Óscar Romero

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaÓscar Romero

(1978) Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(es) Óscar Arnulfo Romero y Galdámez Nuñez García Ruiz
15 Lúnasa 1918
Ciudad Barrios, An tSalvadóir Cuir in eagar ar Wikidata
Bás24 Márta 1980
61 bliana d'aois
San Salvador, An tSalvadóir Cuir in eagar ar Wikidata
7 Roman Catholic Archbishop of San Salvador (en) Aistrigh
3 Feabhra 1977 – 24 Márta 1980
← Luis Chávez y González (en) AistrighArturo Rivera y Damas (en) Aistrigh →

Ceaptha ag: Pápa Pól VI
2 Roman Catholic Bishop of Santiago de María (en) Aistrigh
15 Deireadh Fómhair 1974 – 3 Feabhra 1977
← Francisco José Castro y Ramírez (en) AistrighArturo Rivera y Damas (en) Aistrigh →

Ceaptha ag: Pápa Pól VI
Easpag cúnta
25 Aibreán 1970 – 15 Deireadh Fómhair 1974
Easpag teidealach
5 Aibreán 1970 – 15 Deireadh Fómhair 1974
← Francisco Raval Cruces (en) AistrighAngélico Sândalo Bernardino →
Deoise: Tambeae titular see (en) Aistrigh

Ceaptha ag: Girolamo Prigione
Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnCaitliceachas
Scoil a d'fhreastail sé/síOllscoil Phontaifiúil Ghréagóra Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhaíocht
Gairmsagart Caitliceach Rómhánach (1942–) Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaAn Spáinnis
CoisreacanGirolamo Prigione Cuir in eagar ar Wikidata
Ardú
Lá féile24 Márta Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas
Síniú


Find a Grave: 11419 Cuir in eagar ar Wikidata

Ardeaspag de chuid na Salvadóire ab ea Óscar Romero y Galdámez, beannaithe (15 Lúnasa 191724 Márta 1980).[1]

Cháin an tArdeaspag Romero imeaglú an phobail go rialta, agus é ag lorg go gcuirfí leasuithe sóisialta agus eacnamaíocha i bhfeidhm sa tír.[2] Tá an-mheas ag cosmhuintir El Salvador ar an Ardeaspag Romero inniu.[3] Meastar gur mharaigh an rialtas é mar gur cháin sé go minic an leatrom a bhí á imirt ag Rialtas El Salvador ar mhuintir na tíre.[4]

1928

Beatha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh i Ciudad Barrios, an tSalvadóir é.

D'éirigh Romero ina ardeaspag ar San Salvador ar 23 Feabhra 1977.

21 Meitheamh 1978

Sheas sé an fód ina thír dhúchais nuair a bhí cinsireacht na meán agus agus sárú ar chearta an duine ar siúl. Labhair an t-ardeaspaig amach ar an raidió i gcoinne na ndúnmharuithe, i gcoinne na bochtaineachta, i gcoinne na ndrugaí agus i gcoinne chéasadh forleathan na ndaoine.[5]

Ba iad a shearmóintí ar an raidió an t-aon slí amháin ag daoine teacht ar an bhfírinne faoin léirscrios a bhí ar siúl sa tír. Bhí sé i gcoinne na cinsireachta a bhí ar siúl sa tír agus ghlac sé ról an chraoltóra chuige féin go feasach agus go fonnmhar.[5]

Feallmharú[cuir in eagar | athraigh foinse]

múrphictiúr: Facultad de Jurisprudencia y Ciencias Sociales de la Universidad de El Salvador.

Lámhachadh an tArdEaspag Romero ar 24 Márta 1980 agus Aifreann á rá aige .. i séipéal ospidéil. Buíon fear, drong na heite deise,[6] a raibh baint acu le hArm El Salvador a chreidtear a bhí freagrach as an bhfeallmharú.

Níor theastaigh ó dhaoine áirithe go leanfadh sé air ag caint. Sa deireadh cuireadh ina thost go buan é.[7]

Sochraid[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí tórramh mór leis. Bhí 250,000 i láthair ag a shochraid, ceannairí eaglasta ón tír seo ina measc. Scaoil buíon fear leis an slua ag an tsochraid freisin agus maraíodh suas le leathchéad.[4]

Chuir na himeachtaí seo tús le cogadh cathartha.

Tionchar[cuir in eagar | athraigh foinse]

D'fhógair an Pápa Proinsias gur mairtíreach is ea an tArdeaspag sa bhliain 2015 agus gur laoch é Oscar Romero don Eaglais Chaitliceach i Meiriceá Láir agus Theas.

Rinneadh naomh de Romero sa bhliain 2018. Ainmnigh an Pápa Frances ina naomh é ar 14 Deireadh Fómhair 2018. Bhí na sluaite i láthair ag searmanas a bheannaithe sa phríomhchathair San Salvador.

Éire[cuir in eagar | athraigh foinse]

In 2013, chuaigh an tUachtarán Michael D Higgins go tuama Óscar Romero in Ardeaglais San Salvador lena mheas féin air a léiriú.[8] Thug an tUachtarán Ó hUigínn cuairt ar an Monumento a la Memoria y la Verdad in El Salvador, leacht i gcuimhne orthu siúd a maraíodh sa choimhlint agus ainmneacha 30,000 duine a dúnmharaíodh nó a d’imigh gan tásc ná tuairisc greanta ar bhalla fada.[9] Léirigh an tUachtarán a ómós don Easpag Romero, a bhfuil a ainm i measc na n-ainmneacha ar an leacht cuimhneacháin.

Tá gradam agus ciste ainmnithe i ndiaidh Óscar Romero ag carthanas na hEaglaise Caitlicí in Éirinn Trócaire.[2]

Naisc[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Séamus Ware (ISBN 0955360536). "Fáithe an Fichiú hAois | Litríocht" (ga). Dáta rochtana: 2022-03-24.
  2. 2.0 2.1 trocaire.org. "OIDEACHAS REILIGIÚNACHː ACMHAINN DON IAR-BHUNSCOIL". Dáta rochtana: 2022.
  3. Nuacht RTÉ (2018-03-07). "Naomh le déanamh den Ardeaspag Óscar Romero" (as ga). 
  4. 4.0 4.1 Nuacht RTÉ (2015-02-03). "Oscar Romero le beannú ag an Eaglais Chaitliceach" (as ga). 
  5. 5.0 5.1 Catherine Foley (2018). "Jamal Khashoggi, an chinsireacht agus ceird uasal na hiriseoireachta" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2022-03-24.
  6. Balor. "An tSúil Nimhe" (ga). Beo!. Dáta rochtana: 2022-03-24.
  7. "BBC World Service - Witness History, The killing of Archbishop Romero" (en-GB). BBC. Dáta rochtana: 2019-03-24.
  8. Office of the President of Ireland. "Diary President Visits Cathedral And Tomb Of Archbishop Romero" (ga). president.ie. Dáta rochtana: 2022-03-24.
  9. Office of the President of Ireland. "Diary President Views The Monument To Memory And Truth And Attends An Ngo Partner" (ga). president.ie. Dáta rochtana: 2022-03-24.