Ainmfhocal dílis

Ainmfhocal ar leith ar dhuine nó rud indibhidiúil nó ar áit amháin agus a úsáidtear chun tagairt a dhéanamh don eintiteas sin is ea ainmfhocal dílis, mar shampla Seán; Corcaigh; Bran; Glanbia, le hais ainmfhocail choitianta, ar ainmfhocal é a thagraíonn d’aicme eintiteas (cathair, pláinéad, duine, corparáid) agus féadfar í a úsáid i dtagairt do chásanna d'aicme ar leith (cathair, pláinéad eile, na daoine seo, ár gcorparáid). Is féidir ainmfhocail chuí a bheith in iarratais thánaisteacha freisin, mar shampla ainmfhocail a mhodhnú (an t-eispéireas Mozart), nó i ról ainmfhocail choitianta (ní haon Pavarotti é). Tá fadhbanna leis an sainmhíniú mionsonraithe ar an téarma agus, go pointe áirithe, á rialú ag gcoinbhinsiún.

De ghnáth déantar idirdhealú sa teangeolaíocht reatha idir ainmfhocail dílse agus ainmneacha dílse. De réir an idirdhealaithe dhian seo, toisc go n-úsáidtear an téarma ainmfhocal d’aicme d’fhocail aonair (crann, áilleacht), is ainmfhocail dhílse iad na hainmneacha dílse aonfhoclacha amháin. Is ainmneacha dílse agus ainmfhocail dílse iad araon Alastar agus an Afraic; ach cé gur ainmneacha dílse iad ní ainmfhocail dílse iad.'Alastar Mór' agus an 'Aifric Theas' . Ní úsáidtear an téarma ainm dílis chun cur i gcodarsnacht leis an ainm dílis, ach bhain roinnt teangeolaithe úsáid as an téarma chun na críche sin. Uaireanta, ní thugtar ach ainmneacha ar ainmneacha dílse; ach is minic a úsáidtear an téarma sin níos leithne. Uaireanta tugtar aidiachtaí dílse (nó dobhriathra dílse, agus mar sin de) ar fhocail a dhíorthaítear ó ainmneacha dílse, ach ní i dteoiric theangeolaíoch príomhshrutha. Ní ainm dílis é gach ainmfhocal dílis nó frása ainmfhoclach a thagraíonn d'aonán uathúil. Is ainmfhocail choitianta iad 'dorchadas' agus 'geanmaíocht', fiú má mheastar gur eintitis teibí uathúla iad dorchadas agus geanmaíocht.