad uair

Ar dtús, ní raibh cead ach ag paitrígh seasamh i dtoghchán d'oifig pholaitiúil, ach le himeacht ama cúlghaireadh na dlíthe seo, agus sa deireadh osclaíodh na hoifigí go léir do na pleibigh. Ós rud é gur tugadh ballraíocht i Seanad na Róimhe don chuid is mó de na daoine aonair a toghadh chuig oifig pholaitiúil, chabhraigh an fhorbairt seo leis an Seanad a athrú ó chomhlacht na bpaitríoch go comhlacht na bpaitríoch uasalaicmeach agus na bpleibeach uasalaicmeach araon. Tharla an fhorbairt seo ag an am céanna a raibh cumhacht breise á fháil ag gcomhthionól reachtach na bpleibeach, Chomhairle na bPleibeach. Ar dtús, ní raibh feidhm ag a chuid gníomhartha (“pobalbhreitheanna”) ach maidir do na pleibigh, ach tar éis 339 RCR, nuair a thionscain an chéad deachtóir Plebánach Q. Publilius Philo na dlíthe seo, bhí feidhm acu ar na pleibigh agus na bpaitrígh araon. Ba é an t-athrú is bunúsaí, áfach, ná bronnadh tribunicia potestas ina bhféadfadh binsí na bpleibeach reachtaíocht neamhfhabhrach a chrosadh.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]