Ganymede (gealach)
 Ganymede .svg){kind=small} | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Ainmniúcháin eile | Jupiter III | ||||||
| Cineál | gealach de chuid Iúpatair, planetary-mass moon (en)  agus gnáthghealach | ||||||
| Fionnachtaí | Galileo Galilei[1] Simon Marius[1]  | ||||||
| Dáta fionnachtana | 7 Eanáir 1610[2] agus 1610[3] | ||||||
| Eapainm | Ganaiméidéas | ||||||
| Réad tuismitheora | Iúpatar | ||||||
| Sonraí fithiseacha | |||||||
| Apaipsis | 1,071,600 km | ||||||
| Pearaipsis | 1,069,200 km | ||||||
| Ais mhór a | 1,070,400 km | ||||||
| Éalárnacht e | 0.0013 | ||||||
| Tréimhse fhithiseach P | 7.154 d | ||||||
| Claonadh i | 2.214 ° | ||||||
| Saintréithe fisiceacha agus réaltmhéadracha | |||||||
| Ga | 2,634.1 km 2,631 km[1] | ||||||
| Méid dhealraitheach (V) | 4.61 (banda V) | ||||||
| Achar dromchla | 87,000,000 km² | ||||||
| Mais | 148.148 Yg[4] | ||||||
| Meándlús | 1.936 g/cm³ | ||||||
| Imtharraingt dromchla | 1.428 m/s² | ||||||
| Ailbéideacht | 0.43 | ||||||
| Teocht an dromchla |
| ||||||
| Cuid de | Gealacha Galileo | ||||||
| Le cuid | |||||||
Is gealach de chuid Iúpatair é Ganymede. D'fhionn Galileo Galilei Ganymede sa bhliain 1610. Tá Ganymede 1,070,400 km ó Iúpatar. Tá Ganymede an-mhór, an ghealach is mó sa Ghrianchóras. Tá an trastomhas 5,262km, agus is é an mais atá ann ná 148 billiún billiún tonna méadrach.
Téann sé timpeall Iúpatar ar luas idir 8 agus 13 ciliméadair san uair. Críochnaíonn Ganymede fithis iomlán d'Iúpatar in aghaidh na seachtaine agus críochnaíonn sé rothlú ag an am céanna.
Dromchla
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ar an dromchla, is iomaí na gcráitéar atá ann. Fuair Ganymede le linn, 'An Ré Bombardú'. Bhí an Ré i bhfeidhm ceithre bhilliún bliain ó shin, agus sa ré bhí a lán astaróideacha ag bualadh na bpláinéad, agus is as sin a tháinig na cráitéir.
Tá oighear ar an Ganymede, agus tá an oighear crua le cruach. Smaoiníonn na heolaíochtaí go bhfuil seans ann go mbeadh uisce faoin dromchla ann. Ach, ní raibh a lán fianaise don teoiric seo.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Ráite i: Great Norwegian Encyclopedia. Store norske leksikon ID: Ganymedes_-_måne. Teanga an tsaothair nó an ainm: an Ioruais. Dáta rochtana: 4 Lúnasa 2023. ISSN: 2464-1480.
- ↑ NASA. “Jupiter's Moons”. Dáta rochtana: 13 Márta 2024.
- ↑ Ráite i: Great Norwegian Encyclopedia. Store norske leksikon ID: Ganymedes_-_måne. Teanga an tsaothair nó an ainm: an Ioruais. Dáta rochtana: 4 Lúnasa 2023. ISSN: 2464-1480.
- ↑ URL tagartha: https://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par. Dáta rochtana: 5 Meán Fómhair 2020.
- ↑ URL tagartha: https://web.archive.org/web/20061003013845/http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/bitstream/2014/20675/1/98-1725.pdf.
 | Is síol a bhaineann leis an Grianchóras é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |