An difríocht idir athruithe ar: "Aeráid"
m Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7937 (translate me) |
m Róbat: Athruithe cosmaideacha |
||
Líne 7: | Líne 7: | ||
Is samhlacha matamaiticiúla d'aeráid na sean-aimsire, na linne seo agus na todhchaígh iad samhlacha aeráide agus is féidir úsáid a bhaint astu chun patrúin na nathruithe go ceann i bhfad a réamh-mheas. |
Is samhlacha matamaiticiúla d'aeráid na sean-aimsire, na linne seo agus na todhchaígh iad samhlacha aeráide agus is féidir úsáid a bhaint astu chun patrúin na nathruithe go ceann i bhfad a réamh-mheas. |
||
== Sainmhíniú == |
== Sainmhíniú == |
||
==Criosanna== |
== Criosanna == |
||
=== Aicmiú Köppen === |
=== Aicmiú Köppen === |
||
Líne 20: | Líne 20: | ||
==== An Foraois thrópaiceach báistí ==== |
==== An Foraois thrópaiceach báistí ==== |
||
====An Monsún trópaiceach==== |
==== An Monsún trópaiceach ==== |
||
==== An Sabhána trópaiceach ==== |
==== An Sabhána trópaiceach ==== |
||
====An Bogthais fothrópaiceach==== |
==== An Bogthais fothrópaiceach ==== |
||
==== An Bogthais ilchríochach ==== |
==== An Bogthais ilchríochach ==== |
||
====An tAeráid aigéanach==== |
==== An tAeráid aigéanach ==== |
||
==== An tAeráid na Meánmhara ==== |
==== An tAeráid na Meánmhara ==== |
||
====An Steip ilchríochach==== |
==== An Steip ilchríochach ==== |
||
==== Fo-artach ==== |
==== Fo-artach ==== |
||
====An Tundra==== |
==== An Tundra ==== |
||
==== An Oighearchaidhp pholach ==== |
==== An Oighearchaidhp pholach ==== |
||
====An Ghaineamhlach==== |
==== An Ghaineamhlach ==== |
||
== An tOireas == |
== An tOireas == |
||
=== Nua-aoiseach === |
=== Nua-aoiseach === |
||
===Pailéichlíomeolaíocht=== |
=== Pailéichlíomeolaíocht === |
||
== Athrú aeráide == |
== Athrú aeráide == |
||
=== Samhail aeráide === |
=== Samhail aeráide === |
||
Líne 41: | Líne 41: | ||
* [[Athrú aeráide]] |
* [[Athrú aeráide]] |
||
== Tagairtí == |
== Tagairtí == |
||
==Naisc sheachtracha== |
== Naisc sheachtracha == |
||
* [[IFAS]] [http://www.agclimate.org AgClimate] |
* [[IFAS]] [http://www.agclimate.org AgClimate] |
||
* [http://climateapps2.oucs.ox.ac.uk/cpdnboinc/ Climate Prediction Project] |
* [http://climateapps2.oucs.ox.ac.uk/cpdnboinc/ Climate Prediction Project] |
Leagan ó 20:57, 28 Samhain 2013
Is é rud is aeráid ann ná an meán agus an comhathrú ar aimsir réigiúin, i rith achair measartha fada.
Is féidir Criosanna aeráide a shainmhíniú i dtéarmaí teochta agus déine báistí chun cur síos a dhéanamh ar a leithéid agus gaineamhlach, Steip na hEoráise, foraois bháistí agus oighearchaidhp pholach. Séard is pailéichlíomeolaíocht ann ná staidéar agus cur síos ar na clíomaí ársa ag baint úsáide as eolas ó fhoinsí neamhbhitheach, cosúil le dríodar ó ghrinneall locha agus croíocháin oighir agus as eolas bitheach cosúil le fáinní crainn agus coiréal . Is samhlacha matamaiticiúla d'aeráid na sean-aimsire, na linne seo agus na todhchaígh iad samhlacha aeráide agus is féidir úsáid a bhaint astu chun patrúin na nathruithe go ceann i bhfad a réamh-mheas.
Sainmhíniú
Criosanna
Aicmiú Köppen
Is é aicmiú aeráide Köppen ceann de na haicmí aeráide is forleithne a bhaintear úsáid as. B'é an t-aeráideolaí Gearmánach Wladimir Köppen a d'fhorbair é ar dtús, timpeall na bliana 1900 ( mhionathraigh Köppen é arís i 1918 agus i 1936 ). Tá sé bunaithe ar an choincheap gurb é an fásra dúchasach an léiriú is fearr den aeráid; mar sin, tograítear ciumhaiseanna chriosanna aeráide leis an bhfásra i gceist. Comhcheanglaíonn sé an mheánteocht bhliantúil agus mhíosúil agus déine báistí.