Blàr Dhùn Neachdain
Cineál | cath |
---|---|
Dáta | 20 Bealtaine 685 |
Comhordanáidí | 56° 38′ N, 2° 48′ O / 56.63°N,2.8°W |
Áit | Dùn Neachdain agus Dunachton (en) |
Rannpháirtithe | Na Cruithnigh, Ríocht Northumbria, Bridei III (en) agus Ecgfrith of Northumbria (en) |
Troideadh Blàr Dhùn Neachdain (Gaeilge: Cath Dhún Nechtain) idir na Cruithnigh, faoi cheannas an Rí Bridei Mac Bili, agus Northumbria faoi cheannas an Rí Ecgfrith, ar 20 Bealtaine 685.
Bhí mórcheannas ag Northumbria ar thuaisceart na Breataine, a bhuaigh réamhtheachtaithe Ecgfrith, ach bhí an t-údarás seo tosaithe ag titim as a chéile. Bhí éirí amach ag go leor de na náisiúin faoi ghéillsine ag Northumbria, le blianta beaga anuas, rud a d'fhág go raibh roinnt cathanna ar scála mór i gcoinne na gCruithneach, na Mersiach agus na nGael, agus go raibh rath éagsúil orthu. Tar éis do na Cruithnigh, léigear do chur ar chríocha comharsanacha, threoraigh Ecgfrith a fhórsaí ina gcoinne, d'ainneoin comhairle dá mhalairt, d'fhonn a cheannasaíocht ar na náisiúin de chuid na gCruithneach a athdhearbhú.
Tar éis cúlú, mar dhea, na gCruithneach, do tharraing na Cruithnigh fórsaí Northumbria isteach i luíochán i nDún Nechtain in aice Linn Garan. Ceaptar le fada an lá go raibh láthair an chatha in aice le sráidbhaile Dhùn Eachain i gComhairle Aonghais inniu. Tá moladh ag taighde a rinneadh le déanaí, áfach, go bhfuil suíomh níos faide ó thuaidh in aice le Dùn Neachdain, ar chladach Loch Innis agus Ceann na Creige i mBàideanach.
Chríochnaigh an cath le bua cinntitheach na gCruithneach a lagaigh go mór cumhacht Northumbria i dtuaisceart na Breataine. Maraíodh Ecgfrith sa chath, mar aon leis an gcuid is mó dá arm. Bhain bua na gCruithneach a neamhspleáchas ó Northumbria, nach bhfuair a gceannasaíocht amach riamh arís sa tuaisceart.