An Eoraip Ársa (seandálaíocht)
Is téarma é an Eoraip Ársa a chum an seandálaí Marija Gimbutas le cur síos a dhéanamh ar an gcultúr Neoiliteach réamh-Ind-Eorpach réasúnta aonchineálach in oirdheisceart na hEorpa atá suite i ngleann Abhainn na Danóibe,[1][2][3] ar a dtugtar cultúr na Danóibe freisin.
I mórshaothar, The Goddesses and Gods of Old Europe: Myths and Cult Images (1974), tagraíonn sí do na cultúir Neoiliteacha seo mar Eoraip Ársa (tá an Eoraip Neoiliteach agus Réamh-Ind-Eorpach comhchiallach). Creideann seandálaithe agus eitneagrafaithe atá ag obair laistigh dá chreat go gcuireann an fhianaise faoi imirce agus ionradh níos déanaí ag daoine a labhair teangacha Ind-Eorpacha ag tús na Cré-umhaoise (an hipitéis Kurgan).
An Eoraip Ársa[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tagraíonn an Eoraip Ársa, nó an Eoraip Neoiliteach, don am idir na tréimhsí Méisiliteacha agus an Chré-umhaois san Eoraip, thart ar 7000 R.Ch. (neas-am na gcéad sochaithe feirmeoireachta sa Ghréig) go c. 1700 R.Ch. (tús na Cré-umhaoise i gCríoch Lochlann). Athraíonn fad na Neoiliteach ó áit go háit: in oirdheisceart na hEorpa tá sé thart ar 4000 bliain (ie, 7000−3000 R.Ch.); i gcodanna d’ Iarthuaisceart na hEorpa tá sé díreach faoi bhun 3000 bliain (c. 4500−1700 R.Ch.).
Beag beann ar chroineolaíocht shonrach, tá tréithe bunúsacha ag go leor grúpaí Neoiliteacha Eorpacha, mar shampla maireachtáil i bpobail ar mhionscála, níos cothromaí ná na cathairstáit agus na taoiseachtaí na Cré-umhaoise, a mhair ar phlandaí agus ar ainmhithe tí arna bhforlíonadh le bailiú bia ó phlandaí fiáine. agus dul ag fiach, agus potaireacht lámhdhéanta a tháirgeadh, gan cúnamh ó roth potaireachta. Tá go leor difríochtaí ann freisin, le roinnt pobail Neoiliteacha in oirdheisceart na hEorpa ina gcónaí i lonnaíochtaí an-daingne de 3,000–4,000 duine (e.g. Sesklo sa Ghréig) ach bhí grúpaí beaga Neoiliteacha sa Bhreatain (50–100 duine b’fhéidir).
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ Jacques Leslie, The Goddess Theory: Controversial UCLA Archeologist Marija Gimbutas Argues That the World Was at Peace When God Was a Woman, Los Angeles Times, June 11, 1989.
- ↑ Katherine Sharpe, Europe's First Farmers, Archaeology, a publication of the Archaeological Institute of America, April 30, 2013.
- ↑ Theresa Thompson, The Lost World of Old Europe: the Danube Valley, 5000-3500BC, The Ashmolean Museum, The Oxford Times, June 8, 2010.