Jump to content

An Sealad Pailéicéineach

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Pailéicéineach)

Is é an Sealad Pailéicéineach[1] an sealad geolaíoch ó 65.5 (± 0.3) milliún bliain ó shin go dtí 56.0 (± 0.2) milliún bliain ó shin.

Is é an chéad sealad den Tréimhse Phailéigéineach sa Ré Chaenasóch é. Mar aon leis an chuid is mó de na tréimhsí geolaíocha eile níos sine, tá na strataim a shainmhíníonn tús agus deireadh an tsealaid sainaitheanta go maith, ach tá dáta dheireadh an tsealaid fós éiginnte.

Lean an Sealad Pailéicéineach go díreach tar éis an olldíothú, an teagmhas díobhaidh a tharla ag deireadh an Chailcigh, ar a dtugtar an teorainn CT (Cailceach - Treasach), an marc tagartha le haghaidh díobhadh na ndineasár (ach amháin a shliocht, na héin nua-aimseartha) agus go leor fásra agus ainmhithe eile.

Bhain an pailéaluibheolaí agus geolaí Francach Wilhelm Philipp Schimper úsáid as an bhfocal "Paléocène" den chéad uair sa bhliain 1874 agus é ag déanamh cur síos ar thaiscí in aice le Páras.[2][3]

Is meascán portmanta é an téarma "Paléocène" den Sean-Ghréigis palaios (παλαιός) a chiallaíonn "sean", eos (ἠώς) a chiallaíonn "breacadh an lae", agus kainos (καινός) a chiallaíonn "nua" nó "le déanaí", toisc gur tháinig beatha nua-aimseartha chun cinn sa sealad seo.


[4] Tréimhse Sealad Milliún bliain
Caenasóch Ceathartha Holaicéineach 0,011784
Pléisticéineach 2,588
Neoigineach Pléicéineach 5,332
Méicéineach 23,03
Pailéigéineach Olagaicéineach 33,9 ±0,1
Eoicéineach 55,8 ±0,2
Pailéicéineach 65,5 ±0,3
  1. “sealad Pailéicéineach” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-05-14.
  2. Schimper, W. P. (1874). "Traité de Paléontologie Végétale" (as fr) 3: 680–689. Paris J.G. Bailliere. 
  3. Pulvertaft, T. C. R. (1999). ""Paleocene" or "Palaeocene"". Bulletin of the Geological Society of Denmark 46. doi:10.37570/bgsd-1999-46-17. 
  4. Freagraíonn na dathanna do chóid RGB de chuid Choimisiún Idirnáisiúnta na Stratagrafaíochta, ar fáil ar shuíomh an Choimisiúin:«Standard Color Codes for the Geological Time Scale».