Dolmain Phroilíg
 | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Sonraí | ||||
| Cineál | Dolmain | |||
| Suíomh geografach | ||||
| Limistéar riaracháin | Contae Lú, Éire | |||
| ||||
| Séadchomhartha náisiúnta na hÉireann | ||||
| Aitheantóir | 476 | |||
Dolmain agus Séadchomhartha Náisiúnta is ea Dolmain Phroilíg atá suite i gContae Lú, Éire.[1]
Suíomh[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ta an doilmain suite 4.3 km (2.7 mhíle) soir ó thuaidh ó Dhún Dealgan, ar bhruach thiar Abhainn Bhaile Mhic Scanláin.[2][3]
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Thógadh an dolmen san ré Neoiliteach, timpeall 3000 R.Ch. Baineadh úsáid as le haghaidh adhlactha inar cuireadh na hiarsmaí créamtha sa tuama, go minic in éineacht le hearraí uaighe, lena n-áirítear uirlisí, coirníní agus potaireacht. Tá féadaracht ann go thógadh an tuama chun é a ailíniú sa chaoi is go ndíreoidh a tairseach i dtreo Shliabh gCuillinn agus/nó an ghrian ag dul faoi ghrianstad an tsamhraidh.
Maíonn finscéal áitiúil gurbh é an fathach Albanach Para Buidhe Mór Mhac Seoidin (nó Parrah Boug MacShagean; “Páor Mór Buí mac Seoidín”) a d’iompair an dolmen anseo. Thug Para dúshlán Fionn mac Cumhaill do troid, ach rinne Fionn nimhiú ar an abhainn in aice láimhe agus d'ól Para as. Cuireadh an fathach Albanach ag an tuama dingeacha in aice láimhe.
Maíonn traidisiún áitiúil eile, má chaitheann cuairteoir trí chloch ar bharr an chromáin, go dtabharfar mian dóibh, nó go bpósfar iad laistigh den bhliain.[4]
Cur síos[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá dolmain Phroilíg comhdhéanta de dhá chloch tairsí, cúlchloch níos ísle agus leac mhullaigh ollmhór, a bhfuil meáchan thart ar 40 tonna ann.[5] Tá aghaidh ag an tairseach siar ó thuaidh.
90 m (100 slat) thoir-theas tá tuama dingeach áiléir ("Uaigh an Aifir") áilair ar fad 6.7 m (22 tr).[6][7][8][9][10][11][12]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ O'Sullivan (1 January 1997). “Dundalk and North Louth: Paintings and Stories from Cuchulainn's Country”. Dundurn.
- ↑ "Ireland Through the Ages" (1 January 1992). M. Joseph. “proleek.”– tríd Internet Archive
- ↑ McQuillan (1 September 2000). “Ireland Guide”. Open Road Publishing.
- ↑ Howard (2010-12-14). “Proleek Dolmen” (en-US). Voices from the Dawn. Dáta rochtana: 2022-08-15.
- ↑ Howard (2010-12-14). “Proleek Dolmen” (en-US). Voices from the Dawn. Dáta rochtana: 2022-08-15.
- ↑ “Saints and Stones: Proleek Dolmen”.
- ↑ “Proleek Dolmen. Ballymascanlon. co.Louth c.4000 > 3000 b.c”.
- ↑ Schorr. “Proleek”.
- ↑ Past (11 April 2015). “Proleek Dolmen, Louth, Ireland”.
- ↑ “Proleek Dolmen and gallery grave, Co. Louth”.
- ↑ “Proleek Dolmen - Attractions - Museums and Attractions - All Ireland - Republic of Ireland - Louth - Dundalk - Discover Ireland”.
- ↑ “Proleek”.