Cill Orglan

Cill Orglan
	;
Suíomh
	52° 06′ 23″ N, 9° 47′ 06″ O / 52.106505°N,9.785042°W
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Mumhan
Contae in Éirinn	Contae Chiarraí
Tíreolaíocht
Suite i nó in aice le limistéar uisce	An Leamhain
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00
Logainm.ie	23580

Is baile i gContae Chiarraí í Cill Orglan.^[1]^[2] Tá an baile suite i ndeisceart an chontae.

Stair

1916

Tharla eachtra ar Aoine an Chéasta 1916, a deir go leor staraithe a bhí ar an gcéad tubaiste den Éirí Amach 1916. Báthadh triúr d'Óglaigh na hÉireann nuair a d'imigh a ngluaisteán den déanamh Briscoe de ché Bhaile Uí Chíosáin agus isteach in Abhainn na Leamhna in aice le Cill Orglan i gCo Chiarraí.^[3]

Bhí an triúr, Con Keating, Donal Sheahan agus Charlie Monahan ar a mbealach go Cathair Saidhbhín le teagmháil raidió a dhéanamh le Ruairí Mac Easmainn agus an long Ghearmánach, an Aud, a bhí le gunnaí a thabhairt i dtír don Éirí Amach.^[3]

Fuarthas corp Donal Sheahan agus Con Keating dhá lá ina dhiaidh sin. Bhí corp Charlie Monahan ar iarraidh ach 6 mhí i ndiaidh don Aud dul go grinneall, tháinig cnámharlach gan cloigeann ná cosa i dtír ar bhruach na Leamhna. Bhí éadaí maithe ar an chnámharlach. Fuarthas dhá leathshabhrán óir agus dornán de nótaí fliucha airgid i bpóca - níos mó airgid tirm ná a bheadh ag an ngnáthdhuine ag an am. hAithníodh ar deireadh gur corp Charlie Monahan a bhí ann.^[3]

B'as Cathair Saidhbhín do Con Keating, b'as Béal Feirste do Charlie Monahan agus b'as an gCaisleán Nua Thiar do Donal Sheahan. Tá an bheirt dheireanach sin curtha sa reilig i gCill Orglan agus tá Con Keating curtha i gCathair Saidhbhín.^[3]