Próitéamaíocht

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Ullmhúchán róbatach de samplaí dí-asú/ ianú léasair mhaitrís-chuidithe

Is éard is próitéamaíocht[1][2][3] ann ná staidéar mórscála ar phróitéiní. Is codanna ríthábhachtacha d’orgánaigh bheo iad próitéiní, a bhfuil go leor feidhmeanna acu amhail foirmiú snáithíní struchtúracha d'fhíochán matáin, díleá einsímeach bia, nó sintéis agus macasamhlú ADN. Ina theannta sin, cuimsíonn cineálacha eile próitéiní antasubstaintí a chosnaíonn orgánach ó ionfhabhtú, agus hormóin a sheolann comharthaí tábhachtacha ar fud na colainne..

Is é an próitéóm ná an tsraith iomlán de phróitéiní arna dtáirgeadh nó arna modhnú ag orgánach nó córas. Cumasaíonn próitéamaíocht líon na bpróitéiní atá ag síormhéadú a aithint. Athraíonn sé seo de réir riachtanais ama agus riachtanais ar leith, nó strus, a théann cill nó orgánach faoi.[4]

Is fearann idirdhisciplíneach é próitéamaíocht a bhain tairbhe mhór as faisnéis ghéiniteach na dtionscadal géanóim éagsúla, lena n-áirítear Tionscadal an Ghéanóim Dhaonna.[5] Clúdaíonn sé taiscéalaíocht próitéamaí ón leibhéal foriomlán de chomhdhéanamh, de struchtúr agus de ghníomhaíocht próitéine, agus is comhpháirt thábhachtach é de ghéanómaíocht fheidhmiúil.

De ghnáth, léiríonn an phróitéamaíocht an anailís thurgnamhach ar scála mór ar phróitéiní agus ar phróitéóim, ach is minic a thagraíonn sé go sonrach d’ íonú próitéine agus mais-speictriméadracht.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. “próitéamaíocht” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-01-01.
  2. "Proteome and proteomics: new technologies, new concepts, and new words" (August 1998). Electrophoresis 19 (11): 1853–1861. doi:10.1002/elps.1150191103. PMID 9740045. 
  3. "Proteomics: quantitative and physical mapping of cellular proteins" (March 1999). Trends in Biotechnology 17 (3): 121–127. doi:10.1016/S0167-7799(98)01245-1. PMID 10189717. 
  4. "Comprehensive Proteomic Analysis of Mesenchymal Stem Cell Exosomes Reveals Modulation of Angiogenesis via Nuclear Factor-KappaB Signaling" (March 2016). Stem Cells 34 (3): 601–613. doi:10.1002/stem.2298. PMID 26782178. 
  5. "The Human Genome Project: big science transforms biology and medicine" (as En) (2013-09-13). Genome Medicine 5 (9): 79. doi:10.1186/gm483. PMID 24040834.