Scriosán

Is feiste rubair úsáidte le scrios a dhéanamh ar rud éigin atá scríofa é scriosán.

Stair

Sula raibh an saghas scriosáin in úsáid inniu, úsáideadh táibléid chéir chun marcanna luaidhe nó gualaigh a scriosadh as páipéar. Úsáideadh píosaí cloiche garbha ar nós gaineamhchloiche nó púmais chun earráidí beaga a bhaint as doiciméid pár nó paipír a scríobhadh le dúch. Baineadh úsáid as arán gan crústa; dúirt mac léinn ó Thóiceo ó thréimhse Meiji (1868–1912): "Baineadh úsáid as scriosáin aráin in ionad scriosáin rubair, agus mar sin thugadh siad dúinn iad gan aon srian ar an méid. Mar sin níor cheapamar faoi iad seo a thógáil agus cuid dhian a ithe chun ár n-ocras a shásamh beagán ar a laghad."^[1]

Tuairiscítear gur fhorbair an t-innealtóir Sasanach Edward Nairne an chéad scriosán rubair a raibh an margadh forleathan air sa bhliain 1770, le haghaidh comórtas aireagáin.^[2] Dhíol Nairne scriosáin ná ar an bpraghas ard trí scilling in aghaidh an chiúb leath-orlach.^[3] Dar le Nairne, phioc sé píosa rubair suas gan chuimhneamh in ionad blúiríní aráin, d'aimsigh sé tréithe scriosta an rubair, agus thosaigh sé ag díol scriosáin rubair. Rinne Joseph Priestley cur síos ar an aireagán ar 15 Aibreán, 1770, i bhfonóta: "Chonaic mé substaint atá oiriúnaithe go han-mhaith chun marc peann luaidhe dubh a ghlanadh ó pháipéar. ... Díolann an tUasal Nairne, Déantóir Ionstraimí Matamaitice, é os comhair an Royal-Exchange."^[3] Sa bhliain 1770 bhí an focal rubbing in úsáid go ginearálta le haghaidh aon réad a úsáideadh le haghaidh cuimilte, ceanglaíodh an focal leis an ábhar nua am éigin idir 1770 agus 1778.^[4]^[5]

Mar sin féin, bhí rubar amh so-mhillte. Sa bhliain 1839, d'aimsigh Charles Goodyear an próiseas bolcáiniú, modh a chruthaigh rubar agus a dhéanann é buan. Tháinig scriosáin rubair chun bheith coitianta le teacht an bolcáiniú.

Ar an 30 Márta 1858, fuair Hymen Lipman as Philadelphia, Stáit Aontaithe Mheiriceá, an chéad phaitinn chun scriosán a cheangal le ceann peann luaidhe. Cuireadh ar neamhní é ina dhiaidh sin mar gur cinneadh nach raibh ann ach comhdhéanamh de dhá fheiste seachas táirge nua ar fad.

↑ Teiyûkai (1926). "Kôbu daigakkô mukashibanashi" (as ja): 25–26. Tokyo: Teiyûkai.
↑ Loadman, M. J. (2012). "Analysis of Rubber and Rubber-like Polymers": 6–7. Springer Science & Business Media. (as en)
↑ ^3.0 ^3.1 See the footnote on page xv at the end of the preface to the following: Priestley, Joseph (1770). "A Familiar Introduction to the Theory and Practice of Perspective". London: J. John and J. Payne. “A Familiar Introduction to the Theory and Practice of Perspective.” (as en)
↑ Joseph Priestley (1769). "A Familiar Introduction to the Study of Electricity". J. Dodsley; T. Cadell, successor to Mr. Millar; and Johnson and Payne. (as en)
↑ R.B. Simpson (ed.), Rubber Basics, iSmithers Rapra Publishing, 2002, ISBN 185957307X, p.46 "Rubber" (as en)

[1] Teiyûkai (1926). "Kôbu daigakkô mukashibanashi" (as ja): 25–26. Tokyo: Teiyûkai.

[AoR-2] Loadman, M. J. (2012). "Analysis of Rubber and Rubber-like Polymers": 6–7. Springer Science & Business Media. (as en)

[:0-3] 3.0 ^3.1 See the footnote on page xv at the end of the preface to the following: Priestley, Joseph (1770). "A Familiar Introduction to the Theory and Practice of Perspective". London: J. John and J. Payne. “A Familiar Introduction to the Theory and Practice of Perspective.” (as en)

[Priestley1769-4] Joseph Priestley (1769). "A Familiar Introduction to the Study of Electricity". J. Dodsley; T. Cadell, successor to Mr. Millar; and Johnson and Payne. (as en)

[5] R.B. Simpson (ed.), Rubber Basics, iSmithers Rapra Publishing, 2002, ISBN 185957307X, p.46 "Rubber" (as en)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]